Cenaze Namazı Nedir ?
Cenaze namazı rükû ve secdesi olmayan bir namazdır; rükünleri kıyam ve tekbirlerdir.
Cenaze namazında iftitah (başlangıç) tekbiriyle birlikte dört tekbir bulunmaktadır. Selam vermek vaciptir. Sünnetleri ise, Allah’a hamd ve senâ etmek, Resûlullah’a (s.a.s.) salât ve selam getirmek, hem ölü hem de Müslümanlar için dua etmekten ibarettir.
Cenaze Namazı Nasıl Kılınır?
Cenaze namazı kılmak için, cenazeye karşı ve kıbleye yönelik olarak saf bağlanır ve niyet edilir. İmam ve cemaat tekbir alarak ellerini bağlarlar “ve celle senâük” cümlesiyle birlikte “Sübhaneke”yi okurlar.
Ardından, eller kaldırılmadan tekbir alınır ve “Salli-Bârik” duaları okunur.
Tekrar eller kaldırılmaksızın tekbir alınır.
Bilenler cenaze duasını (Tirmizî, Cenâiz, 38), bilmeyenler ise dua niyetiyle “Fâtiha” suresini veya başka bir duayı okurlar (Tirmizî, Cenâiz, 39).
Dördüncü tekbirden sonra sağa ve sola selam verilir.
Böylece namaz tamamlanmış olur.Cenaze namazında taharet, kıbleye yönelmek, setr-i avret (vücudun örtülmesi gereken yerlerini örtmek) ve niyet gibi şartlara riayet edilir.
Namazı kılınacak cenazenin müslüman olması, yıkanıp kefenlenmiş olması, cemaatin önünde olması gerekir.
Ayrıca Hanefi ve Malikilere göre bedeninin tamamı veya yarıdan fazlası yahut başı ile birlikte en az yarısı bulunmalıdır.
Şâfiîlere göre ise kişi ölüp de bir tek uzvu bulunsa bile cenaze namazı kılınır. Nitekim ashab, ölen ve sadece eli bulunan bir sahabînin namazını kılmıştır (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 518). Canlı olarak doğup ölen çocuk yıkanır ve cenaze namazı kılınır (el-Fetâva’l-Hindiye, I, 174).
Cenaze Namazında Nereye Bakılır ?
Hanefi mezhebinden olan bir erkek kişi, cenaze namazında gözlerini –diğer namazlar için secde mahalli kabul edilen yere bakar. Çünkü, huşua en yakın tavır bu şekilde gerçekleşir.
Ancak cenaze namazlarında saflar sık olduğundan yer görülmüyorsa, eğer secde etmiş olsaydı nasıl bir bakış sergileyecekse, o tahmine göre bir duruş ve bakış gerçeleştirebilir.
Bununla beraber, böyle yapmak huşuya en yakın tavır ise de, farz veya vacip değildir. Böyle yapmayan bir kimsenin namazı geçerlidir.
Cenaze namazında neden rüku ve secde yapılmaz?
Cenaze namazı esas itibarıyla bir dua mahiyetindedir; duada rüku ve secde şart değildir. Yani namazdan maksat vefat eden kişiye duadır, Allah’ın affetmesini ve bağışlamasını dilemektir. Bu nedenle secde ve rüku yoktur, Kur'an değil, duâ okunur. Böylece Allah rızası için ibadet yapılmakla beraber, vefat eden kişiye duâ mânası da gerçekleşmiş olur.
Cenaze namazı rükû ve secdesi olmayan bir namazdır; rükünleri kıyam ve tekbirlerdir.
Cenaze namazında iftitah (başlangıç) tekbiriyle birlikte dört tekbir bulunmaktadır. Selam vermek vaciptir. Sünnetleri ise, Allah’a hamd ve senâ etmek, Resûlullah’a (s.a.s.) salât ve selam getirmek, hem ölü hem de Müslümanlar için dua etmekten ibarettir.
Cenaze Namazı Nasıl Kılınır?
Cenaze namazı kılmak için, cenazeye karşı ve kıbleye yönelik olarak saf bağlanır ve niyet edilir. İmam ve cemaat tekbir alarak ellerini bağlarlar “ve celle senâük” cümlesiyle birlikte “Sübhaneke”yi okurlar.
Ardından, eller kaldırılmadan tekbir alınır ve “Salli-Bârik” duaları okunur.
Tekrar eller kaldırılmaksızın tekbir alınır.
Bilenler cenaze duasını (Tirmizî, Cenâiz, 38), bilmeyenler ise dua niyetiyle “Fâtiha” suresini veya başka bir duayı okurlar (Tirmizî, Cenâiz, 39).
Dördüncü tekbirden sonra sağa ve sola selam verilir.
Böylece namaz tamamlanmış olur.Cenaze namazında taharet, kıbleye yönelmek, setr-i avret (vücudun örtülmesi gereken yerlerini örtmek) ve niyet gibi şartlara riayet edilir.
Namazı kılınacak cenazenin müslüman olması, yıkanıp kefenlenmiş olması, cemaatin önünde olması gerekir.
Ayrıca Hanefi ve Malikilere göre bedeninin tamamı veya yarıdan fazlası yahut başı ile birlikte en az yarısı bulunmalıdır.
Şâfiîlere göre ise kişi ölüp de bir tek uzvu bulunsa bile cenaze namazı kılınır. Nitekim ashab, ölen ve sadece eli bulunan bir sahabînin namazını kılmıştır (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 518). Canlı olarak doğup ölen çocuk yıkanır ve cenaze namazı kılınır (el-Fetâva’l-Hindiye, I, 174).
Cenaze Namazında Nereye Bakılır ?
Hanefi mezhebinden olan bir erkek kişi, cenaze namazında gözlerini –diğer namazlar için secde mahalli kabul edilen yere bakar. Çünkü, huşua en yakın tavır bu şekilde gerçekleşir.
Ancak cenaze namazlarında saflar sık olduğundan yer görülmüyorsa, eğer secde etmiş olsaydı nasıl bir bakış sergileyecekse, o tahmine göre bir duruş ve bakış gerçeleştirebilir.
Bununla beraber, böyle yapmak huşuya en yakın tavır ise de, farz veya vacip değildir. Böyle yapmayan bir kimsenin namazı geçerlidir.
Cenaze namazında neden rüku ve secde yapılmaz?
Cenaze namazı esas itibarıyla bir dua mahiyetindedir; duada rüku ve secde şart değildir. Yani namazdan maksat vefat eden kişiye duadır, Allah’ın affetmesini ve bağışlamasını dilemektir. Bu nedenle secde ve rüku yoktur, Kur'an değil, duâ okunur. Böylece Allah rızası için ibadet yapılmakla beraber, vefat eden kişiye duâ mânası da gerçekleşmiş olur.
Cenaze Namazı Ayakkabı ile Kılınır mı ?
Bütün namazlarda olduğu gibi cenaze namazında da namaza mani olan pisliklerin giderilmesi (necasetten taharet) şarttır. Buna göre, cenaze namazı kılacak kimsenin ayakkabısında namaza engel bir pislik yoksa namazını ayakkabısıyla kılmasında dînen bir sakınca yoktur. Nitekim Resûlullah (s.a.s.), ayakkabıları ile cenaze namazına durmuş, Cebrail’in ayakkabılarına pislik bulaşmış olduğunu haber vermesi üzerine onları çıkarmıştır (Ebû Dâvûd, Salât, 91).
Cenaze Namazı Cami İçinde Kılınır mı ?
Cenaze namazı bir mazeret bulunmadıkça cami dışında kılınır. Ancak yağmur, çamur, soğuk gibi bir mazeret bulunması durumunda camide kılınmasında bir sakınca yoktur (el-Fetâva’l-Hindiye, I, 181).
Şâfiîlere göre ise camiyi kirletme endişesi yoksa bu namazın camide kılınması, müstehabtır (Nevevî, el-Mecmû’, V, 213). Sa’d b. Ebî Vakkas vefat ettiği zaman Hz. Âişe kendisinin de cenaze namazı kılabilmesi için cenazenin mescide getirilmesini istemiş ancak sahabîler onun bu isteğini hoş karşılamamıştı. Bunun üzerine Hz. Âişe, “İnsanlar ne çabuk unutuyorlar! Resûlullah (s.a.s.), Süheyl b. Beydâ’nın cenaze namazını mescidde kılmıştı.” (Müslim, Cenâiz, 101) demiştir
Cenaze Namazı Duası Nasıl Söylenir ?
CENAZE ERKEK İSE:
Allah’ım! Dirimizi, ölümüzü, burada bulunanlarımızı bulunmayanlarımızı, Erkeğimizi kadınımızı, küçüğümüzü büyüğümüzü mağfiret buyur, bağışla. Allah’ım! Aramızdan yaşatacaklarını İslam üzere yaşat, öldüreceklerini iman üzere öldür. Şurada duran ölüye, kolaylık ve rahatlık ver, onu bağışla. Bu kişi, iyi bir kimse idiyse sen onun iyiliğini artır; Eğer kötü davranmış günahkâr bir kimse idiyse, sen rahmet ve merhametinle onları görmezden gel. Ona güven, müjde, ikram ve yakınlık ile mukabele et. Ey merhamet edenlerin en merhametlisi olan Allah’ım!”
Allah’ım! Dirimizi, ölümüzü, burada bulunanlarımızı bulunmayanlarımızı, Erkeğimizi kadınımızı, küçüğümüzü büyüğümüzü mağfiret buyur, bağışla. Allah’ım! Aramızdan yaşatacaklarını İslam üzere yaşat, öldüreceklerini iman üzere öldür. Şurada duran ölüye, kolaylık ve rahatlık ver, onu bağışla. Bu kişi, iyi bir kimse idiyse sen onun iyiliğini artır; Eğer kötü davranmış günahkâr bir kimse idiyse, sen rahmet ve merhametinle onları görmezden gel. Ona güven, müjde, ikram ve yakınlık ile mukabele et. Ey merhamet edenlerin en merhametlisi olan Allah’ım!”
CENAZE KADIN İSE
Allah’ım! Dirimizi, ölümüzü, burada bulunanlarımızı bulunmayanlarımızı, Erkeğimizi kadınımızı, küçüğümüzü büyüğümüzü mağfiret buyur, bağışla. Allah’ım! Aramızdan yaşatacaklarını İslam üzere yaşat, öldüreceklerini iman üzere öldür. Şurada duran ölüye, kolaylık ve rahatlık ver, onu bağışla. Bu kişi, iyi bir kimse idiyse sen onun iyiliğini artır; Eğer kötü davranmış günahkâr bir kimse idiyse, sen rahmet ve merhametinle onları görmezden gel. Ona güven, müjde, ikram ve yakınlık ile mukabele et. Ey merhamet edenlerin en merhametlisi olan Allah’ım!”
Allah’ım! Dirimizi, ölümüzü, burada bulunanlarımızı bulunmayanlarımızı, Erkeğimizi kadınımızı, küçüğümüzü büyüğümüzü mağfiret buyur, bağışla. Allah’ım! Aramızdan yaşatacaklarını İslam üzere yaşat, öldüreceklerini iman üzere öldür. Şurada duran ölüye, kolaylık ve rahatlık ver, onu bağışla. Bu kişi, iyi bir kimse idiyse sen onun iyiliğini artır; Eğer kötü davranmış günahkâr bir kimse idiyse, sen rahmet ve merhametinle onları görmezden gel. Ona güven, müjde, ikram ve yakınlık ile mukabele et. Ey merhamet edenlerin en merhametlisi olan Allah’ım!”
CENAZE ERKEK ÇOCUK İSE:
Allah’ım! Dirimizi ve ölümüzü, cenazeye katılanı ve katılamayanı, Büyüğümüzü ve küçüğümüzü, erkeğimizi ve kadınımızı mağfiret eyle. “Allah’ım! Sen onu bizim için önden gönderilmiş bir sevap vesilesi yap, Ecir vesilesi ve ahiret azığı eyle, Onu bize şefaati kabul edilen bir şefaatçi eyle!”.
Allah’ım! Dirimizi ve ölümüzü, cenazeye katılanı ve katılamayanı, Büyüğümüzü ve küçüğümüzü, erkeğimizi ve kadınımızı mağfiret eyle. “Allah’ım! Sen onu bizim için önden gönderilmiş bir sevap vesilesi yap, Ecir vesilesi ve ahiret azığı eyle, Onu bize şefaati kabul edilen bir şefaatçi eyle!”.
CENAZE KIZ ÇOCUK İSE:
Allah’ım! Dirimizi ve ölümüzü, cenazeye katılanı ve katılamayanı, büyüğümüzü ve küçüğümüzü, erkeğimizi ve kadınımızı mağfiret eyle. “Allah’ım! Sen onu bizim için önden gönderilmiş bir sevap vesilesi yap, Ecir vesilesi ve ahiret azığı eyle, Onu bize şefaati kabul edilen bir şefaatçi eyle!”.
Allah’ım! Dirimizi ve ölümüzü, cenazeye katılanı ve katılamayanı, büyüğümüzü ve küçüğümüzü, erkeğimizi ve kadınımızı mağfiret eyle. “Allah’ım! Sen onu bizim için önden gönderilmiş bir sevap vesilesi yap, Ecir vesilesi ve ahiret azığı eyle, Onu bize şefaati kabul edilen bir şefaatçi eyle!”.
Gıyabi Olarak Cenaze Namazı Kılınabilir mi?
İslami kurallara göre cenaze namazının cenazenin orada bulunmasından sonra kılınması mümkündür. Ancak cenazenin orada bulunmaması, cenaze namazını kılmaya engel teşkil etmez. Allah resulü de bazı kişilerin ölümünden sonra, orada bulunmamalarına rağmen cenaze namazlarını kılmıştır.
Allah resulü ayrıca Uhud Savaşı esnasında şehit olan kişiler için gıyabi cenaze namazı kıldırmıştır. Kısacası cenaze namazının belli kurallar çerçevesinde gıyabi olarak kılınması İslam kurallarına göre mümkündür.
Derleme @erolkaranet - 10.01.2020 - Güncelleme 12.01.2021
