Tahsilat olmayan takipte haczin kaldırılması istendi diye harç alınır mı ?
Hacizlerin kaldırılması kural olarak harca tabi değildir. IIK' nun 78. maddesi haciz isteme hakkini düzenlemiştir. bu madde aşağıdaki şekildedir.Haciz:
1 – Talep Müddeti
Madde 78 – (Değişik: 3/7/1940-3890/1 md.) (Değişik birinci fıkra:22/7/2020-7251/49 md.)
emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı, haciz konmasını isteyebilir.
Ancak, alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağını sorgulayabilir. Sorgulama sonunda Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi, varsa borçlunun mal, hak veya alacağının mahiyeti ve detayı hakkında bilgi verir ve bu durumda sistem üzerinden de haciz talep edilebilir.
Bu takdirde icra dairesi, tespit edilen mal, hak veya alacağı elektronik ortamda haczeder. Sorgulama sonunda edinilen bilgiler hukuka aykırı olarak paylaşılamaz. Sorgulama ve haciz işlemlerinin yürütülebilmesi için kamu kurum veya kuruluşları ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile kendi sistemleri arasında entegrasyonu sağlar. Sorgulamanın tür, kapsam ve sınırı ile diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir. (Değişik: 6/6/1985-3222/9 md.)
Haciz istemek hakkı, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren bir sene geçmekle düşer. İtiraz veya dava halinde bunların vukuundan hükmün katileşmesine kadar veya alacaklıyla borçlunun icra dairesinde taksit sözleşmeleri yapmaları halinde taksit sözleşmesinin ihlaline kadar geçen zaman hesaba katılmaz.
Alacaklı isterse, haciz talebinin vukuuna dair bir vesika verilir. Bu vesika hiç bir harç ve resme tabi değildir. Haciz talebi kanuni müddet içinde yapılmaz veya geri alındıktan sonra bu müddet içinde yenilenmezse dosya muameleden kaldırılır.
Yeniden haciz istemek, alacaklı tarafından vuku bulan yenileme talebinin borçluya tebliğine mütevakkıftır. İlama müstenit olmayan takiplerde yenileme talebi üzerine yeniden harc alınır.
Yenileme masraf ve harçları borçluya tahmil edilmez.
Bu maddeye göre haciz talep edilebilinir ve süresi geçse dahi yenilebilinir bir işlemdir. Harçlar Kanunu'nun İcra ve İflas Harçları kısmında ise haczin kaldırılmasi nedeni ile konulmuş bir harç düzenlemesi yoktur.
Bu maddeden anlaşıldığı şekliyle, "Tahsilat olmadığı halde, haczin kaldırılmasının istenmesi halinde tahsil harcinin alinmasina" iliskin uygulama TAMAMEN HUKUKA VE YASAYA AYKIRIDIR.
Adalet Bakanlığı Teftiş heyetinin bu konuda İcra Müdürlüklerine verdiği beyanlarda da bu konuya açıklık getirilmiştir.(*)
Sırf Haczin Kaldırılması (Fekki) Taleplerinden Tahsil Harcı Alınmayacağı
Taşınmaz veya motorlu taşıtların kaydı üzerine haciz şerhi işlendiği ya da fiilen haciz gerçekleştirildiği hâllerde, borçlu tarafından yapılan bir ödeme de bulunmamasına rağmen, alacaklı veya vekili tarafından takipten vazgeçildiğine, alacağın haricen tahsil edildiğine dair bir beyanda bulunulmadan sadece ‘mevcut haczin fekkini(kaldırılmasını) talep ederiz’ şeklindeki taleplerinden tahsil harcı alındığı saptanmıştır.
* İİK 23. maddesi her ne sebeple olursa olsun icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısının alınması gerektiğine amir olduğu cihetle, icra iflas kanunu ve harçlar kanununda yorum ve kıyas yapılamayacağından icra dosyasında hiçbir tahsilât olmadığı halde haczin kaldırılması talebinin alacağın tahsil edildiğine karine sayılamayacağı,
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 24/05/2004 tarih ve 2004/9189 esas, 2004/13126 Karar sayılı ilâmında da belirtildiği gibi, alacaklı asil veya vekili icra dairesine yapmış olduğu başvuruda yalnızca hacizlerin kaldırılmasını talep ettiğinden ve takipten vazgeçtiğine dair bir beyanı da bulunmadığından 492 sayılı Yasa’nın 23. maddesinde takipten vazgeçilmesi halinde tahsil harcı alınacağı öngörüldüğünden anılan maddenin olayda uygulama yeri bulunmadığı, icra müdürlüğünce tahsil harcı alınmasının doğru olmadığı, ayrıca alacağını tahsil edemeyen alacaklının yeniden haciz istemesine engel bir hal bulunmadığı da göz önünde bulundurularak bu tür haczin kaldırılması taleplerinden tahsil harcı alınmaması, aksi uygulamadan vazgeçilmesi,
Taşınmaz veya motorlu taşıtların kaydı üzerine haciz şerhi işlendiği ya da fiilen haciz gerçekleştirildiği hâllerde, borçlu tarafından yapılan bir ödeme de bulunmamasına rağmen, alacaklı veya vekili tarafından takipten vazgeçildiğine, alacağın haricen tahsil edildiğine dair bir beyanda bulunulmadan sadece ‘mevcut haczin fekkini(kaldırılmasını) talep ederiz’ şeklindeki taleplerinden tahsil harcı alındığı saptanmıştır.
* İİK 23. maddesi her ne sebeple olursa olsun icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısının alınması gerektiğine amir olduğu cihetle, icra iflas kanunu ve harçlar kanununda yorum ve kıyas yapılamayacağından icra dosyasında hiçbir tahsilât olmadığı halde haczin kaldırılması talebinin alacağın tahsil edildiğine karine sayılamayacağı,
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 24/05/2004 tarih ve 2004/9189 esas, 2004/13126 Karar sayılı ilâmında da belirtildiği gibi, alacaklı asil veya vekili icra dairesine yapmış olduğu başvuruda yalnızca hacizlerin kaldırılmasını talep ettiğinden ve takipten vazgeçtiğine dair bir beyanı da bulunmadığından 492 sayılı Yasa’nın 23. maddesinde takipten vazgeçilmesi halinde tahsil harcı alınacağı öngörüldüğünden anılan maddenin olayda uygulama yeri bulunmadığı, icra müdürlüğünce tahsil harcı alınmasının doğru olmadığı, ayrıca alacağını tahsil edemeyen alacaklının yeniden haciz istemesine engel bir hal bulunmadığı da göz önünde bulundurularak bu tür haczin kaldırılması taleplerinden tahsil harcı alınmaması, aksi uygulamadan vazgeçilmesi,
(*) http://www.teftis.adalet.gov.tr/liste/14.html#_Toc219698024
