Gıyabi Cenaze Namazı, hazır olan cenaze için namaz kılınabileceği gibi gaib olanlar için de kılınabilir.
Nitekim Resûlullah (s.a.s.), Habeş Kralı Necâşî'nin vefatını Haber vermiş, sonra da onun cenaze namazını kıldırmak üzere cemaatin önüne geçmiş, ashab da arkasında saf tutmuştur (Buhârî, Cenâiz, 55; Müslim, Cenâiz, 63). Olayda hazır bulunan Câbir b. Abdullah (r.a.) şöyle demiştir: "Resûlullah (s.a.s.), Necâşî'nin (gıyabında) cenaze namazını kıldırdı. Ben de ikinci yahut üçüncü saftaydım." (Buhârî, Cenâiz, 54)
Yine, Resûlullah'ın (s.a.s.) Uhud şehitleri (Buhârî, Cenâiz, 73) ve kendisine haber verilmeden defnedilen cenazeler için de Gıyabi Cenaze Namazı kıldığı bilinmektedir (Buhârî, Cenâiz, 56).
Vefat edenler belirli sayıda kişiler ise isimleri zikredilerek kendileri için niyeti getirilir. Toplu ölümlerin olması durumunda vefat sebepleri zikredilerek niyet getirilir.
Mesela deprem gibi bir sebeple vefat edenler için "Niyet ettim depremde vefat edenlerin cenaze namazını kılmaya, uydum imama (imam ise 'cenaze namazını kıldırmaya)" şeklinde niyet eder.
Mesela deprem gibi bir sebeple vefat edenler için "Niyet ettim depremde vefat edenlerin cenaze namazını kılmaya, uydum imama (imam ise 'cenaze namazını kıldırmaya)" şeklinde niyet eder.
Gıyabi cenaze namazının normal kılınan cenaze namazından herhangi bir farkı yoktur. Sadece niyeti yukarıda belirtilen şekilde getirilir.
Gıyabi cenaze namazı nasıl kılınır?
Birincisi ihram tekbiri olmak üzere toplamda 4 defa tekbir getirilir.
Birinci tekbirden sonra Sübhaneke celle senauke ile birlikte okunur (Şafiler Fatiha okur.)
İkinci tekbirden sonra Peygamber Efendimize (sallallahu aleyhi ve sellem) salat ve selam getirilir. Salli- Barik dualarını okumak daha faziletlidir.
Üçüncü tekbirden sonra vefat edenlere dua edilir.
Birincisi ihram tekbiri olmak üzere toplamda 4 defa tekbir getirilir.
Birinci tekbirden sonra Sübhaneke celle senauke ile birlikte okunur (Şafiler Fatiha okur.)
İkinci tekbirden sonra Peygamber Efendimize (sallallahu aleyhi ve sellem) salat ve selam getirilir. Salli- Barik dualarını okumak daha faziletlidir.
Üçüncü tekbirden sonra vefat edenlere dua edilir.
Cenaze duasını bilmeyen onun yerine Fatiha Sûresini veya Kunut dualarını okuyabilir. Kunut dualarını da bilmeyen "Rabbena" duasını veya kolayına gelen başka duaları okur.
Hadislerde geçen duaların okunması daha faziletli olmakla birlikte Arapça olması şartıyla "Allahummeerhemhum" veya "Allahummeeğfirlehum" şeklinde kısa bir dua da yapılabilir.
Hadislerde geçen duaların okunması daha faziletli olmakla birlikte Arapça olması şartıyla "Allahummeerhemhum" veya "Allahummeeğfirlehum" şeklinde kısa bir dua da yapılabilir.
Dualardan sonra eller kaldırılmadan tekrar "Allahü Ekber" denilerek dördüncü tekbir alınır ve bir şey okunmaksızın önce baş sağ tarafa çevrilerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullah" denilir. Sonra baş sol tarafa çevrilerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetulah" denilir ve böylece cenaze namazı bitirilmiş olur.
Dördüncü tekbirden sonra müminlere dua edilir ve sonrasında selam verilir. (Şafiler her bir tekbir esnasında ellerini kaldırır, Hanefiler kaldırmaz.)Cenaze Namazının Şartları Nelerdir ?
Cenaze namazında taharet, kıbleye yönelmek, setr-i avret (vücudun örtülmesi gereken yerlerini örtmek) ve niyet gibi şartlara riayet edilir. Namazı kılınacak cenazenin Müslüman olması, yıkanıp kefenlenmiş olması, cemaatin önünde olması gerekir. Ayrıca Hanefi ve Malikilere göre bedeninin tamamı veya yarıdan fazlası yahut başı ile birlikte en az yarısı bulunmalıdır. Şâfiîlere göre ise kişi ölüp de bir tek uzvu bulunsa bile cenaze namazı kılınır. Nitekim ashab, ölen ve sadece eli bulunan bir sahabînin namazını kılmıştır. Canlı olarak doğup ölen çocuk yıkanır ve cenaze namazı kılınır.
@erolkaranet - 17.02.2023
