Pamuk ve buna bağlı iplik fiyatlarındaki anormal dengesizlik tekstilcileri kara kara düşündürürken bu endişelere pandemi sürecinde yaşanan sıkıntılar da tuz biber ekti. Giderek artan maliyete çözüm olarak tekstil sektörü geri dönüşüme ve ikinci el parti mallarına yönlenmeye başladı. Ve geri dönüşüme olan ilgi zirve yapmaya başladı.
Yurtdışında Nike, Adidas, H&M, Zara, Gucci gibi global markalar geri dönüşüme yoğun talep gösterirken yurt içinde de üreticiler de talebe yetişmek için yeni yatırımlar yapıyor. Tekstil atıkları; suni iplik fabrikalarından çıkan atıklardan, tekstil imalatı atıkları ve tüketici atıklarından oluşuyor. Tekstil ve konfeksiyon sektörü için uluslararası çözümler üretmeye çalışan kuruluşlar, tekstil atıklarının yeniden kullanımı ve geri kazanımı konusunda çalışmalar yürütüyor.
Ham madde kullanımının her geçen gün artması, dünya kaynaklarının daha verimli ve kontrollü bir şekilde kullanılması zorunluluğunu da beraberinde getiriyor. Konfeksiyon artığı gibi geri dönüştürülebilir malzemelerin tekstil sektörü açısından büyük önem arz ettiğini biliyor, kullanılan ham maddelerin tekrar kullanılmaları kapsamında etkili geri dönüşüm politikaları şekillendirilerek yeni planlar yapılıyor.
Edinilen bilgilere göre Türkiye'de tekstil geri dönüşümünün yüzde 72'i Uşak'ta yapılırken, Uşak'ı Tekirdağ ve Bursa takip ediyor. Geri dönüşüm firmaları pandemi süreci olmasına rağmen yoğun talebe yetişemiyor. Geçen yıla göre talep yüzde 35 artmış durumda. Geri dönüşüm sektörü yoğun talep karşısında kapasite artışına bile gitti.
Yapılan açıklamalarda, kıyafetlerin yeniden değerlendirilmesinin taşıdığı büyük önemle birlikte tekstil ürünlerinin yüzde yüze yakınının geri dönüştürülebilmesi konusunda yoğun çalışmalar gerçekleştiriliyor. Örneğin; denim ürünleri, en fazla yüzde 20 geri dönüşüm pamuk elyafı içerebiliyor. Kaliteyi düşürmeden bu oranı arttırmak için daha fazla teknolojik yenilik gerekiyor. Denim ürünlerinin geri dönüşümünde, kullanılmayan denim ürünleri lif haline gelene kadar parçalanıyor. Elde edilen liflerin büyük kısmı yalıtım malzemesi olarak kullanılırken kalan kısım ise yeni kumaş üretmek üzere, kullanılmamış lifler ile karıştırılıyor, denildi.
EN BÜYÜK EKSİKLİK, TESİS
Giysileri geri dönüşümde kullanmak için geri dönüşüm tesislerine ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. Yapılan bir araştırmada tekstil atıklarının en fazla bulunduğu il ılan İstanbul'da çöpe giden atık toplamının 35 -40 tonu bulduğu işletmelerin en fazla olduğu illerle birlikte ehil ellerine geçmeyen ve çöplüklere atılan artıkllarının neredeyse 300 bin tona ulaştığı acı bir rakam olarak veriliyor.
Basit bir tişörtü ve kot pantolonu üretebilmek için 8 ton ve üstü miktarda su harcandığını belirten otoriteleri tekstilde geri dönüşüm konusunda işletme sahiplerinin eğitimden geçirilmesi gerektiği konusunda hem fikirler. Bu konuda halkında bilinçlenmesinin gerektiğini söyleyen yetkililer üreticiler kadar tüketicilerden de çöplere giysi, kumaş, ev tekstili malzemelerini atmamalarının önem arzettiğini belirtiyorlar.
"Geri dönüştürülmüş malzemelerin çöp olmadığı unutulmamalı" diyen çevreler "Ürünlerimizi tercih eden tüm kullanıcılarımızın geri dönüştürülmüş malzemenin atık bir malzeme olmadığını, aksine dünya kaynaklarını koruma ve kaynakları tasarruflu kullanma noktasında değerli malzemeler olduğunu bilmelerini isteriz." demektedir.
GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ ELYAF DOĞAYI KORUYOR
Geri dönüşüm ile atık duruma düşmüş kıyafetler, konfeksiyon işlemlerinden kalan kırpıntı kumaşlar, pet şişeler, mekanik ve kimyasal yöntemlerle tekrardan elyaf formuna dönüştürülerek kullanıma kazandırılıyor. Böylece, sıfırdan elyaf üretimi için gerekli olan su, enerji ve kimyasal kaynakların kullanımı azaltılmış oluyor. Ayrıca doğaya atılması veya yakılması muhtemel olan, kısaca çöp olarak çevreyi kirletecek olan bu atıklar, yeniden ekonomiye kazandırılıyor. Geri dönüştürülmüş elyaf, çevreci ve döngüsel ekonomiyi destekleyici bir yaklaşım sunuyor. Pamuk elyafının geri dönüştürülmesi ile sıfırdan pamuk üretimi için kullanılacak tarım alanlarının başka ürünler için kullanılması mümkün oluyor. İthal pamuk kullanım miktarı azaltılarak ülke ekonomisine de katkı sağlanıyor. Pet şişelerin geri dönüştürülmesiyle elde edilen polyester elyaf da çevre ve deniz kirliliğini azaltmada büyük rol oynuyor.
Derleme : @erolkaranet - 29.03.2021
