Hava ve uzay hekimliği, havacılık ve uzay faaliyet sahasında insanı etkileyen her türlü fiziksel-fizyolojik-psikolojik-sosyal etkenleri, bu etkilerin sonuçlarını, korunma yöntemlerini inceleyen, değerlendiren, patolojik süreçlerin tedavilerini yöneten ve tüm bu konularda araştırma faaliyetlerini yürüten uzmanlık dalıdır.
Hava ve Uzay Hekimliği Uzmanlığı
Havacılık ortamında karşılaşılan Hipoksi ve Hiperventilasyon, Barotravma, Dekompresyon (Vurgun) Hastalığı, Spatial Disorientation (Uçucu Vertigosu), Durum Muhakemesi Kaybı, Akselerasyon (G) kuvvetleri, Kozmik Radyasyon, Oksijen Sistemleri ve Kabin Basınçlaması, Hareket Hastalığı, Jet-Lag, Shift-Lag, Uzay Fizyolojisi, Kozmik Radyasyon, Havacılıkta Gürültü, Titreşim ve Termal Stresler, Havacılıkta İnsan Psikolojisi ve Havacılıkta İlaç Kullanımı gibi askeri ve sivil havacılıkta pilot ve diğer uçucu Faktörleri, Ekip Kaynakları Yönetimi (Crew Resource Management-CRM), Havacılıkta Yorgunluk, Havacılık personelin fizyolojisine olumsuz etki eden faktörleri araştıran ve bunlara karşı koruyucu tedbirler geliştiren, ayrıca Hiperbarik Oksijen Tedavisi uygulama yetkisine sahip bir uzmanlık dalıdır.
Hava ve Uzay Hekimliği Uzmanluk Müfredatı
Hava ve Uzay Hekimliği uzmanlık öğrencilerinin bu müfredatta belirtilen eğitim süreçlerinden geçirilerek, uzmanlık dalının yukarıda sayılan fonksiyonlarını gerçekleştirecek yetkinlik seviyesine ulaşması amaçlanmaktadır. Müfredat içeriğinde ayrıntıları verilmiş olan uzmanlık eğitiminde teorik ve uygulamalı olarak eğitimi verilecek konuların ana başlıkları şunlardır:
- Uçuş fizyolojisi
- Uçuş psikolojisi
- Uçuş tabipliği uygulamaları
- Uçucu sağlık muayeneleri ve standartları
- Uzay tıbbı
- Hava ve uzay harekâtında karşılaşılan tıbbi durumlar
- Hiperbarik oksijen tedavisi
Asistanlık süresi toplam 3 yıl. Bu süre içerisinde olan eğitim ve rotasyonlar şu şekilde:
- 12 ay uçuş fizyolojisi eğitimi,
- 6 ay hiperbarik oksijen tedavi merkezi rotasyonu,
- 1 ay Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Hava Sağlık Birimi rotasyonu (Ankara),
- 6 ay klinik rotasyonlar (Göz, KBB, Psikiyatri, Göğüs, Anestezi, Halk Sağlığı).
Uçak ve helikopter gibi hava araçları ile uzay araçlarında yüksek hız, düşük basınç, irtifa gibi sebeplerin insanlar üzerinde meydana getirdiği rahatsızlıklar üzerinde uzmanlaşan doktorların genel adıdır.