Hafif bir sabah kahvaltısı ya da tercihen öğle ancak hafif bir akşam yemeğinde ne yiyelim diye düşünenlere kolay, lezzetli, hafif ve esastan faydalı olabilecek bir tarif vermek istiyoruz.
Aslında bu yemeğin şu yöreye aittir dememiz mümkün olmadığı gibi Osmanlı sofralarından bu yana Türk Mutfağından dünya mutfaklarına yayılan meşhur bir yemek türü olduğunu söyleyebiliriz.
Yemeğimizin adı Çılbır, Çılbır, çıpıl, çırpır,
Çılbır Türk Dil Kurumu'nda "Kaynamış suyun içine kırılan yumurta piştikten sonra kevgirden geçirilip üzerine sarımsaklı yoğurt ve sos dökülerek hazırlanan bir yemek türü" olarak tanımlanır. Genellikle üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağlı-pul biberli sos dökülerek servis edilir.
Çılbır, Türkiye'nin farklı illerinde benzer tariflerle yapılır. Doğudan batıya kadar pek çok sofraya ait olan çılbırın ana malzemesi yumurtadır.
Çılbır tarifi nasıl yapılır? Adım adım çılbır yapımı
Çılbır tarifi için gerekli malzemeler
Kişi sayısına göre yumurta
1 tatlı kaşığı sirke
1 tatlı kaşığı tereyağı
1 çay kaşığı pul biber
1-2 diş Sarımsak (tercih sizin)
2-3 yemek kaşığı yoğurt
1 diş sarımsak
Kıvamında bir miktar tuz
karabiber
Kaynamış su
Çılbır tarifi adım adım yapılışı
- Sarımsağı ezip damak zevkinize göre tuzla birlikte yoğurda ekleyin ve karıştırın,.
- Sarımsaklı yoğurdu kişi sayısına göre servis tabaklarına paylaştırıp tabakların dibine yayın,
- Küçük bir tencerede yetecek kadar su kaynatın
- Su kaynama noktasına getirilir ancak fokurdayarak kaynamasına izin verilmez.
- İçerisine sirke ve tuz eklenir.
- Bir kepçeye yumurtalardan birini kırın,
- Bir tahta kaşığın sapıyla kaynayan suyu saat yönüne doğru hızlıca karıştırarak bir helezon oluşturun,
- Yumurtayı helezonun ortasına nazikçe bırakın ve çevresinden saat yönüne doğru karıştırarak yumurtanın tencerenin ortasında toplanmasını sağlayın,
- İsteğe göre az pişmiş veya tam pişmiş kıvama geldiğinde delikli bir kepçe (süzgeç, kevgir) sudan alarak servis tabağına yerleştirin.
- Diğer yumurtaları da aynı yöntemle teker teker pişirin,
- Tereyağı bir tava da eritilir içerisine pul biber eklenir.
- Bir kasede yoğurt, sarımsak ve tuzu karıştırıp yumurtaların üzerine dökün.
- Baharatlar serpilerek, genelde ekmek ile servis edilir.
- Dilerseniz kıyılmış maydanozla süsleyebilirsiniz.
*****
Bayat ekmekleri değerlendirmek için bir fırsat..
Bayat Ekmekli Çılbır Tarifi İçin Malzemeler ( Malzemeleri kişi sayısına göre belirleyin)
- Yarım çay bardağı sıvı yağ
- 1-2 çorba kaşığı biber salçası
- 1 adet büyük boy soğan
- 3-4 adet köy biberi
- 1 Büyük boy taze domates
- 4 su bardağı su
- 4 adet yumurta
- 1 adet bayat ekmek
- Tuz, karabiber, pul biber
Bayat ekmek, geniş ve derin bir tabağa doğranır.
Bir kasede 4 yumurta, çatal ile sarısı dağılana kadar, kısa süre karıştırılır.
Soğanlar ince şekilde doğranır.
Bir miktar yeşil biber çok küçük doğranır.
Domatesler sote şeklinde doğranır.
Pişirme:
1. Ocak orta ateşte yakılır ve derin tavada ya da tencerede sıvı yağ kızdırılır (İstenirse 1 çorba kaşığı tereyağı eklenebilir).
2. Soğanlar eklenir ve yanmadan pişirilir.
3. Biberler eklenir, 2 dakika kadar karıştırılarak pişirilir.
4. Salça kaşıkla ezilerek eklenir.
5. Salça yanmadan, domates eklenir ve 5 dakika kadar pişirilir.
6. Suyun tamamı eklenir, kaynayana kadar beklenir.
7. Kaynadıktan sonra ocak kısılır ve çırpılmış yumurta, yavaşça ve karıştırılarak eklenir.
8. Yumurtanın her tarafa dağılması için sürekli karıştırılarak 2 dakika kısık ateşte kaynatılır.
9. Tava ya da tencere, her tarafı ıslanacak şekilde bayat ekmeğin üzerine gezdirilerek dökülür.
Notlar:
1. Bayat ekmeği daha fazla doğramak isterseniz, suyun miktarını artırabilirsiniz.
2. Soğan ya da biberi doğramak için rende ya da robot kullanmayın, kötü olur.
3. Bu yemeğin püf noktası, yumurtanın kaynayan suya yavaş dökülmesi ve dökerken iyi karıştırılmasıdır.
4. Çılbır adında farklı yemekler olduğunu biliyorum, biz buna da çılbır diyoruz.
Afiyet olsun.
******
Yalancı Çılbır Tarifi
Bir kaseye yoğurdu, rendelenmiş sarımsağı ve biraz tuzu alıp karıştırın. Yumurtaları soyup yıkayın ve boylamasına dörde bölüp bir tabağa sıralayın. Üzerine sarımsaklı yoğurdu gezdirin. Kırmızı pul biber ve karabiber ekip servis yapın.
Afiyet olsun.
*******
Sulu çılbır nasıl Yapılır?
Suyun içerisine tuzu ve sirkeyi dökün. Su kaynamaya başlayınca. Yumurtaları birbirine değmeyecek şekilde suya kırın. Beyazı pişip sarısı görünmeyene kadar pişirin isteğe göre sarısını cıvık sevenlere beyazı katılaşınca hemen süzgeçli kaşıkla alabilirsiniz.
Afiyet olsun.
Çılbır tarifi püf noktaları nelerdir?
- Çılbırın en püf noktası yumurtanın bir bütün olarak pişirilmesi. Yumurtayı suya kırıp kendi haline bıraktığınızda akı suyun içinde dağılır ve parça parça pişer. Bunu istemiyoruz. Yumurtanın bir bütün olarak pişmesini istiyoruz. Bunu kolaylaştıran iki şey sirke ve yumurtayı suya bırakmadan önce ortasında bir helezon oluşturmak. Dönen suyun ortasına bırakılan yumurta etrafında dönen suyun etkisiyle yayılıp dağılamıyor ve bütün halde pişiyor.
- Çılbırın bir diğer püf noktası ise yumurtanın su miktarı ve sıcaklığı. Yumurtayı suyun içinden alır almak yoğurdun üzerine koyarsanız girintili kısımlarında biriken su yoğurdu sulandırır, yumurtanın çok sıcak olursa yoğurd kesilir. Bunun önüne geçmek için yumurtayı sudan aldıktan sonra ayrı bir tabağın içinde bir süre dinlendirip suyunun süzülmesini ve ilk sıcağının çıkmasını beklemek yeterli olacaktır.
- Suyun yeterince kaynamış olması gerekmektedir.
- Suyun içerisine eklediğiniz sirke yumurtalarınızın pişerken dağılmasını engelleyecektir.
- Yumurtalarınızın hepsini bir anda kırmak yerine birini kırıp kenarında beyazlar oluşmaya başlayınca diğerini kırabilirsiniz.
- Yumurtalara şekil verirken sivri kenarlı malzemeler kullanmayın. Aksi takdirde yumurtalar delinebilir.
- Çılbırınızın yanına kızarmış ekmekler oldukça yakışacaktır.
@erolkaranet
