Türkiye'de İkamet Başvurusu Nasıl Yapılır

İkamet Genel Bilgiler

Ulusal hukuk ve uluslararası hukuk kurallarının uygulanmasında paralelliğin sağlanması; insan hakkı ihlallerinin önlenmesi ve insana yaraşır bir sistemin oluşturulması bağlamında önem taşımaktadır. Bu kapsamda ülkemizde bulunan yabancılar çeşitli hak ve yükümlülüklere sahiptir. İkamet izinleri bu hak ve yükümlülükler çerçevesinde yabancıların ülkemizde kalışını yasal bir zemine oturtmaktadır.

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa (YUKK’a) göre ikamet izni Türkiye’de kalmak üzere verilen izin belgesini ifade etmektedir. Yetkili makamlar tarafından düzenlenen bu izin belgesi yabancıya ülkemizde belirli bir süreliğine ve belirli bir yerde yaşama hakkı sağlamaktadır. Kamusal düzenin sağlanması ve korunması açısından önem arz eden ikamet izni; yabancının talepte bulunması, istenilen evraklarla başvurması ve talepte bulunduğu ikamet izni türünde şartları taşıması halinde düzenlenmektedir.

İkamet izni Türkiye’de kalmak isteyen yabancılara verilen izin belgesidir. Ülkemizde vize veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların, e-ikamet sistemi üzerinden, şartlarını taşıdığını düşündüğü ikamet izni türüne müracaatta bulunmaları zorunludur. Başvurusunun tamamlayan yabancılar sistem tarafından belirlenen randevu gününde, yaşamak istedikleri ilde bulunan il/ilçe göç idaresi müdürlüğünde hazır bulunmalıdırlar. Geçerli bir mazereti olmaksızın randevu gününde il/ilçe göç idaresi müdürlüğünde hazır bulunmayan yabancılar, hiç başvuruda bulunmamış sayılırlar. Geçerli mazeretin tespitinde idarece bir takım bilgi ve belgeler talep edilebilir. İkamet izni uzatma başvuruları da kural olarak aynı usulle yapılmaktadır.

Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER):

Yabancılar ikamet iznine ilişkin soru ve sorunlar için Yabancılar İletişim Merkezi'nin (YİMER) yurt içinden 157 ve yurt dışından +90 312 157 11 22 numaralı telefonlarından 24 saat ayrıntılı bilgi alınabilmektedir.

İkamet İzni Başvurusu

Ülkemizde vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni alması zorunludur. Kanunda öngörüldüğü şekilde ikamet izni başvurularının yabancıların vatandaşı olduğu ya da yasal olarak bulunduğu ülkedeki konsolosluklardan alınması yakın bir zamanda mümkün olacak olup bu durum ayrıca duyurulacaktır. Bu aşama gerçekleşene kadar yabancıların ikamet izni başvuruları ikamet edilmek istenilen il valiliğince alınmaktadır.

Anılan Kanun ile ikamet izni başvurularında refakat uygulaması kaldırılmış olup her yabancının başvurusu ve izin belgesi ayrı olarak düzenlenmektedir. Ayrıca ikamet izni başvuruları yabancı tarafından bizzat yapılabileceği gibi yabancının yasal temsilcisi ya da avukatı aracılığıyla da yapılabilecektir. Fakat bu hususta idare gerekli görmesi halinde başvuru sırasında yabancının hazır bulunmasını da isteyebilir. 6735 sayılı Kanun ile 6458 sayılı Kanunun 21 inci maddesine ikamet izni başvurularının yetkili aracı kurum tarafından da yapılabileceği hükmü eklenmiştir. Yetkili aracı kurum Başkanlık tarafından yetkilendirilen kurum veya kuruluşu ifade etmekte ve nitelikleri ile görev çerçevesi yönetmelikle belirlenmektedir.

e-İkamet Sistemi

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 30 uncu maddesinde altı çeşit ikamet izni düzenlenmiş olup ilk, uzatma ve geçiş başvuruları için e-İkamet sistemi ( https://e-ikamet.goc.gov.tr/ ) üzerinden online başvuru alınmaktadır.