Bilindiği gibi, Kıble, Müslümanların namazda yönelmeleri gereken istikameti yani Mekke'deki Kâbe’-i Muzzama'nın bulunduğu yeri ifade eder. Zaman zaman camilerde dahi kıble hatası yapıldığını biliyoruz. Hataların giderilmesi için, astronomlar ülke insanlarının yaşadığı kıble sorununun en doğru şekilde çözülmesini sağlayan yöntemi bulmuşlar.
Senede iki kez güneşin Kabe üzerine denk geldiği anı kıble günü olarak belirleyen uzmanlar, bu olayı izleyen insanların bulundukları yerden doğru şekilde kıbleye yönelebileceklerini ifade ediyorlar.
Uzmanalr, yılda iki defa 28 Mayıs ve 16 Temmuz günlerinde Güneş tam olarak Kâbe-i Muazzama’nın tam üzerinde bulunduğu konusunda hemfikirler..
Türkiye saatine göre 28 Mayıs günü saat 12.18’de ve 16 Temmuz günü saat 12.27’de gerçekleşen bu hadise dolayısıyla kıble saati bu vakitlerde tüm dünyada aynı olduğundan, bu iki tarih Dünya Kıble Günü olarak kabul edilmektedir.
Kıble saati ve Dünya Kıble Günü
Kıble saati; kıblenin, Güneş ile tespit edildiği saattir. Yani, Güneş’in, bulunduğumuz yerin kıble zâviyesine (açısına) veya belli bir zâviye farkına denk geldiği vakittir. Türkiye, Avrupa ülkeleri, Afrika ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri ile Avustralya’nın Perth şehrinde; şehrin o günkü kıble saati vaktinde, Güneş’e doğru dönen kimse, kıbleye dönmüş olur.
KKTC, Finlandiya, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, Suriye, Ürdün, İsrail, Lübnan, Mısır, Sudan, Güney Afrika Cumhuriyeti gibi ülkeler, Türkiye saatini kullandıkları için bu ülkelerde de 28 Mayıs günü saat 12.18’de, 16 Temmuz da ise saat 12.27’de güneşe dönen kıbleye dönmüş olur.
Amerika ve Avustralya gibi Kâbe’ye göre dünyanın arka yüzünde yer alan bazı ülkelerde güneş kıble cihetine hiç gelmez. Bu ülkelerde kıble saati söz konusu değildir.
Amerika ve Avustralya gibi Kâbe’ye göre dünyanın arka yüzünde yer alan bazı ülkelerde güneş kıble cihetine hiç gelmez. Bu ülkelerde kıble saati söz konusu değildir.
Bu gibi ülkelerde bulundukları yerin enlem ve boylam durumuna göre güneş arkaya veya sola ya da sağa alınarak kıble bulunabilir.
Kıble saati, namaz vakitleri gibi günlük olarak değişir. Kıble saatleri sadece adı geçen şehir için muteberdir. Herhangi bir yerin kıblesi, pratik olarak şöyle tespit edilir: Bir kimse, o günün takviminde, bulunduğu şehrin namaz vakitleri cetvelinin son sütunundaki “Kıble Saati” (Kıble S.) vaktinde, Güneş’in bulunduğu yöne dönerse, kıbleye dönmüş olur. Kapalı bir mekânda ise mesela, güneş gören pencerenin dik kenarlarının yere düşen gölgesi, “Kıble Saati” (Kıble S.) vaktinde, kıble istikametini gösterir. Bu istikamet işaretlenir ve böylece en pratik ve en doğru bir şekilde kıble yönü tespit edilmiş olur.
Dünya kıble günleri
Dünya, Güneş etrafındaki seyrine devam ederken 28 Mayıs ve 16 Temmuz günlerinde Güneş’in meyli (21 derece, 26 dakika) ile Kâbe’nin arzına (21 derece, 26 dakika) denk gelir ve Güneş, Kâbe-i Muazzama’nın tam üzerinde bulunur. Türkiye saatine göre 28 Mayıs günü saat 12:18’de ve 16 Temmuz günü saat 12:27’de Edirne’den Kars’a kadar kıble saatleri aynı olmaktadır. Dünyanın değişik ülkelerinde, kendi mahallî saatlerine denk gelecek şekilde kıble saatleri değişmekle birlikte, günleri değişmediğinden bu günlere yani 28 Mayıs ve 16 Temmuz günlerine “Dünya Kıble Günü” denilmektedir.
Yahudilikte ibadetler Kudüs’e dönülerek yapılmakta olup, bu yön ”Mizra” (Doğu yönü) olarak adlandırılmaktadır. Hıristiyanlar ise Doğuya yönelerek ibadetlerini yapmaktadır.
Derleme @erolkaranet
