- Prostat nedir ?
Prostat, mesane altında yer alan ve mesaneden çıkıp dışarı açılan idrar yolunu çepeçevre saran bir salgı bezidir. Görevi meniyi besleyen sıvıyı oluşturmaktır. Prostatın iltihaplanması veya yangı olması genç erkeklerde kendini ‘Prostatit’, ağrı ve idrar yapma zorluğu olarak kendini gösterir. İleri yaşlarda ise iyi huylu büyümesi ve prostat kanseri vakaları sıklıkla görülür. 40 yaşından itibaren erkeklerin prostatını kontrol ettirmek için üroloji muayenesi olması önerilir.
Prostat, erkeklerde penis ile mesane arasında yer alan, rektumun hemen önünde bulunan önemli bir bezdir. İdrarı mesaneden vücut dışına taşıyan üretra, prostatın ortasından geçer. Öncelikle bu bez, hem spermi besleyen hem de güvenliğini sağlayan sıvıyı salgılama işlevi görür.
Prostat, yaklaşık ceviz büyüklüğünde olan bir bezdir. Erkek üreme sisteminin bir parçasıdır ve idrarı mesaneden dışarı taşıyan tüpün etrafına sarılır.
- Prostatın Görevi Nedir?
Bu salgı bezinin başlıca işlevi; spermin sıvı olan bölümünü üretmek ve cinsel boşalma sırasında bu sıvının dışarıya atılmasına yardımcı olmaktır. Boşaltım sisteminin bir parçası olan prostat bezi konumu nedeniyle bu sistemi etkiler. İdrar kanalının en üst kısmını çevrelemektedir. Sağlıklı bir prostat bezi herhangi bir şikayete yol açmaz ama hastalanırsa içindeki dokuların şişmesi nedeniyle idrar kanalında daralmaya ve idrar yaparken güçlük yaşanmasına yol açar.
- Prostat büyümesinin nedenleri nelerdir?
- Prostat iltihabı Nedir?
Prostatın akut bakteriyel enfeksiyonundan, prostatın ağrılı olduğu kronik ağrı sendromlarına dek uzanan geniş bir hastalık yelpazesini tanımlanır ve akut ve kronik prostatit olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.
- Prostat Sorunlarının Belirtileri
Prostat genellikle idrara çıkma veya mesane kontrolü ile ilgili sorunlara neden olur. Prostat sorunları Sık idrara çıkma dürtüsü, İdrar yapmak için gece boyunca birçok kez kalkma ihtiyacı, İdrarda veya menide kan, İdrar yaparken ağrı veya yanma, Ağrılı boşalma, Sırtın alt kısmında, kalçalarda, pelvik veya rektal bölgede veya üst uyluklarda sık görülen ağrı veya sertlik, İdrar damlaması, İdrara çıkmayı durdurmak veya geciktirmek gibi mesaneyi kontrol etmede sorun, İdrar akışını başlatma veya idrar yaparken akışı durdurma ve başlatma zorluğu, Mesaneyi tamamen boşaltamama
- Prostatit Çeşitleri
Dört tip prostatit vardır.
- Kronik Prostatit veya Kronik Pelvik Ağrı Sendromu
Kronik veya uzun süreli prostatitin tam altında yatan kökeni bilinmemektedir, ancak araştırmacılar bunun bağışıklık sisteminin önceki bir İYE'ye (idrar yolu enfeksiyonu) verdiği yanıtla bağlantılı olabileceğine inanmaktadır.Kronik prostatit, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki erkeklerin yüzde 10 ila 15'ini etkileyen en yaygın prostatit türüdür. Bu tip prostatit, bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanmaz, daha ziyade diğer nedenlerin sonucudur. Indian Journal of Urology'de yayınlanan bir araştırma , kronik prostatit/kronik ağrı sendromunun "polikliniklerdeki prostatit vakalarının yüzde 90'ından sorumlu olduğunu ve son altı ay içinde en az üç ay süren kronik pelvik ağrı semptomları ile karakterize olduğunu, bir idrar yolu bakteriyel enfeksiyonunun, ancak idrar semptomlarının ve cinsel işlev bozukluğunun varlığında." Ancak, tüm vakalarda CPPS semptomlarının prostat hastalığından kaynaklandığı tam olarak belli değildir. Bir biyopsi çalışması, CPPS hastalarının sağlıklı prostatları olan kişilerle aynı prostat biyopsi sonuçlarına sahip olduğunu gösterdi.
- Akut Bakteriyel Prostatit
Bu tip prostatit, genellikle şiddetli olan ve aniden ortaya çıkan semptomları (ağrı gibi) içerir.
- Kronik Bakteriyel Prostatit
Bakteriyel bir enfeksiyonun da neden olduğu, ancak zamanla yavaş yavaş gelişen bir prostatit türü. Semptomlar, akut bakteriyel prostatite kıyasla genellikle hafiftir.
- Asemptomatik Enflamatuar Prostatit
Ağrı veya başka semptomlarla ilişkili olmayan bir prostatit türü. Bir kişi idrar yolu veya doğurganlık sorunları gibi üreme bozuklukları için test edildiğinde, durum çoğu zaman beklenmedik bir şekilde laboratuvar sonuçlarında bulunur. Genellikle tedavi edilmez.
- Akut Bakteriyel Prostatit Nedir?
Bakterilerin sebep olduğu prostat bezinin enfeksiyonu, ateşli iltihabıdır. Gençlerde genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklardan sonra, orta ve ileri yaşlarda ise prostat büyümesine bağlı gelişir. İdrar yaparken yanma ve zorlanma,sık idrara çıkma, ani sıkışma hissi, titreme, yüksek ateş ve halsizlik gibi belirtileri vardır.
- Kronik prostatit Nedir ?
Ateş görülmez. Kasıklarda ve/veya yumurtalıklarda ağrı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, ani sıkışma hissi, bel ağrısı gibi belirtiler görülebilir.[4] Cinsel boşalma esnasında peniste, yumurtalıklarda veya apış arasında ağrı ve rahatsızlık hissi görülebilir. Genellikle 20-30 lu yaşlar arasında veya 40’ lı yaşların sonuna doğru görülür. Tedavi süresi 4- 8 haftaya kadar uzayabilir. Haftada 2-3 kez cinsel boşalma, sıcak su oturma banyoları, kabızlıktan ve soğuktan kaçınma gibi tedbirlerin hastalık üzerinde iyileştirici etkisi bilinmektedir. Hastalık tekrarlayabilir ancak başka hastalığa dönüşme riski bulunmamaktadır.
- İyi Huylu Prostat Büyümesinde Hangi Belirtiler Bulunur
İdrarı başlatmada güçlük, zorlanma, ıkınma gerekliliği , İdrar yaparken kesik kesik işeme, İdrar bitiminden sonra devam eden damlama, İdrara aniden sıkışma veya zor yetişme, İdrara sık gitme, İdrar yaptıktan sonra tam rahatlamama hissi, Gece tuvalete kalkma
Prostat büyümesi erkeklerin yarısından fazlasında görülse de, her hastanın, tedavi edilmesine gerek yoktur. Hafif-orta düzeyde şikayeti olan erkekler ilaçla tedavi edilebilirken, orta-ağır düzeyde şikayetleri olan erkekler cerrahi tedaviye ihtiyaç duyabilirler. BPH şikayeti olan erkeklerin %30-60 artası ilaç tedavisinden fayda görürler. Erkekleri en çok rahatsız eden şikayet gece idrara kalkmaktır. Ayrıca idrar miktarının ve akım hızının azalması, mesanede idrar kalması, mesane duvar kalınlığını arttırıp, idrar yollarına zarar vererek geri dönülemez hasarlara sebep olabilir. Bu sebeple bu şikayetleri olan erkekler cerrahiye gitme olasılığı en yüksek hastalardır.
- İyi Huylu Prostat Büyümesinde Hangi Durumlarda Cerrahi Yöntemler uygulanır?
Böbrek hasarına sebep olan mesanenin yetersiz boşalması, İdrarı hiç yapamama durumu, İdrar kaçırma, Mesane taşı, Enfeksiyon, Tekrarlayan idrarda kanama, Hayat kalitesini etkileyen idrar yapma şikayetleri
- Prostat kanseri belirtileri nelerdir?
Prostat kanserlerinin %85’i hastada herhangi bir şikayet olmadan kanda PSA değerleri veya fizik muayene ile tanı alır. Şikayetin olduğu nadir vakalarda ise; İdrar yapmada veya tutmada güçlük, Zayıf veya kesik kesik işeme hızı, Ereksiyon problemleri, Ağrılı ejakülasyon, İdrarda kan, Bel, kalça ve baldırlarda ağrı
- Prostat Teşhis
Tıbbi geçmişinize ve prostat anormalliklerini kontrol etmek için yapılan fiziksel rektal muayeneye ek olarak, bir sağlık uzmanı, bir dizi testin sonuçlarına dayanarak prostatit tedavisi önerebilir.
- İdrar tahlili : bakteri olup olmadığını kontrol etmek için idrar örneğinden yapılan bir test
- Kan testleri: Kan örnekleri, enfeksiyon belirtilerini veya prostat kanseri gibi diğer prostat problemlerini kontrol eder.
- Sistoskopi : Lokal anestezi altında penise yerleştirilen bir dürbün; idrar yolunu daralma, tıkanıklık veya taşlar açısından incelemek için kullanılır
- Transrektal ultrason: prostatın ultrason resmini göstermek için rektuma yerleştirilen ve prostatın boyutunun ve tümörler gibi anormalliklerin değerlendirilmesine izin veren bir cihaz
- Prostat biyopsisi: prostat kanserini kontrol etmek için çok küçük bir prostat dokusu parçasının çıkarılması ve incelenmesini içeren anestezi altında gerçekleştirilen bir prosedür
- Semen analizi: genellikle semendeki sperm kalitesini ve miktarını ölçmek için kullanılır; prostatit için sıvı enfeksiyon belirteçleri için değerlendirilebilir ve mikroorganizmaları aramak için kültürlenebilir
- Prostatit (Prostat İltihabı) Tedavisi
Prostatit tedavileri, prostatit türlerine ve altta yatan nedene bağlıdır. Şunları içerebilirler:
- Antibiyotikler: Prostatit için en sık reçete edilen tedavi antibiyotik almaktır. Doktorunuz, enfeksiyonunuza neden olabilecek bakteri türüne göre ilacınızı seçecektir.
- Alfa bloker ilaçlar: Bu ilaçlar mesane boynunun ve prostatın, mesanenize katıldığı yerdeki kas liflerinin gevşemesine yardımcı olur. Bu tedavi ağrılı idrara çıkma gibi semptomları hafifletebilir.
- Anti-enflamatuar ilaçlar: Steroid olmayan antiinflamatuvar ilaçlar, semptomları hafifleterek sizi daha rahat ettirebilir.
- Prostatın büyüklüğü ile şikayetler arasında direkt bir ilişki var mıdır?
Çok büyük prostat olanlarda şikayet olabilir veya hiç olmayabilir, bunun tersine küçük bir prostat büyümesi olanlarda çok şiddetli şikayetler olabilir. Bu BPH’nin prostatın orta kısmından gelişmesine bağlıdır. Bu iç dokuları sıkıştırırken büyüme her zaman bezin boyutlarının dışına çıkmayabilir. Bununla birlikte prostat dokusu arttıkça şikayetler de daha çok olmaktadır.
- Prostat büyümesinin cinsel güç üzerine olumsuz bir etkisi var mıdır?
Bilinen bir etkisi yoktur.
- BPH ile prostat kanseri arasında bir ilişki var mıdır?
Yoktur, iki durum birbirinden bağımsız gelişir. BPH kanser öncesi bir olay değildir.
- İyi huylu prostat büyümesinin tanısında hangi incelemeler yapılır?
Hastalığın teşhisinde ilk adım fiziki muayene yapılması ve hasta öyküsünün dinlenmesidir. Ayrıca prostat büyüklüğünü görmek ve prostat kanserini ayırt etmek için parmakla rektal muayene yapılması gerekebilir. Enfeksiyonu ayırt etmek ve benzer şikayetlere neden olabilecek durumları saptamak için idrar analizi yapılabilir. Bunların yanı sıra prostat kanseri teşhisine yardımcı olması için PSA testi yapılmalıdır. Yapılan muayene ve testlerden sonra iyi huylu prostat büyümesi şüphesi varsa bazı ek testler istenir, bunlar BPH tanısını onaylamaya yardımcı olur.
Derleme @erolkaranet - 02.12.2021
************
Bu sayfa sadece bilgilendirmedir. Lütfen konu ile ilgili sayfadaki bilgilere göre herhangi bir eylemde bulunmayınız. Mutlak surette her türlü sağlık sorunlarınız için uzman doktorlarla görüşünüz.
Prostat Hakkında Sık Sorulan Sorular
