Minare, bir İslam beldesinin varlığının temsilcilerinden biridir. Minarenin ne olduğunu bilmeyen yoktur. Cumhuriyet öncesi Osmanlı dönemi camilerine baktığımızda 2 - 4 - 6 minareli camileri mahalle aralarında ise tek şerefeli tek minareli eskiden mescit denilen, daha sonra cami olarak adlandırdığımız yapılar bulunmaktadır.
Diyanet Standart Getireceğiz Dese De.
Tek parti döneminde talan edilen sayısız camilerden sonra 1960 lar sonrası ile adeta yarış halinde yapılan camilerde bir standart, bir ölçü olmadığı bilinmektedir. Bir kaçkişinin bir araya gelerek derme çatma, akla ziyan tasarımlarla yaptığı camiler ve yanlarına dikilen uzun mu uzun minareleri sürekli sorun olmuştur. Hatta cami yapımlarına standart getirmek için Diyanet İşleri Başkanlarının sık sık masaya oturduğunu da biliyoruz. Mehmet Nuri Yılmaz, Ali Bardakoğlu, Mehmet Görmez ve Ali Erbaş'a kadar son dönem başkanlar cami - minare konusunda sürekli güncellenen ancak icraata dönüşmeyen düşünceleri kamuoyuna açıklamışlardır.
Günümüzde Minareye İhtiyaç Var mı ?
Teknolojinin henüz gelişmediği dönemlerde uzun minarelerin ya da mahalle aralarında kısa minarelerin yapılmasında bir beis yokken, günümüzde hoparlör varlığı ile artık bir gösteriden başka bir işe yaramayan ( pardon, GSM firmalarının baz istasyonları, bayrak ya da hoparlör direği amaçları dışında ) minarelerin cami gövdeleriyle olan uyumsuzluğu dikkat çekmektedir.
Belirttiğimiz gibi, camilerde minare zorunlu bir yapı parçası olmamakla birlikte, bir İslam beldesi imgesinde geleneksel ve güçlü bir yer edinmiştir. Gereklidir, ancak gökdelenlerle yarışan bir minare ortaya koymak abesle iştigaldir.
Ya Üzerimize Düşerse
Günümüzde 100 metreyi aşan boylarda minarelerin yapılmasının amacı olarak binaların yüksekliği bahane ediliyor. Camilerin apartman ya da gökdelenler arasında kaybolmasını önlemek, uzaktan görünmesini sağlamak için uzun yapıldığı iddiasının tartışılır olduğu kesindir. Oysa gövdeyle orantılı olarak caminin boyutu ile tutarsız olması rahatsız edici bir unsurdur. Camiyi yapanların kibirlerinin de öne çıktığı, bizim caminin minaresi sizinkinden uzak tarzı çocuksu düşüncelerin öne çıktığı da bir gerçektir. Bu saçma düşüncenin sonucu olarak yüzlerce metre boyunda yapılan minarelerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokabileceği yapanlar tarafından değil, cami çevresinde oturanlar için düşündüren acı bir tehlike beklentisi sebebidir.
Günümüzde 100 metreyi aşan boylarda minarelerin yapılmasının amacı olarak binaların yüksekliği bahane ediliyor. Camilerin apartman ya da gökdelenler arasında kaybolmasını önlemek, uzaktan görünmesini sağlamak için uzun yapıldığı iddiasının tartışılır olduğu kesindir. Oysa gövdeyle orantılı olarak caminin boyutu ile tutarsız olması rahatsız edici bir unsurdur. Camiyi yapanların kibirlerinin de öne çıktığı, bizim caminin minaresi sizinkinden uzak tarzı çocuksu düşüncelerin öne çıktığı da bir gerçektir. Bu saçma düşüncenin sonucu olarak yüzlerce metre boyunda yapılan minarelerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokabileceği yapanlar tarafından değil, cami çevresinde oturanlar için düşündüren acı bir tehlike beklentisi sebebidir.
Aklı Başında İnsanların Varlığı Ümitlendiriyor.
Neyse ki kibirli, ne oldum delisi olmuş plan proje, usul kaide dinlemeyen insanların yaptıkları camilerin yanı sıra, aklı başında olanların yaptıkları camilerde yok değil.
İşte İstanbul Sultangazi ilçesinde yer alan Haydar Sancak Cami bu akıllı insanların varlığının işaretlerinden sadece biri. Camiye bakanın "işte bu" dediği cami hem estetik yönden, hem gözleri rahatsız etmeyen yapısı ve yanına şık bir şekilde konuşlandırılmış minaresi ile adeta "mahalle camisi böyle yapılır" dedirtmektedir.
Yazı ve fotoğraflar @erolkaranet - 05.01.2023
