Kılıç Ali Paşa Türbesi Yıllardır Kapalı. Aman, Açmayın ..

Ziyaretçilerine yıllardır kapalı bir türbeden söz edeceğiz, sizlere . Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa'nın kabrinin bulunduğu türbe.. Kaynaklara göre aynı türbede Uluç Ali Bey'de bulunmaktadır.

İstanbul Beyoğlu ilçesi Tophane semtinde bulunan Kılıç Ali Paşa Camini ziyaret ederken , türbeyi de ziyaret etmek istedik. Birkaç görevlinin bakım için çalıştığı türbenin de bulunduğu hazire cami avlusunun içerisinde, caminin kıble tarafında yer alıyor. Aralık olan demir kapıdan girip hazireye doğru ilerlediğimizde bakımsızlık, türbenin kapalı oluşu ve arka taraflara gelişigüzel atılmış her biri ayrı bir tarihi vesika olan mezar taşlarını görünce üzüldük.

Hazire içinde her biri tarihi sanat eseri olan mezarları gördükçe, yer atılmış mezar taşlarını ve otlarla bürünmüş mezarları görünce üzüntümüz daha da arttı. Cami görevlilerie türbenin kapalı oluş nedenini sormak için geri çıktığımızda güvenlik görevlisi tarafından hazireye girşin yasak olduğunu öğrendik. Ne yasak levhası , ne de kapalı bir kapı görmedik. Sadece türbe kapısının kapalı oluşundan ziyaret edemediğimizi dile getirdik.

Güvenlik görevlisi, türbenin aylardır kapalı olduğunu, hazireye de okul ödevi için girenlere izin verildiğini, bunun için de müfütülükten yazı getirenlere izn verildiğini söyledi. Oysa camide, hazirede , türbede Türbeler Müdürlüğünü ya da vakıflara aittir diye biliyoruz, dediğimizde müftülüğün sorumlu olduğu belirtildi.

Mimar Sinan'ın son eserlerinden olan Kılıç Ali Paşa Camisinden daha önce söz etmiştik. Hazireden söz etmek, türbeyi sizlere göstermek istedik, ne yazık ki kaderine terk edilmiş gibi, duran, ziyaretçilere kapalı olduğunu duyduğumuzda şaşırdığımız hazireye ait elde edebildiğimiz görüntüleri sayfamızda yer vermeye çalışıyoruz.

Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgilere göre, Kılıç Ali Paşa Türbesi, Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa külliyesinin haziresine Mimar Sinan tarafından 1587 yılında inşa edilmiştir.

Kılıç Ali Paşa’nın türbesi Mimar Sinan’ın farklı bir mekân anlayışı içerisinde yapılmıştır. Kesme taştan sekizgen planlı türbenin üzeri iç içe çifte kubbe ile örtülmüştür. Türbe girişi derin bir niş içerisindedir. Türbenin içerisinde yer alan iki sütun ve girişteki masif duvarlar arasındaki kemerler kubbeyi desteklemektedir. Altlı üstlü iki sıra pencere ile aydınlatılan türbe bezeme yönünden çok zengin değildir. Yalnızca alt kat pencerelerinin alınlıklarında mavi zemin üzerine beyaz harflerle Ayet’el Kürsi frizi yazılmıştır. Kubbenin ortasındaki yazı madalyonu ve bunun çevresinde de mavi zemin üzerine beyaz renkte palmet ve Rumili bezemeler görülmektedir. Türbenin 1979 yılında yapılan onarımı sırasında bu kalem işleri yenilenmiştir.

Türbe içerisinde Kılıç Ali Paşa ile Uluç Hasan Paşa’nın sandukaları bulunmaktadır.

Caminin yan tarafında ve türbe etrafındaki hazîrede çok sayıda mezar arasında, Fındıklı sırtlarındaki Defterdar Ebülfazl ve Beyoğlu’ndaki Ağa Camii hazîrelerinden getirilen mezar taşları da yer almaktadır. Burada denizciler ve Tophane ile ilgili olarak topçularla matematikçi Hasan Fuad Paşa (ö. 1911) ve Kaptanıderyâ Ateş Mehmed Paşa’nın (ö. 1911) kabirleri de görülür. Hazirede,denizciler, mollalar ve erkâna ait üç grup mezarlık var. Bu mezarlar arasında denizcilere ait mezar taşları, farklılıklarıyla dikkat çekiyor.

Türbe, günümüzde İstanbul Türbeler Müdürlüğü’nün yönetiminde olup, ziyarete açık değildir.

Kılıç Ali Paşa Camii’nde, XVI. yüzyılın büyük T ürk denizcisi Kaptan-ı derya Kılıç Ali Paşa’nın türbesi ile gölgelenen hazîrede yer alan, Kaptan-ı derya Ateş Mehmed Paşa’nın beyaz mermer mezarı, Marmara mermerinden yapılmıştır.

1865 (Hicrî 23 Şaban 1281) tarihli mezarda, baş ve ayak taşları, kırık birer gemi direği olarak verilmiş, baş tarafında toplanmış yelken bezleri üzerine kitabe yazılmıştır. Kırık direkler, yelken bezleri ve üstte kaideyi çevreleyen halat, hazîreye gelen ziyaretçiye, anıt mezarı gerçek bir “ecel teknesi” olarak tanıtmaktadır. Yüksek sanduka kaidede, ön yüzde hilalli arma görülür. Ateş Mehmed Paşa adı ile tarihe geçen, Mahmûdiye kalyonu komutanı olarak tanınan Kaptan-ı derya Mehmed Salih Paşa, Kırım savaşında yararlıklar göstermiş, Sultan Abdülaziz döneminde donanmanın yeni gemilerle güçlenmesini sağlamış, 1863 yılında Eminönü - Karaköy arasına ikinci ağaç köprüyü inşa etmiştir. (Kaynak ; İstanbul'un Kırık gemi Direkli Denizci Mezaralrı - Dr.Tanju Cantay)