Bir görenin bir daha gitmek istediği şehir.
Hatta, "Gez dünyayı gör Kastamonu'yu" ya da "Kastamonu'yu görmeyen Dünyayı gezmiş sayılmaz" tarzında cümlelerin sarf edildiği güzelliği, evliyası, ilim merkezi ve daha sayamayacağımız bir çok özellikleri ile gezenin doyamadığı, gezse de bitiremeyeceği yüreği güzel insanların şehri.
Bizanslılardan , Selçuklulara Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyetine kadar tarihin her deminde yer almış ormanlar kenti.
Kastamonu'da bir tepe.. Küçük bir tepe.. Küçük bir tepe ancak üzerinde yer alan yapılarıyla koca bir tarih.. Tepede kocaman bir kaya.. Kaya dediğime bakmayın, doğusundan bakıldığında küçük bir kaleyi andıran bir kaya.. Adı Şehinşah Kayası..
Şehinşah Kayası aslında bir anıtmezar yeri.. Romalılar döneminden kalma.. Paflagonya dönemine ait eski bir yerleşim yeri.
Siz deyin İsmail bey cami biz diyelim Temelsiz Cami..
Neden İsmail bey cami.. derseniz.. Cami, 1454 yılında aynı zamanda Fatih Sultan Mehmed Hanın dayısı Candaroğlu Kemalettin İsmail Bey tarafından inşa ettirilmiş. Adını buradan alıyor
Neden Temelsiz Cami derseniz. Cami, Şehinşah Kayası’nın üzeri düzenlenerek temel kazısı yapılmaksızın inşa edildiğinden halk arasında “Temelsiz Cami” olarak da biliniyor..
Camiyi ziyaret etmek için içeriye girdiğimde beni ilk önce duvarlardaki hat yazısıyla çokça gördüğümüz Selçuklu Ulu Camilerine götürdü. Sağa ve sola baktığım da birden bire Bursa'da bulunan Yeşil Türbe'ye götürdü. Yeşil Türbe'nin iç mimarisi gibi bir ortam..
Atmosfer içerisinde kendimi aynı anda bir çok yeri gezmiş gibi hissettirdi.
Size de tavsiye ederim.
Cami hakkında küçük bir açıklama yapmak istersek;
Cami erken Osmanlı mimarisinde görülen zaviyeli veya tabhaneli plan tipindedir.
İbadet mekanındaki peş peşe iki kubbeli mekan arasında zemin kotu farkı bulunmaktadır. Mihrap ve minber oldukça sade ve alçıdan yapılmıştır.
Ana mekanın kıble duvarındaki Allah yazısı ile doğu duvarındaki Muhammed yazısı, 2009 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkarılmıştır.
Dört köşe altı sütunlu ve beş kubbeli son cemaat yeri vardır. Son cemaat kısmından sonra caminin ana mekanı başlamaktadır. Caminin mermerden yapılmış, zerafeti ile gözleri okşayan taç kapısı şahane. Etrafı silme tekniği ile çerçevelenmiş ve geometrik motiflerle süslenmiştir. İki tarafta da başlıkları mukarnaslarla süslenmiş birer sütun bulunmaktadır.
Kapı kemerinin üzerindeki kitabede;
Bismillahirrahmanirrahim
Bismillahirrahmanirrahim
Selamünaleyküm bima sabertüm feni’me ukbeddar. Emera bibina-i haze’l imareti’l mübareketi el-makami’l a’zam el-alimü’l adil es-Sultan İmail ibni İbrahim ibni İsfendiyar Han. Tekabbelallahü minhü’l hasenat. Sene semanin ve hamsine ve semane mie.
Manası:
Allah’ın adıyla. Dünyanın ve ahiretin selameti üzerinize olsun. (Dünya meşakkatlerine) sabır ve tahammül ettiğiniz (ve günahtan sakındığınız için ahirette) büyük mükafat göreceksiniz. Böyle iyilik edenlerin ahiretteki makamları ne güzeldir. Bu mübarek binanın yapılmasını büyük, yüksek makam sahibi alim, adil İsmail Bey bin İbrahim bin İsfendiyar Bey emretti. Allah onun böyle hayırlı işlerini kabul etsin. 884/ 1454.
Harim bölümünde, zemini yükseltilen sofaya ahşap merdivenlerle çıkılıyor. İki yanda geç devirde yapıldığı anlaşılan yine merdivenli yüksek mahfiller var. Buradan da iki köşede öne çıkma yapan ahşap bir üst mahfile çıkılmaktadır.
Harim bölümünde, zemini yükseltilen sofaya ahşap merdivenlerle çıkılıyor. İki yanda geç devirde yapıldığı anlaşılan yine merdivenli yüksek mahfiller var. Buradan da iki köşede öne çıkma yapan ahşap bir üst mahfile çıkılmaktadır.
Caminin batı bitişiğinde imaret mutfağı, doğu bitişiğinde ise ambar veya yemekhane olarak yapılmış eklentiler vardır. Her iki bölüme de cami içinden geçilmektedir. Günümüzde ibadet mekanı olarak kullanılan bu bölümlerle birlikte caminin görüntüsünden dolayı halk buraya “Heybeli Cami” adını vermiştir.
Cami yapıldığı yıllardan sonra 8 - 10 kere restorasyondan geçmiş.
Bu arada Allah c.c. rahmetiyle muamele etsin diyeceğimiz İsmail bey'in ince bir düşüncesinden bahsetmeden yazımıza son vermek istemedim.
O dönemde camiyi yaptıran İsmail Bey, cami yapımının aksadığını görüyor ve ustalarına bunun sebebini soruyor. Ustalar da işçilerin abdest almak için çevre mahallelerdeki hamamlara gittiğini belirtiyorlar. Bunun üzerine İsmail Bey cami inşaatını durdurarak külliyenin yanına hamam yapılmasını istiyor. Cami inşaatı ise hamamın yapımından sonra devam ediyor.
Derleme - Video ve fotoğraflar @erolkaranet - 27.01.2023O dönemde camiyi yaptıran İsmail Bey, cami yapımının aksadığını görüyor ve ustalarına bunun sebebini soruyor. Ustalar da işçilerin abdest almak için çevre mahallelerdeki hamamlara gittiğini belirtiyorlar. Bunun üzerine İsmail Bey cami inşaatını durdurarak külliyenin yanına hamam yapılmasını istiyor. Cami inşaatı ise hamamın yapımından sonra devam ediyor.
