Topkapı Sarayı'nda Müzecilik Yok Gibi...

Ülkemizin en ünlü müzesi şüphesiz Topkapı Sarayı'dır.

Hatta dünya insanlarının bile Türkiye denilince müzeler içinde Topkapı'dan bahsetmemesi mümkün değil gibi görünmektedir. 
Topkapı Sarayı'nı gezdiniz ya da gezmediniz bilmem ancak yıllar önce gezdiğim Saray ile son bir ay içerisinde iki kez gezdiğim müze arasında daha iyiye giden, daha olumlu bir gelişme gibi bir düşünceye sahip olmadığımı üzülerek söylemek isterim.

Neden iki kere gezdiniz, diye soracaksak olursanız ilkinde yanlış mı algıladım, hatalı mı gördüm, hatta o güne mahsus mu diye düşünüp bir kez daha gitme gereği duyduğum içindir.
Aslında yazının başlığını "Osman Hamdi Bey'in kemikleri sızlıyor mudur? "şeklinde atacaktım. Ülkemizde müzeciliğin babası olarak adlandırılan ve adı bir çok yerde yer alan Osman Hamdi bey inanıyoruz ki, Topkapı Sarayı ve Arkeoloji müzesi ve diğerlerini görse çabalarının sadece kendi zamanında atılmış ve o dönemde kalmış gibi olacağını söylerdi. 
"Nasıl bıraktıysam öyle, hatta daha da kötü" diye söyleyebileceğini hisseder gibiyim.
Yıllar önce misafirim olan bir kaç turist grubunu gezdirdiğim Topkapı Sarayı Müzesi bugünkünden daha çekici, daha bir hayranlık uyandıran, daha farklı bir atmosferle insanı yüzlerce yıl ötesinde götüren mistik bir havaya, hayranlık duyurtan eserlere baktıkça zaman değiştirdiğinizi hissettiren bir yer idi.
Bugün ise, nerede ise "buraya neden geldim" dedirten bir kabalık, bir baştan savma, bir adamsendecilik ile ve fahiş bir fiyatla adeta para yutan bir canavara dönmüş bir yer haline gelmiş gibiydi.

Topkapı Sarayı kimin ellerine düşmüş bilemem. Bilmek de istemem ancak iş bilmez bir yönetimle Anadolu'da bile artık göremeyeceğimiz basit bir müze havasında bir yer olmuş. Yıllar öncesinin zenginlik ve şaşaalı eserlerin , sayısız teşhir odalarının yer aldığı Topkapı Sarayı Müzesi bugün çoğu yeri restore edilmek üzere kapatılmış. Kırmızı bantlar çekilerek sıkça göreceğiniz "Ziyarete Kapalıdır" yazılarıyla dolu bir yer halini almış.

Zaten yıllarca nedenini bir türlü çözemediğimi ekstra ücretle girilen ve içerisinde insanı şaşırtacak bir eserin ya da görüntünün olmadığı Harem Dairesi gibi ziyaret edenlerin bin etmeyenlerin bir pişman olduğu yer haline dönmüş. 

2021 yılı fiyatlarına göre sadece 60 TL'ye satılan ve bir yıl geçerli olarak ülkemizin pek çok müzesinde geçerli olan Müzekartı olanların bedava gezebildiği Topkapı Sarayı 100 TL; Topkapı Sarayı + Aya İrini + Harem bölümü kombine bilet yabancıların 285 TL yerli halkın 110 TL; Topkapı Sarayı + Aya İrini olarak yabancıların 200 TL yerli halkın 80 TL, 18 yaşına kadar öğrencilerin ücretsiz gezebildiği Topkapı Sarayı'nda Mutfak bölümü, Silah Koleksiyonu, Saat Koleksiyonu, Harem, Kutsal Emanetler, Bağdat Köşkü, Arz Odası, Divan-ı Humayunu görebilir, bahçede dolaşmak, boğazı ve Haliç'i izlemek dışında diğer yerler kapalı.. 

Neler yok derseniz, hazine, padişah portreleri, minyatürler, padişah kaftanları, yabancı devlet hediyeleri 

Müzenin en çok ilgi çeken yerlerinden biri Kutsal Emanetler Bölümü. Canlı olarak bir din görevlisi tarafından sürekli Kur'an-ı Kerim okunan bölümde peygamber efendilerimize ve ailelerine ait değerli eşyaları ve Kabe ile ilgili eşyaları görmeniz mümkün. Güvenlikçilerin yoğun olarak görevlendirildiği bu yerde en çok duyduğunuz ses " No picture, No film, No telefon" "sözü. Anlayacağınız resim çekmenin yasak olduğu bu bölümdeki yasağın ne için olduğunu anlamıyorsunuz. Hele hele daha önceki peygamberlere ait eşyaların karanlıkta teşhiri, zar zor seçilecek bir şekle teshir edilmesi çok anlamsız..

Bundan daha kötüsü ise Hırka-ı Saadet'in yer aldığı odaya girmenin yasak edilmesi. Fotoğrafta gördüğünüz gibi daracık bir kapıdan görülmesine izin verilen Hırka-ı Saadet sandukasının neden yakından gösterilmediği de merak konusu

Bu arada, telefon demişken, güvenlikçilerin ellerinden cep telefonlarını düşürmeyişi, tüm dikkatlerini telefonlara vermiş gibi etraftan bihaber olması ayrı bir gözlere çarpan bir detay.. Ayrıca, en anlamsız bulduğum yasaklardan biri olan cep telefonu ile görüntü almanın yasak edilmesi . Bu kör zihniyet artık bitirilmelidir. Bu kadar saçma bir yasak olamaz. Kardeşim, adam sanat fotoğrafı çekmiyor, ayaklı ya da omuz kamerası kullanmıyor. Sadece bir cep telefonu. Ne var bunda.. Kimseyi rahatız etmiyorsa, bir kaç kare alması neden engellenir ki... 


 

Kaşıkçı elması yıllar yılı müzenin en fazla merak edilen hazine parçalarından. Geçici olarak sergilenen elmasın hakiki olmadığını ifade eden ziyaretçi konuşmalarına tanık olduğumda şaşırmıştım. İmitasyon olduğunu söyleyen bir kişiye diğerleri gülerek bakmışlardı. Hafızamda kaldığı şekliyle ışıklar altında, bir yastık üzerinde yıllar önce gördüğüm Kaşıkçı elması basit bir mücevher gibi kendisine ait olmayan bir bölümde, silah koleksiyonunun sergilendiği Dış Hazine Bölümü’nde teşhir ediliyordu.

Eserler hakkında detaylı bir bilgiye ulaşamıyorsunuz. Neyin ne olduğunu çözmenin imkanıu yok gibi. Eğer bir elektronik rehber almaz ya da bir rehberle gezmezseniz teşhir ürünleri hakkında bilgi sahibi olmadan dolaşıyorsunuz.

Topkapı Sarayı Müzesinin en güzel yeri bahçeleri.. Bahçeler sürekli bakım halinde. İnsaıı ferahlatan bahçelerin bir yanında oturup yeşilliklere bakmak ömre bedel diyorsunuz. Dinlenmek için ideal bir ortam. Tek bir tuvaleti bulunan müzede pisuvarlarda hatalı bir yapı gördük. Alafranga tuvaletlerde ayakta ihtiyaç görmek isteyenler ne yazık ki, suyun pisuvara sıfır olacak şekilde akması buna izin vermiyor. Peçete yok. Temizlik için görevlisi var. 

Arkeoloji Müzesi Labirent Gibi..

Hatay Müzesini görmelisiniz.. Mükemmel bir yapılanma.. Nereyi, nasıl gezeceğinizi öyle güzel düzenlemişler ki, tüm eserleri görmeden geçmeniz mümkün değil. Ta, dış kapıdan bitişe kadar müzede bulunan yer işaretleri ile çok rahat geziyorsunuz. Müze müze gibi. Ziyaretinizi zevkle yapıyorsunuz. Bilgilendirme mükemmel.
Emeği geçenlere teşekkür ediyorum.
Ancak, İstanbul Arkeoloji Müzesi için, ondan yüzyıl kadar eski olmasına rağmen bu müze için asla iyi düşüncelerde olmayacağım. Gitsinler, Hatay Müzesini görsünler İstanbul Arkeoloji Müzesini düzeltsinler. Resmen labirent. Nereden girip nereye çıkacağınızı, çıkmak için nereden geçmeniz gerektiğini, eserlerin bakımsızlığını ve bilgisizliğini anlatmak istemiyorum..

Erol Kara - @erolkaranet - 22.12.2021