Yine de bazı merakları gidermek için sorulan sorulara cevap arayanlara kılavuz olmak amaçlı bilgi vermeye de zaman zaman çalışıyoruz. Bunlardan biri de, namaza başlarken euzulerden , fatihalardan önce okuduğumuz Sübhaneke duası.
"Subhaneke Allâhümme ve bihamdik ( Noksan sıfatlardan münezzeh kemal sıfatlarıyla muttasıf olan ALLAH'ım seni tesbih ve tenzih eder sana hamd ederiz) Ve tebara kesmük (İsmin mübarektir) Ve tealâ ceddük (Azamet ve celalin yüksektir) "Ve Celle sena-ük (En üstün övgüye layık olan ancak Allah’tır) Ve lâ Îlâhe ğayruk (Ve Sen'den başka tapınacak yoktur) "
Subhaneke duası bir sure ya da ayet bütünü olmasa bile her bir kısmını ayetlerde olmasa bile kaynağını ayetlerden alır. Yunus süresi 10. ayette geçen “Sübhanekellahümme” gibi diğer okuduklarımızın da Kuran-ı Kerim'deki ayetlerden derlendiğini Hanefi mezhebinde birinin namazda okuması sünnetin yerine gelmesi demektir. Yani, namazın farz ya da vaciplerinden değilse de okumak çok büyük bir sevaba sebep olur. Sübhaneke duasına namazların dışında yapacağımız dualarımızda da yer vermemiz faydamıza olacaktır.
Bu duadaki hikmet nedir. Neden okunur. Merak ediyorsanız, devam ediyoruz.
Tirmizî, Ebû Davud ve İbn Mace’nin Hz. Aişe'den (r.a.) rivayet edilen hadise göre; Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) namaza başladığı zaman Sübhanekeyi okurdu.Müslim Sahihinde ise Hz. Ömer'in bunu açıktan okuduğu rivayet edilmiştir.
Kelime anlamı olarak "tesbih" olan "Sübhaneke"nin anlamı bu duada “Allah’ı kemal sıfatlarla tarif edip, noksan sıfatlardan uzak tutmak”tır
Anlatılan rivayetlere göre; Hz. Adem aleyhisselam kendisine yasak kılınan cennet meyvesinden yemiş ve ve cezalandırılarak dünyaya gönderilmiştir. Yeryüzüne indiği sırada çok sıkıntı çekmiş ve zorlu imtihanlardan geçmiştir. Dünya hayatının ahiret hayatından zor olduğunu anlamıştır. Allah-u Teala Hz. Adem'i dünyada yalnız bırakmamış, ona yardım etmiştir. Hz. Adem aleyhisselam, Allah-u Teala'ya karşı yaptığı hatadan dolayı af edilmek istemiştir. Allah c.c ona Sübhaneke duasını öğretmiştir. Allah'ın sözüdür. O da bu sözlerle dua etmiştir. Bu dua sayesinde Hz. Adem günahından arınmış, kurtulmuştur. Duanın ortaya çıkış hikayesi bu şekildedir.
Bir başka rivayette ise şunlar anlatılır.
Yüce Allah meleklere arşı kaldırmalarını emir ettiğinde melekler çok zorlanmıştır. Bu durum üzerine Allah-u Teala meleklere Sübhaneke duasını okumalarını emretmiştir ve duayı okuduktan sonra meleklerin yükü hafiflemiştir.
Kanaatimizce, ilk yer verdiğimiz Hz. Adem aleyhisselam ile ilgili olan en doğru olandır.
Özetle, bir çok kaynakta "sübhaneke" okumakla aslında "Ya Rabb arşı taşıyan meleklerinin bu dua hürmetine üzerindeki yüklerini nasıl hafiflettiysen bizim’de üzerimizdeki yükleri öyle hafiflet ibadetimizden feyiz almamızı kolaylaştır" denildiği belirtilmektedir.
Şüphesiz, doğruyu Allah-u Teala bilir..
Derleme : Erol Kara - @erolkaranet - 24.06.2022