Bilindiği şekilde, sosyal medya fenomenleri, yaptıkları reklamlar ve iş birlikleri sayesinde takipçileri üzerinden gelir elde ediyor. Herhangi bir düzenlemeye tabi olmayan bu kazanç kapısı tüketicilerinde hatalı alışveriş/hizmet almasına sebep olduğu gibi, bir çoğunun çeşitli firma/kurum/kuruluş gibi ticari şirketlere yönlendirmeye ya da gerçek olmayan hizmetlere ulaşmasına neden oluyordu.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, Mayıs 2021’de yayımladığı düzenleme sonrası sosyal medyadaki tüm reklam kokan paylaşımları mercek altına almaya başladı. Gerek resen gerekse ihbarlarla instagram, fecabook, twitter gibi sosyal mecralarda doğru yanlış bilgi paylaşarak insanları öuhtelif firmalara yönlendirenler Ticaret bakanlığınca takip altına alındı.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, dijital mecraların artan kullanım oranlarıyla birlikte başta birçok sosyal medya platformunda sosyal medya etkileyicileri (influencer) tarafından yapılan mal/hizmet tanıtımlarındaki artış üzerine harekete geçti. Öncelikle, reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları, satıcı, sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcılar ve reklamcılıkla ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek amacıyla 'Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz' hazırladı.Bunun ardından, Reklam Kurulu, Reklam Özdenetim Kurulunun iş birliğinde 'Yapay Zeka ile Dijital Medya Reklamlarını Tarama Projesi'ni de mart ayı itibarıyla hayata geçirdi.
Bu kapsamda, Instagram'da sosyal medya etkileyicileri tarafından yayımlanan reklam içeriğine sahip paylaşımların taranmasıyla bu paylaşımlarda reklamı yapılması yasak ürün/hizmetlerin bulunup bulunmadığı, 'Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz' ile getirilen kriterlerin uygulanıp uygulanmadığı ve anahtar kelimelerle yapılan taramada da paylaşımların uygun olmayan 'sağlık beyanı' içerip içermediği tespit ediliyor.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, dijital mecraların artan kullanım oranlarıyla birlikte başta birçok sosyal medya platformunda sosyal medya etkileyicileri (influencer) tarafından yapılan mal/hizmet tanıtımlarındaki artış üzerine harekete geçti. Öncelikle, reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları, satıcı, sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcılar ve reklamcılıkla ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek amacıyla 'Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz' hazırladı.Bunun ardından, Reklam Kurulu, Reklam Özdenetim Kurulunun iş birliğinde 'Yapay Zeka ile Dijital Medya Reklamlarını Tarama Projesi'ni de mart ayı itibarıyla hayata geçirdi.
Bu kapsamda, Instagram'da sosyal medya etkileyicileri tarafından yayımlanan reklam içeriğine sahip paylaşımların taranmasıyla bu paylaşımlarda reklamı yapılması yasak ürün/hizmetlerin bulunup bulunmadığı, 'Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz' ile getirilen kriterlerin uygulanıp uygulanmadığı ve anahtar kelimelerle yapılan taramada da paylaşımların uygun olmayan 'sağlık beyanı' içerip içermediği tespit ediliyor.
Bu tespitler sonucunda reklam durdurma ya da parasal cezalara tabi olanların sayısı da her geçen gün artmaya başladı.
Reklam Kurulu tarafından verilen ceza, sosyal medya fenomeninin reklam yaptığını açıkça belirtmemesinden kaynaklanıyor. Örtülü reklam yaptığı gerekçesiyle 155 bin liralık bir cezayla karşılaşan fenomenlerin, tüketicileri yanlış yönlendirdiği de belirtiliyor.
Sosyal medya fenomenlerini, “ürün tanıtımı” gibi bir açıklama yapmadan, kişisel tavsiye gibi gösterdiği ürünler yüzünden rekor cezaya muhatap oluyorlar..
Sosyal Medya fenomenlerine ait karar örnekleri Reklam Kurulunun web sayfasında her ay yayınlanmaya devam ediyor.Bir kaç örnek karar
"Değerlendirme/Karar: Yapılan incelemeler sonucunda, “************” isimli Instagram sosyal medya hesabından muhtelif tarihlerde yapılan paylaşımlarda anılan markaların sosyal medya hesaplarının etiketlendiği, böylece söz konusu etiketleri tıklayan tüketicilerin yukarıda anılan mal veya hizmetlerin tanıtım ve pazarlaması yapılan kurumsal sosyal medya hesaplarına yönlendirildiği, ancak paylaşımlarda herhangi bir reklam ibaresine yer verilmediği bu suretle anılan ürün ve markalara yönlendirme yapmak suretiyle markaların örtülü reklamının yapıldığı değerlendirilmiş olup;
...................
hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 155.712.-TL (Yüzellibeşbinyediyüzoniki Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
********
Değerlendirme/Karar: Yapılan incelemeler sonucunda; şahsın, tıbbi işlem uygulayabilmek adına diploma, sertifika vb. yetki belgesinin bulunmadığı, tanıtımı yapılan kuruluş adına Sağlık Bakanlığınca, sağlık alanında faaliyet göstermek amacıyla düzenlenmiş bir ruhsat, izin belgesi veya benzeri nitelikte bir yetkilendirmenin mevcut olmadığı, ayrıca sağlık mevzuatında “saç ekim merkezi” olarak tanımlanan bir sağlık kuruluşu türü bulunmadığı, dolayısıyla yetkisiz sağlık hizmeti sunumuna ilişkin söz konusu tanıtımların tüketicileri aldatıcı, kamu sağlığını bozucu ve ilgili mevzuata aykırı nitelikte olduğu değerlendirilmiş olup,
.............
Buna göre, reklam veren *********** hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 155.712,-TL. (Yüzellibeşbinyediyüzoniki Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
Reklam Kurulu Kararlarına ulaşmak için tıklayınız
@erolkaranet - 09.11.2022
