Kerâhat Vakti, güneşin doğuş, batış ve tam tepede bulunduğu vakte denir. İslam dinine göre kerahat vakitlerinde namaz kılınması mekruhtur.
Farz - Nafile Bütün Namazların Kılınmasının Mekruh Olduğu Vakitler üçtür:
Güneşin doğuşundan itibaren ışınları gözleri kamaştırır hâle gelinceye kadarki sabah vakti, kerahat zamanıdır. Bu vakit, güneşin doğuşundan sonraki takriben 45-50 dakikalık bir zamandır.
İkinci kerahat vakti, istiva vakti ile zeval vakti arasıdır. Yani güneşin göğün tam ortasına dikilmesi ânından Batı tarafına doğru açılmaya başladığı âna kadar geçen süredir. Bu da yaklaşık 40 dakikalık bir zamandır.
İkindiden sonra, güneşin sarararak göz kamaştırmaz duruma geldiği andan başlayıp güneş batıncaya kadar süren vakit de kerahat vaktidir.
Demek oluyor ki ikindi namazını güneş ışınlarının sararmakta olduğu sıralara kadar geciktirmemeli, kerahat vaktine bırakmamalıdır. Buda güneşin batmasından 45 dk. öncedir.
İkindi namazı kerahat vaktine kadar geciktirilmişse, namaz kazaya bırakılmaz, sünneti terkedilerek sadece farzı kılınır. Hattâ güneş batmadan evvel iftitah tekbiri alınarak ikindinin farzına durulsa, namazda iken güneş batsa, bu bile sahih olur. Namaz kazaya kalmış olmaz, vaktinde edâ edilmiş sayılır. Bu ikindi namazına has bir durumdur.
Bu üç vaktin kerahat vakti olma hikmeti, ateşperestlerin ibâdet zamanı olmasıdır. Bunun dışında tıbbi açıdan gün doğumu ve gün batımı vücudumuzdaki tüm sistemlerin en verimli seviyede çalıştığı zamandır. Gün ortası ve gün ortasının tam tersi olan saat ise vücudumuzdaki tüm sistemlerin neredeyse durma noktası geldiği yarı ölüm dediğimiz uyku haline sebep olan bir zaman dilimidir.
Güneşin doğup ortalığın aydınlanmasının farklı coğrafyalara göre değiştiğini belirten Tokpınar, “İşrak namazı ülkemizde güneş doğduktan 45 dakika sonradır. Suudî Arabistan gibi, ekvatora yakın ülkelerde bu vakit güneş doğduktan 15-20 dakika sonradır.
İşrak namazı
İki rekâttır. Güneş bir-iki mızrak boyu yükseldikten, yani güneş doğduktan yaklaşık 45-50 dakika sonra kılınır. Saati olmayan bir kimse, çenesini göğsüne yapıştırarak güneşe bakar, şayet güneşi bu vaziyetteyken göremiyorsa, kerahat vakti çıkmıştır. Vakit olarak sürenin fazla sarkıtılmayıp, namazın 15-20 dakika içerisinde kılınması tavsiye ediliyor.
“Bir kimse sabah namazını cemâatle kıldıktan sonra oturup güneş doğuncaya kadar zikir ile meşgul olsa, güneş doğunca da iki rekât (işrak) namaz kılsa, bir nafile hac ve umre sevabına nail olur.” (İhyâ, c.1, s.336)
Duha namazı
Peygamber Efendimiz (sas), duha namazını şöyle anlatır: “Kim iki rekât duhâ namazı kılarsa o kimse gafil kimselerden olmaz. Kim duhâ namazını dört rekât kılarsa Allah’a ibadet eden kimselerden olur. Kim bu namazı altı rekât kılarsa o gün ona duhâ namazı olarak kâfi gelir. Kim yine bu namazı sekiz rekât kılarsa, Allah o kimseyi kendisine itaat eden kimselerden kabul eder. Ve kim ki bu duhâ namazını on iki rekât kılarsa Allah ona cennette bir köşk yapar.”
Her namazın en faziletli olduğu bir vakti vardır. Duha namazının da faziletli olduğu an güneş doğduktan iki saat sonrasıdır. İşrak namazı ile duha namazı arasında kişiler dua edip Kur’an-ı Kerim okuyabilirler.
