Kaldırımlarda, yaya geçitlerinde, ist geçitlerde en yoğun trafikte karayolu trafik akışında araçların arasında yılanvari şekilde her an bir kazaya sebep olacak şekilde kullanılan motosikletler zaman zaman da ölümlü kazalara neden olabilmektedir. Kuralsız, kasksız, plakasız olarak adeta bir motosiklet terörü doğarken mağdur olanlar yayaların da sayısı artıyor. Ancak motosikletlilerin bilmediği bir konu var ki uzun yıllar hapis yatmalarına sebep olma durumları.
Yargıtay kararları incelendiğinde kazanın meydana geldiği yer, sürücünün alkollü olup olmaması, motosikletin hızı, kuralsız geçişler sonunda yaya bir vatandaşa çarparak yaralanması ya da ölümüne sebep olmak bilinçli taksirin şartlarını oluşturmaktadır.
Bilinçli taksir; failin "öngördüğü" sonucun gerçekleşmesini istememesine rağmen, kural ihlali yapması veya şans, kişisel yetenek vb. etkenlere dayanarak hareket etmesi ile fiili gerçekleştirmesidir. TCK'de suçlar 'kast' durumu ile işlenir. TCK 22. Maddesinin ikinci fıkrasında taksirli suça, üçüncü fıkrasında ise bilinçli taksirli suça yer vermiştir.
Motorla yaya çarpmak basit veya bilinçli taksirle gerçekleşebilir. Her iki durumda failin alacağı ceza değişmektedir.
Motorla yaya çarpmak eylemi sonrasında yaya yaralanmışsa fail taksirle yaralama suçundan ceza alır.
Basit taksirle yaralama suçu TCK’nın 89/1 maddesine göre, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Ancak taksirle yaralama fiili, mağdurun daha ciddi boyutta yaralanmasına neden olmuşsa failin alacağı ceza yarı oranında arttırılır. Bunun yanında mağdur, motosikletin kendisine çarpması neticesinde TCK’nın 89/3 maddesinde sayılan şekilde yaralanmışsa bu durumda fail, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Fail kullandığı motosiklet ile bilinçli taksirle yaralama suçunu işlerse TCK’nın 89. Maddesine göre belirlenecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
Motorla yaya çarpmak ile ölüme neden olan sürücü basit taksirle bu sonuca sebebiyet vermişse TCK’nın 85. maddesine göre, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak eylemin bilinçli taksirle gerçekleştiği anlaşılırsa failin alacağı ceza üçte birden yarısına kadar artırılacaktır. Dolayısıyla motosiklete ile yayaya çarparak ölümüne bilinçli taksirle neden olan kişinin 9 yıl hapis cezası alması mümkündür.
Motorla Yayaya Çarpmak Yargıtay Kararları
- Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2020/4254, Motor Girişinin Yasak Olduğu Yerde Motorla Yayaya Çarpmak, TCK’nın 22/3. maddesinde tanımlı bilinçli taksir hükümleri kapsamında değerlendirilir
- Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2014/6666, yaya kaldırımına çıkıp yaya kaldırımında yürümekte olan katılanlara arkadan çarparak yaralanmalarına sebebiyet verdiği olayda, tam kusurlu olan sanığın motorlu taşıtlara yasak olan yaya kaldırımına bilerek girmesi nedeniyle bilinçli taksirin koşullarının oluştuğu,
- Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2014/9817, yeşil ışıkta karşıya geçmek isteyen ama ışıklı yaya geçidini kullanmayan ve yolu bitirmek üzere olan yayaya önlemsiz çarpması şeklinde gerçekleşen olayda; bilinçli taksirin koşullarının oluştuğu ,
- Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2014/24710’ yaya kaldırımına 2 metre mesafede çarpması neticesi mağdurun yaşamını tehlikeye sokacak, basit tıbbi müdahale ile giderilmeyecek, hayati fonksiyonlarını etkileyecek kemik kırığı meydana gelecek ve sol gözde görme işlevinin sürekli yitirilmesine neden olacak şekilde yaralanmasına neden olan asli kusurlu sanık hakkında
- Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2014/7008, yaya geçidinde karşıdan karşıya geçmeye çalışan yayaya çarparak ölümüne neden olduğu olayda, sanık hakkında bilinçli taksirin koşullarının oluştuğu
Derleme @erolkaranet - 04.04.2023
