Önce İzmir Depremi dolayısıyla ilde 100'e yakın caminin kullanılamaz durumda olduğunu duyunca kahrolduk. Ardından İstanbul Üsküdar ilçesinde bulunan Kandilli Vaniköy Caminin yanışı ile arkasından Siirt'teki Şeyh Maruf Caminin yanması ile yüreklerimizin yandığını hissettik. Ve şimdi bir başka camiden söz edeceğiz size
Caminin adı Kemankeş Kara Mustafa Paşa Cami.. Cami İstanbul'un tam göbeği olarak bilinen Beyoğlu İlçesi Karaköy ve Tophane semtleri arasında, Gümrük Caddesi üzerinde yani en merkezi en kalabalık ve hem turizm olarak hem işyerleri olarak en işlek cadde üzerinde bulunan Caminin banisi Kemankeş Kara Mustafa Paşa'dır.
Cami hakkında genel bilgileri yazının sonunda vereceğimiz için detaya girmiyoruz. İfade etmek istediğimiz caminin kaderine terk edilecek şekilde bir görünüm vermesi üzerine bu camiyi de nem yıkar, ilgisizlik yıkar, vurdumduymazlık yıkar diyerek gördüklerimizi aktarmaya çalışacağız.
Koku bir yana hizmet yok ama tuvalet parası alınmadan kimse ne girebiliyor ne çıkabilir. Bekçi her an işin başında. kadınlar tuvaletini görmedim lakin buradan daha iyi olacağını asla düşünemiyorum.
TÜRK BAYRAĞI DA BÖYLE ASILMAZ Kİ
Cami tuvaletinden dışarıya çıkıp çıkışa doğru yönelecektik ki bir kez daha dönüp caminin girişine bir kez daha baktığımızda bir başka şok denecek bir manzara ile karşı karşıya kaldık. Pis su boruna konulmuş Türk bayrağı. Onurumuz, gururumuz ve milli bayrağımızı bu halde görünce iyice gerildik. Ey devletin memur cami görevlileri unutmayın ki, bu bayrak uğruna her gün şehit veriyoruz. Duydunuz mu... Bu camiden rızık kazananlar... Vicdanalrı gömdünüz mü ?
Devletin memuru olan cami görevlimizi esnafa da sorduk. Hep buralardadır dediler lakin bir türlü göremedik. Bu bayrağa nasıl sahip çıkılıyor sorusuna cevabı da kimseden alamadık.
>
CAMİNİN TARİHİ
Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii
Kemankeş Mustafa Paşa tarafından 1642 yılında Saint Antonio Kilisesi arsası üzerine yaptırılmıştır. Cami kapısındaki kitabe 1766 tarihini yazmaktadır bu tarih muhtemelen caminin onarım tarihidir.
Caminin giriş kapısının iki yanında Hz Süleyman'ın mührü olan altı köşeli yıldız dikkat çekicidir. Caminin banisi Kemankeş Kara Mustafa Paşa 4. Murat saltanatının son yıllarında ve 1. İbrahim saltanatının ilk yıllarında, 23 Aralık 1638 – 31 Ocak 1644 tarihleri arasında beş yıl bir ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Arnavut kökenlidir. Ok atmadaki ustalığından dolayı “Kemankeş” denilmiştir.
Kemankeş Kara Mustafa Paşa Çeşmesi (Reisülküttap İsmail Efendi Çeşmesi) (H.1145- M.1732)
Galata’da (Gümrük Sok No:22) Kemankeş Kara Mustafa Camii avlu kapısı dışında bulunan bu çeşmenin haznesi avlu içindedir. Yelpaze biçimindeki kemerinin altında çiçek motifleriyle süslü büyük bir ayna taşı vardır. Halen mevcut olmayan lülenin iki yanında birer selvi motifi yer almaktadır. Teknesi betonla doldurulmuştur.
Stalaktitli bir korniş çeşmeyi çerçevelemektedir. Kemer boşlukları ince oymalarla doldurulmuştur. Bu oymaların üzerinde: ( La ilâhe illâllah Muhammed resul-u’llah) yazısı çok güzel bir sülüs örneğidir. Bu kelime-i tevhidin üzerinde bir sıra halinde dört grubta toplanmış meyve kompozisyonları göze çarpmaktadır.
Kemankeş Kara Mustafa Paşa Sıbyan mektebi ya da Reisülküttab İsmail Efendi Sıbyan Mektebi
Caminin hemen yanındaki sübyan mektebi Reisülküttab İsmail Efendi tarafından 1732 yılında yaptırılmıştır. Bu bölüm yakın zamana kadar Beyoğlu Din Görevlileri Derneği tarafından kullanılmakta iken şimdilerde depo olarak atıl malzemelerin kullanıldığı bir yer olmuş. Sıbyan mektebinin çatı ve duvarları son derece bakımsız. Öyle ki çatıda ağaç öbekleri oluşmuş
Karaköy Kemankeş Caddesi Gümrük Sokağı üzerinde yer almaktadır. Sıbyan mektebi, Kemankeş Mustafa Paşa Camii'nin avlusunda bulunduğu için, genellikle adı geçen camiye ait zannedilmekte, bu yüzden aynı adla anılmaktadırlar. Halbuki bu fevkanî mektep ile altındaki çeşmenin banisi Reis İsmail Efendi'dir. Reisülküttab olarak ün kazanan Ali oğlu İsmail Efendi'nin Kastamonu'nun Karayüzlü Köyü'ne mensup olduğu, sıbyan mektebini H. 1145 (M. 1742) yılında yaptırdığı biliniyor. Mektebin altındaki çeşme de İsmail Efendi tarafından yapılmış olmasına rağmen, Kemankeş Mustafa Paşa Çeşmesi olarak tanınmaktadır.
Üst katta yer alan mektep, taş konsollar üzerinden sokağa taşan kare planlı dershane odası, bu odanın açıldığı sofa ile küçük bir odadan oluşmaktadır. Dershane odası sokağa üç pencere, güneye yani avluya üç pencere ile açılmaktadır. Mektebe güney cephesinde bulunan yuvarlak kemerli ve taş söveli bir kapıdan girilmektedir. Beden duvarları, bir sıra kesme taş ve üç sıra tuğladan oluşan almaşık düzende örülmüştür. Üst katta yer alan mektebin dershane bölümü daha yüksek tutulmuştur. Mektebin kiremit çatı örtüsü, iki sıra kirpi saçak üzerine oturmuştur. Pencerelerinin büyüklüğü ve yerleşme düzeni belli bir modülasyonu yansıtmayan mektebin altında çeşme ve buna bağlı olarak su haznesi, depo gibi mekânlar yer almaktadır.