Aşure nedir? , On soruda Aşure
“Aşure nedir? Aşure Günü’nün Müslümanlar için önemi nedir, Aşure Günü neler olmuştur, sadece Müslümanlar için mi önemlidir, özel ibadet şekli var mıdır? Aşure tatlısı nerden çıktı?” gibi soruların cevapları
Aşure nedir?
Arapça ‘aşara’ kelimesinden gelen bu tatlı, Ermeniler’de ‘anuş-abur’, Ortodoks Hıristiyanlar’da da ‘koliva’ ismiyle biliniyor. Aşura (Arapça: عاشوراء, Farsça: عاشورا, İbranice: עשוראא) Kelime olarak '10' manasına gelir.
İlk ne zaman yapıldı?
Nuh tufanının 10’uncu günü yapıldığı rivayet ediliyor. Tufandan günümüze, birçok topluluk, büyük-küçük farklarla hazırlamış aşureyi. Asurluların sadece yedi malzemeyle yaptığı bu tatlıyı her topluluk kendi inanışlarına göre yeniden, yeniden biçimlendirmiş.
Aşure ayı ne zaman?
İslami inanca göre Nuh tufanının 10’uncu günü Nuh peygamber, elinde kalan son malzemelerle bu yemeği yapmıştır. 2022 yılının 8 Ağustos pazartesi muharrem ayının onuncu günü aşure günüdür.
Müslümanlar İçin Önemi Nedir
İslam kültürüne göre bu günde önemli birçok olay meydana geldiğine inanılır ve bu güne kıymet atfedilir.
Müslüman Olmayanlar İçin Önemi nedir
Yukarıda sayılan gelişmeler, aynı zamanda Musevileri, Rumları, Ermenileri ve Alevileri de ilgilendirdiğinden çeşitli adlar ve değişikliklerle diğer inançlarda da kutlanır ya da bilinir.
Museviler: "Büyük Kefaret Günü
Aleviler: "Muharrem Matemi"
Ermeniler: "Anuş-Abur"
Rumlar: "Koliva" olarak farklı tarihlerde ve farklı pratik uygulamalarla Aşure Günü'nün yaparlar.
Muharremin 10. Günü Neler Oldu
Hazreti Hüseyin ve beraberindeki 72 kişi hicri 61. senesinin Muharrem ayının onuncu gününde (10 Ekim, 680) Kerbela'da Yezid'in ordusunca şehit edilmiştir.
Âdem peygamberin işlediği zelleden (hata veya sürçme) sonra ettiği tövbenin kabulü,
İdris peygamberin diri olarak göğe yükseltilmesi (çıkarılması),
Nuh peygamberin gemisinin tufandan kurtulması,
İbrahim peygamberin ateşte yanmaması,
Yakub peygamberin oğlu Yusuf peygambere kavuşması,
Eyyub peygamberin hastalıklarının geçip iyileşmesi,
Musa peygamberin Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı Firavun'dan kurtarması,
Yunus peygamberin bir balığın karnından çıkması,
İsa peygamberin doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi (çıkarılması).
İslam peygamberi bu günde oruç tutmayı tavsiye etmiştir.
Ayrıca Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri için, Aşure gününden bir gün önce veya bir gün sonra da oruç tutmayı önermiştir.
Muharrem ayının en kıymetli gecesi de Aşure gecesidir.
Allahü teâlâ, birçok duaları Aşure günü kabul etmiştir.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Aşure günü Nuh aleyhisselamın gemisi, Cudi dağına indirildi. O gün Nuh ve yanındakiler, Allahü teâlâya şükür için oruçlu idiler. Hayvanlar da hiç bir şey yememişti. Allahü teâlâ denizi, beni İsrail için, aşure günü yardı. Yine Aşure günü Allahü teâlâ Adem aleyhisselamın ve Yunus aleyhisselamın kavminin tevbesini kabul etti. İbrahim aleyhisselam da o gün doğdu" [Taberani]
Aşure Günü Neler yapılır
Aşure günü oruç tutmak sünnettir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Aşure günü oruç tutanın, bir yıllık günahları affolur.) [Müslim, Tirmizi, İ. Ahmed, Taberani]
Aşure günü bir gün önce, bir gün sonra da tutarak Yahudilere muhalefet edin.) [İ.Ahmed]
Yalnız Aşure günü oruç tutmak mekruhtur. Bir gün öncesi veya bir gün sonrası ile tutmalı
Peygamberimiz zamanında Aşure Pişirilir miydi
Peygamberimiz Muhammed Aleyhisselam ve Eshab-ı kiram böyle yapmadı.
Bunu ibadet sanmak bid'attir ve günahtır.
Çünkü Muhammed Aleyhisselamın yaptığı veya emrettiği şeyleri yapmak, ibadet olur.
Din kitaplarının yazmadığı, İslam alimlerinin bildirmediği şeyleri yapmak sevab olmaz, günah olur.
BUNLARI BİLMEKTE DE YARAR VAR
1400 yıl öncesi için ağlamanın anlamı ne?
Cevap: Meselenin zamanla bir alakası yoktur. Maksat sırf tarihi bir olayı canlandırmak değil, asıl maksat tarihte yaşanmış çok istisna bir olayı anarak o olaya müdahil olan örnek insanların söz ve tavırlarından örnek almaktır.
Yani mesele tarihi bir olay meselesi değil, değerler ve İslam'ın yaşatılması meselesidir. Kerbela olayı tarihte benzeri rastlanmayacak kadar zengin bir ibretler albümüdür. Bu konuda bize hak verebilmek için Kerbela olayını incelemeniz lazım.
Bu sorunun cevabı etraflı düşünen bir insan için: "Her gün Aşura her yer Kerbela" cümlesinde çok güzel bir şekilde özetlenmiştir.
Şiiler kendilerini kanlara içinde neden bırakıyor
Cevap: Kendini kana bulamak Ehlibeyt mektebinin öz kaynaklarında yoktur. Bilakis çoğu veya bütün alimlerimiz bu işi haram bilmekteler. Bu işi yapan kitlelerin çoğunluğu Ehlibeyt mektebinin asil gerçeklerinden habersiz insanlardır. Onların yaptığı örf ve geleneklerden kaynaklanmaktadır.
Aleviler kendini neden dövüyor?
Cevap: Ehlibeyt kaynaklarında kendini dövmek diye bir şey yoktur. İmamlarımız da böyle bir iş yapmamışlardır.
Ancak sineye vurmak bir yas çeşididir ve dinen de sakıncası yoktur. Bu iş kendini dövmek ve nefse eziyet aşamasına varmamalıdır ve varmıyor da genellikle.
Dini metinlerimizde üzerinde durulan İmam Hüseyin'in (a.s) anılması ve o hazrete ağlamaktır. Sineye vurmak anma törenlerine özel bir canlılık veriyor ve insanların çok az bir acıyla büyük acıları anlamaya çalışmasına yardımcı oluyor.
Kerbela'yı anmanın ne faydası var?
Cevap: Kerbela'yı anmak hakkı, hakikati anmaktır. İslam'ın bekası için fedakarlık yapmayı öğrenmektir. Kerbela zulmün karşısında eğilmemeyi, oklar önünde olsa dahi namazı ayakta tutmayı, kardeşliği, Allah sevgisini, Kuran'a bağlılığı, iyiliklere emredip kötülüklerden sakındırmayı öğretmek içindir. Eğer Kerbela'yı anmak bunları hedeflemeden yapılırsa fazla bir anlam ifade etmez.
Kerbela olayı nasıl anılmalıdır?
Cevap: Esas olan Kerbela olayını anmaktır. Anmanın şekli kültür ve geleneklere göre değişebilir. Bir Müslüman olarak bizden istenen bu büyük faciayı anmaktır.
Şekli konusunda rivayetlerde en belirgin olan unsur ağlamaktır. İmamlarımızın döneminde İmam Hüseyin için düzenlenen meclislerde şiir okuyan şairler vadı. Örneğin Di'bil Hozai bu şairler arasında çok meşhur olan bir şairdir ve İmam Rıza'nın (rah) huzurunda şiir okumuş, halkı ve İmam'ı (rah) ağlatmıştır.
Aşura törenleri Caferi/Alevilere mi mahsustur?
Cevap: Gerçi bize göre İmam Hüseyin'i (a.s) anmak (bu konudaki şii ve sünni kaynaklarında gelen hadisleri dikkate alarak) bütün Müslümanların görevidir ve Kerbela olayını Şii/Alevi yazar ve edebiyatçılar kadar Sünni yazar, edebiyatçı ve tarihçiler de ele almışlardır, ancak pratikte Kerbela olayını daha çok Ehlibeyt mezhebine mensup toplumlar anmaktalar. Tabi bir çok ülkede (Hindistan ve Lübnan ve Türkiye’mizde görüldüğü gibi) Ehli Sünnet kardeşler de bu anma merasimlerine katılmaktalar.
İmam Hüseyin'i (rah) kimler şehit etti?
Cevap: İmam Hüseyin'i (rah) ne sünniler ne de şiiler şehit etmedi. Bu sorunun cevabında verilen bu türden cevaplar genellikle maksatlı ve gerçekçilikten uzaktır.
İbn-i Ziyad'ın ordusunda Yezid'i Müslümanların halifesi olarak haklı ve İmam Hüseyin'i (rah) haksız bildiği için gelen de vardı, Ehlibeyt'i sevdiği halde korku ve sair sebeplerden dolayı gelen de vardı. Bunun dışında başka hedef ve amaçlar taşıyan çeşit çeşit kesimler de yok değildi. Ortak olan şey cehalet, korku ve Ehlibeyt'e vefasızlıktı. Ümmet bütünüyle İslami gerçeklerden uzaklaşmış ve yozlaştırılmıştı.
