Ülkemizin hangi şehrinde olursanız olun yolunuz adliyelere düştüğünde sizi karşılayan bir kadın heykeli vardır.
Tüm vücut hatlarını belli eden göğüs dekolteli bir elinde kılıç, bir elinde kılıç, gözleri kapalı ya da bantlı bu kadın heykeli aslında bir Yunan tanrıçasına ait.
Bu kadının adliye ile ne ilgisi var derseniz, sözüm ona Yunan Tanrıçası Themis adaleti, hakkaniyeti, hukuku temsil ediyormuş.
Bazı adliye binalarının önünde de buna benzer Roma adalet tanrıçası Justitia denilen bir kadına ait heykel yer almaktadır.
O ya öteki pek önemli olmasa da Türkiye'de yer alan adliye binalarında Yunan ya da Romam tanrıçasının ne işi var derseniz batı hayranlığını sonucu diyebilirsiniz. Tüm Avrupa ve Amerika'da kadın adalet heykelleri yer almaktadır. Ancak hepsi aynı değildir. Farklı olanlar da bulunmaktadır.
Şahsen her adliyeye gidişimde bu heykeli inceler ve sonra nedense etrafta bir Türk büyüğünün heykeli ya da resminin neden olmadığını merak ederim.
Türk tarihine bakacak olursak, yüzyıllarca dünyaya adalet dağıtan bir millet olarak adaleti simgeleyen sayısız kişiler mevcut olsa da bunların en bilinen isimlerden olan "Gök Kızı" "Bilge Kağan"Kanuni Sultan Süleyman" ya da "Fatih Sultan Mehmet" varlığını hiç kimse inkar edemez. Hatta İslam tarihinin en bilinen ismi olan ve adalet deyince ilk akla gelen Hazreti Ömer'in (rah) ismidir.
Geçenlerde yolum Avrupa’nın en büyük adliyelerinden biri olan Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’na düştü. Adliyenin yedinci katından aşağıya baktığımda sağlı sollu duran iki heykeli gördüğümde aklıma ilk gelen soru neden iki kadın heykeli adalet dağıtan ya da adalet arayan insanları karşılasın.
Oysa adliye girişinde yer alan "Adalet Heykeli", "Tarafsızlık Heykeli" "Adalet Terazisi" denilen “Themis” ya da "Justitia" ya ait sözde tanrıçalara ait heykeller olacağına yukarıda zikrettiğimiz Türk büyüklerinin heykeli neden olmasın. İlla kadın olacaksa Türk Mitolojisinde yer alan , Dokuz Oğuz menkıbesinde “Gök Kızı” adlı bir tanrıça olarak kendisinden söz edilen bilgili, akıllı kız, hükümdara ulus yönetmeyi, hukuku öğreten kutlu bir hatunun heykeli neden olmasın.
Söz buraya gelmişken biraz da bizleri adliye kapısında bekleyen heykellerin özelliklerinden söz edip, yazımızı noktalayalım.
Themis’in "bakire" olduğu iddia ediliyor. Bakireliğinde bağımsızlığı ifade ettiği söylenir.
Bir elinde havaya kalkmış olan “kılıç” adaletin verdiği cezaların caydırıcılığını ve gücünü, diğer elde tutulan ve doğru tartıyı göstermekten ziyade bir kefesi aşağıda, diğeri yukarıda olan eğri "terazi"de adaletin dengeli bir şekilde dağıtıldığını, ifade ediyormuş..
Heykelin gözlerinin bağlı ya da kapalı olmasındaki anlam da hukukun icra edilmesinde tarafsızlığı simgeliyormuş. Oysa, adaletin gözünün açık olması daha doğru değil mi ?
