Fidye Nedir?
Tâkatsizliği ve güçsüzlüğü her geçen gün artarak devam eden ve artık düzelmesi ihtimali olmayan düşkün ihtiyarlar ve şifâsız hastalar, farz ve vacib olan oruç borçlarından kurtulmak için, her oruca mukabil bir fidye verirler. Bir fidye – âyet-i kerîmede de belirtildiği gibi – bir fakiri tam bir gün doyurmaktır. Bir günde ise iki öğün vardır.
İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusudur.
Fidye, kusurlu olarak eda edilen bazı ibadetlerin telafisi amacıyla ödenen bedel. Fitre ise, oruca son vermeyi, orucu açmayı ( iftar) ifade eder.
Fıkıh literatüründe Ramazan ayının sonunda gücü yeten Müslümanın ödemekle yükümlü olduğu sadaka diye geçer.
Fidye ayetle, fitre ise hadisle sabittir.
Fidyeler, yalnız bir fakire verilebileceği gibi, birden fazla fakirlere de verilebilir. Ramazan içinde verilebileceği gibi, evvelinde veya sonunda da verilebilir. Fakirleri sabah – akşam günde iki öğün doyurmak suretiyle olabileceği gibi, öğünlerin parasını vermek suretiyle de olabilir. Para toptan da verilebilir, her gün ayrı ayrı da…
Oruç tutma gücünde olmayan kimse, fidye verebilecek kadar zengin de değilse, yapacağı iş, Allah’tan afv ve mağfiret dilemektir. Fidye vermek mecburiyeti, onun üzerinden kalkmıştır..
Oruç Fidyesi: Fidye, bazı ibadetlerin yapılamaması ya da yapılması sırasındabirtakım kusurların işlenmesi halinde ödenen dini mali yükümlülüktür.
İhtiyarlık ve iyileşme ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan ve daha sonra da kaza etmesi mümkün olmayan kimse, oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder.” (Bakara, 2/184) buyurulmaktadır.
Bir fidye miktarı, bir sadaka-i fıtır miktarıdır. Sadaka-i fıtır ise bir kişiyi bir gün için doyuracak yiyecek veya bunun para olarak karşılığıdır. Fidye vermek durumunda olan fakat buna maddi imkanı el vermeyen kimse Allah’tan af diler. Günler uzun olduğu için oruç tutamayan hasta ya da yaşlılar, kısa günlerde oruç tutabilirlerse tutamadıkları orucu kısa günlerde kaza etmeleri gerekir. Bu durumda olan kimselerin vermiş oldukları fidyeler sadaka sayılır.
Diyanet’in belirlediği 2021 yılı fidye miktarı 28 TL dir. Oruç tutmaya gücü yetmeyen düşkün ve yaşlı kimseler ile iyileşme ümidi olmayan hastalar, Ramazan ayının her günü için veya tutulmayan gün kadar gün başı birer fidye verirler.Fidye vermeye imkan bulamayan yoksulların tevbe istiğfar ederek Allah'tan bağışlanma dilenmeleri tavsiye edilmektedir.
Oruç fidyeleri, Ramazan ayının sonunda birlikte verilebileceği gibi, Ramazan ayı içinde günlük olarak veya Ramazan ayı başında da verilebilir.
