Hakkında borcundan dolayı icra takibi yapılacağını öğrenen ya da bunu bir şekilde alacaklısından öğrenenlerin ilk yaptığı yasal olmayan uygulamalardan bir tanesi mal kaçırmaktır.
Bu durumda açılacak dava tasarrufun iptali davasıdır. Bu dava, borçlunun mallarını kaçırmak amacıyla sattığını, satışın muvazaalı olup gerçek olmadığı iddiasına dayanır.
Mahkeme davanın kabulüne karar verirse, yapılan satış işlemleri geçersiz olur yani satıştan önceki hale gelinir.
Mal kaçırma olayının gerçekleşmesinin ardından alacaklı taraf iptal davası açabilir. Bu konuda İİK madde 31 net bir şekilde bu durumu düzenlemektedir.
Alacaklısını zarara sokmak kasdiyle mevcudunu eksilten borçluların cezası:
Mevzuattaki Yeri
I. Cezai hükümler
Alacaklısını zarara sokmak kasdiyle mevcudunu eksilten borçluların cezası:
Alacaklısını zarara sokmak kasdiyle mevcudunu eksilten borçluların cezası:
Madde 331- (Değişik: 31/5/2005-5358/1 md.)
Haciz yolu ile takip talebinden sonra veya bu talepten önceki iki yıl içinde borçlu; alacaklısını zarara sokmak maksadıyla, mallarını veya bunlardan bir kısmını mülkünden çıkararak, telef
ederek veya kıymetten düşürerek hakiki surette yahut gizleyerek muvazaa yoluyla başkasının
uhdesine geçirerek veya asıl olmayan borçlar ikrar ederek mevcudunu suni surette eksiltirse,
aleyhine aciz belgesi aldığını veya alacaklı alacağını alamadığını ispat ettiği takdirde, altı aydan
üç yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
İflas takibinden veya doğrudan doğruya iflas hallerinde iflas talebinden önce birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu fiiller başka bir suç oluştursa dahi bu hükümler uygulanır.
İflas takibinden veya doğrudan doğruya iflas hallerinde iflas talebinden önce birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu fiiller başka bir suç oluştursa dahi bu hükümler uygulanır.
Konkordato mühleti veya iflasın ertelenmesi talebinden önceki iki yıl içinde ya da konkordato mühleti talebi veya iflasın ertelenmesi süresinden sonra birinci fıkradaki fiilleri işleyen
borçlu hakkında da bu hükümler uygulanır.
Taşınmaz rehni kapsamında bulunan eklentinin rehin alacaklısına zarar vermek kastı ile taşınmaz dışına çıkarılması halinde, eklentinin zilyedi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bu suçlar alacaklının şikâyeti üzerine takip olunur.
Taşınmaz rehni kapsamında bulunan eklentinin rehin alacaklısına zarar vermek kastı ile taşınmaz dışına çıkarılması halinde, eklentinin zilyedi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bu suçlar alacaklının şikâyeti üzerine takip olunur.
Aczine kendi fiiliyle sebebiyet veren veya vaziyetinin fenalığını bilerek ağırlaştıran borçlunun cezası:
Madde 332 – (Değişik: 31/5/2005-5358/2 md.)
Haciz yolu ile takip talebinden sonra veya bu talepten önceki iki yıl içinde borçlu, adet üzere tecviz edilemiyecek bir hiffetle hareket ederek veya haddinden ziyade masraflar yaparak yahut cüretli talih oyunlarına veya basiretsizce spekülasyonlara girişerek yahut işlerinde ağır ihmallerde bulunarak aczine kendi fiili ile sebebiyet verir yahut vaziyetinin fenalığını bildiği halde o gibi hareketlerle bu fenalığı ağırlaştırırsa, aleyhine aciz belgesi istihsal edildiği veya alacaklı alacağını istifa edemediğini ispat ettiği takdirde, onbeş günden altı aya kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
Konkordato mühleti talebinden önceki iki yıl içinde birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu hükümler uygulanır.
Bu suç alacaklının şikâyeti üzerine takip olunur.
Madde 332 – (Değişik: 31/5/2005-5358/2 md.)
Haciz yolu ile takip talebinden sonra veya bu talepten önceki iki yıl içinde borçlu, adet üzere tecviz edilemiyecek bir hiffetle hareket ederek veya haddinden ziyade masraflar yaparak yahut cüretli talih oyunlarına veya basiretsizce spekülasyonlara girişerek yahut işlerinde ağır ihmallerde bulunarak aczine kendi fiili ile sebebiyet verir yahut vaziyetinin fenalığını bildiği halde o gibi hareketlerle bu fenalığı ağırlaştırırsa, aleyhine aciz belgesi istihsal edildiği veya alacaklı alacağını istifa edemediğini ispat ettiği takdirde, onbeş günden altı aya kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
Konkordato mühleti talebinden önceki iki yıl içinde birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu hükümler uygulanır.
Bu suç alacaklının şikâyeti üzerine takip olunur.
Hangi Alacaklıların Şikayet Hakkı Yoktur
Borçluyu fazla borç altına girmeye veya
talih oyunu ile spekülasyonlarda bulunmaya sevk etmiş yahut ağır faiz almak suretiyle zaafından
istifade etmiş olan alacaklıların şikâyet hakkı yoktur.
Alacaklıyı Zarara Uğratma Suçunda Zamanaşımı:
Alacaklıdan mal kaçırma olarak anlan suç tipinde dava zamanaşımı 8 yıldır. Bu süre içerisinde başvuru yapılmalıdır. Ancak sürenin hesaplanmasında zamanaşımını kesen bazı haller öngörülmüştür. Bu durumlar Türk Ceza Kanunu madde 67’de belirtilmiştir. Bu suç tipinde ceza zamanaşımı süresi ise 10 yıldır. Alacaklıyı zarara uğratma suçunda, suç şikayete bağlıdır. Şikayet edecek kişi alacaklıdır. Söz konusu şikayetin hangi makama yapılacağı da önemlidir. Alacaklının zarara uğraması için öncelikle bir icra takibi başlamış olması gerekmektedir. Alacaklıyı zarara uğratma şikayet süresine uyulduğu takdirde yapılacak başvuru, yetkili mahkemeye yapılmalıdır. Burada yetkili mahkeme, icra takibinin yapıldığı yerdeki mahkeme olacaktır. İcra takibinde ise genel olarak yetkili mahkeme, borçlunun yerleşim yeri mahkemesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Alacaklıyı zarar uğratma suçunda da başvurulacak mahkeme, icra takibin yapıldığı yer mahkemesi olacaktır.
Alacaklıyı zarar uğratma suçu, ticaret şirketleri tarafından da işlenebilmektedir. Bu durumda ticaret şirketlerinin yetkilileri sorumlu olmaktadır. Bunun sebebi cezaların şahsiliği ilkesidir. Alacaklıdan mal kaçırılması eylemini yapan kişi, söz konusu suçtan sorumlu tutulacaktır.
Derleme @erolkaranet - 25.12.2022
