Hac ayları, hicrî takvimdeki Şevvâl ve Zilka’de aylarının tamamı ile Zilhicce ayının ilk 10 günüdür.
Şevval, Zilkade ve Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde Mekke’de bulunan birisine hac farz olur.
Ancak bazı şartlarda haccın farziyeti düşer.
Hangi sebeple olursa olsun, hac mevsimi içerisinde Mekke’de bulunan birisine hac farz olur. Hac günlerinde başka bir sebeple Mekke’de bulunan birisi yalnız umre yapıp Mekke’den ayrılamaz; hac da yapar. Çünkü hac günlerinde Mekke’ye ulaşmak gibi bir imkâna sahip olmuştur ve vakit hac vaktidir. Netice olarak kendisine hac farz olmuştur. Haccını eda etmeden ayrılamaz.
Hac mevsimi dışında Mekke’ye gidip umre yapmış olmak, haccın farz olması için yeterli şart değildir. Yani yılın diğer her hangi bir gününde Mekke’ye gidip umre yapan birisine hac farz olmaz. Çünkü umreyi daha az bir imkân ve daha az bir süre içerisinde herkes, her zaman yapabilmektedir.
Ancak Şevval, Zilkade ve Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde, yani hac günlerine yaklaşık iki ay kala Mekke’ye gider, umre yapar ve orada hac günlerini bekleyebilecek bir imkâna ve yasal bir izne sahip olursa hac günlerini bekleyerek hac yapması da farz olur. Fakat gerek burada bekleyecek imkâna sahip olmadığı, gerekse kalması için yasal izin verilmediği takdirde, bu şarta bağlı olarak haccın farziyeti düşer.
Hangi mevsimde ve hangi sebeple olursa olsun, umre esnasında ebeveyni yanında bulunan çocuklara, sırf bundan dolayı hac farz olmaz. Çünkü kabil-i teklif değildir. Ancak ergenlik çağına geldiğinde, hac için yeterli zenginliğe de ulaşmış olursa, daha önce ebeveyni ile umrede bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, zengin olmasına bağlı olarak hac farz olur.
Hanefîler Mekkeliler’in, Mekke’de mukim olanların ve mîkāt sınırları içinde oturanların hac aylarında umre yapmasını mekruh görmüştür; çünkü ekseriyetle hac yapan Mekke ve civarı sakinleri bu durumda kendileri için mekruh sayılan temettu‘ haccı yapmış olacaktır; bunu yapanların Hanefîler’e göre ceza kurbanı kesmesi gerekir. Çoğunluğa göre ise Mekke ve civarında oturanların temettu‘ haccı yapması câizdir ve temettu‘ kurbanı kesmeleri gerekmez.
islamansiklopedisi cilt: 42; sayfa: 152
Fakir bir kimse başkasının yardımıyla umreye giderse Mekke-i Mükerreme'ye vardığı zaman hac mevsimi yani eşhürü'l-hac olan Şevval. Zilkade ve Zilhicce'nin ilk on günü girmiş ise şüphesiz kendisine hac farz olur. Çünkü haccın vacib olmasının şartlarından biri vakittir, yani hac aylandır. Hac mevsimi girmemiş ise bazı ulemâya göre Mekke-i Mükerreme'ye varmakla hac farz olur. Ama racih kavle göre farz olmaz. Çünkü yukarıda beyân edildiği gibi haccın farz olmasının şartlarından biri hac mevsimini idrâk etmektir. Yalnız zamanımızda hac mevsiminden evvel umreye giden bir fakire kesinlikle hac farz değildir. Çünkü hapis ve orada kalma yasağı gibi maniler vardır. Bunun için haccın farziyeti sakit olur. Malûm olduğu gibi Suudî Arabistan hükümeti umreye giden kimseye bir aydan fazla orada kalmasına müsaade etmez.
