Asıl borçlu borcunu ödemeyince, kefil kambiyo senedine ait borcu ödediğinde, bu borç bedelini asıl borçludan alabilmek için nasıl bir yol izlemelidir?
Kefil olduğu elindeki senetler için asıl borçlu aleyhine icra takibi yaparak mı?
Yoksa halefiyet ilişkisini ispatlamak için alacak davası mı açmalıdır?
Borçlusuna müteselsilen kefil olan kimse, bono bedelini öderse kefalet ilişkisi gereği asıl borçludan alacağı için kambiyo senetlerine özgü yolla takip yapamaz. (YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 1985/5538 K. 1986/169 T. 15.1.1986 )
Bunun için dava açmak gerekecektir. Bu da itiraz olduğu takdirde sınırsız sayıda davanın açılmasına sebep olacaktır.
DAVA AÇMADAN ASIL ALACAKLIDAN SENEDİN TAHSİLİ
Dava açmadan kefil olunan senedin asıl alacaklıdan tahsil edilmesinin en kısa ve en güzel yolu TEMLİK EDİLMESİDİR. Yani, alacaklı tarafından kefil ve borçlu aleyhine yapılan takip dosyasında alacaklı ile anlaşarak, bu dosyadan alacağın temlikini yapmak, bu sayede kesinleşmiş takip dosyasından alacağı temlik alan sıfatıyla takibe devam edebilme şansı doğmaktadır. Bunun için temlik harcı yatırmak gerekiyor.
12. Hukuk Dairesi 2011/16358 E. , 2011/15732 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Denizli 3. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 05/10/2010
NUMARASI : 2010/818-2010/786
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından borçlular aleyhine 30.03.2010 keşide tarihli 16.500 TL. bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine geçilmiştir. Takibin kesinleşmesinden sonra dosya borcunun tüm ferileriyle birlikte haricen borçlulardan (ciranta) tarafından takip yapan alacaklı (yetkili hamil) ..A.,,,'ye ödendiği, alacaklının tüm ferileriyle birlikte 21.371,95 TL'yi, dosya borcunu ödeyen borçlu cirantaya temlik etmeye muvafakat ettiği, borçlunun da bu miktar alacağı temlik almayı beyan ettiği icra dosyasında bulunan 19.08.2010 tarihli temlik tutanağından anlaşılmaktadır.
Kambiyo senedinin bedelini ödemiş ciranta ( kendisinden önceki senet borçlularına karşı yaptığı takipte ( kambiyo senedinin yetkili hamilidir. ( Baki Kuru El kitabı sayfa:648 ( ; ( TTK. 636/3, 638, 639/2, 690, 730/12-13 ( senedin yetkili hamili, kendisinden önce gelen senet borçluları hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapabilir. Ancak kendisinden sonra gelen senet borçlularına karşı takip yapamaz.
Somut olayda, dosya borcunu ödeyen ciranta tarafından temlik tutanağına dayanarak aynı takip dosyasında takibe devam edildiği görülmektedir. Takip yapan alacaklı tarafından dosya alacağının tüm ferileriyle birlikte borçlu cirantaya temlik edilmiş olması itfa sonucunu doğurur. Her ne kadar dosya borcunu ödeyen ciranta borçlunun rücu hakkı var ise de, takip dosyası itfa nedeniyle son bulmuş olmakla aynı takip dosyasında alacaklı ve borçlu sıfatı birleşen ciranta tarafından takibe devam edilemez. O halde mahkemece şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 12/07/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.
@erolkaranet - 19.09.2022
