Cami Genelgesi
Cami ve kuran kurslarında, gerek yapılan denetimler esnasında tespit edilen aksaklıklar, gerekse halktan gelen şikâyetler çerçevesinde, görevlilerimizin görevleriyle ilgili konularda tekrar uyarılmaları ve görevlerinin tekrar hatırlatılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bütün görevlilerimizin ekteki hususlara riayet etmelerini, herhangi bir aksaklığa meydan vermemelerini ve Müftülük web sitesinden indirilerek yazının dosyada muhafaza edilmesi hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.
Ek: Görev ve Sorumluluklar ile ilgi talimat (6 sayfa)
Dağıtım
Tüm Cami Görevlilerine
Bilindiği üzere başkanlığımız personeli 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı olarak görev yapmaktadırlar. Anılan kanunun “Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları” başlıklı 11.maddedinde:
Madde 11 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/4 md.) Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar. denilmiş; “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12.Maddesinde ise:
Madde 12 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/5 md.)Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.” denilmiştir.
Başkanlığımız personelinin çalışma esasları 2007 Genelgesi ve 17.06.2014 tarihli ve 29033 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönetmeliği”’ nde belirtilmiştir.
İmam-hatipler
MADDE 40 - (1) Başimam-hatip, uzman imam-hatip ve imam-hatiplerin ortak görevleri şunlardır:
a) Camilerde vakit namazları ile cuma, bayram ve teravih namazlarını kıldırmak.
b) Cuma ve bayram hutbelerini zamanında ve usulüne uygun olarak okumak, gerektiğinde hutbe hazırlamak, hutbe yazma ve okuma konusunda çalışmalar yapmak.
c) Görevli olduğu camide vaaz etmek; isteyen vatandaşlara camilerde veya müftülükçe uygun görülecek yerlerde Kur'an-ı Kerim okumayı öğretmek ve dini bilgiler vermek; yaz Kur'an kursları ile ilgili görevleri yapmak.
ç)Camiyi irşat ve eğitim faaliyetleri için hazır bulundurmak.
d) Her gün öğle namazından bir saat önce açıp yatsı namazından sonra kapatmak suretiyle camiyi gün boyu açık tutmak.
e) Kur'an-ı Kerim, meal/tefsir, hadis, siyer ve ilmihal konularının yer aldığı çalışma programı hazırlamak, müftülüğün onayından sonra bu programı ilan ederek camide uygulamak.
f) Dini gün ve gecelerde görev yaptığı camide program düzenlemek veya müftülükçe düzenlenecek programlarda görev almak.
g) Cami ve çevresinin bakım ve temizliğini sağlamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak; şadırvan, abdest alma yeri ve tuvalet gibi yerlerin temizliğinin vakıf, dernek, köy tüzel kişiliği, belediye veya ilgililer tarafından yapılmasını sağlamak.
ğ) Teberrukat eşyasının bakımını ve korunmasını sağlamak.
h) Cami içinde ve avlusunda izinsiz yardım toplanmasını engelleyici tedbirler almak.
ı) Görevli bulunduğu caminin yönetimiyle ilgili iş ve işlemleri yapmak, caminin ihtiyaçlarını giderici tedbirler almak, gideremediği noksanlıkları müftülüğe bildirmek.
i) Türk Medeni Kanununa göre akdedilen nikâhtan sonra isteyenlere nikâhın dini merasimini icra etmek.
j) Cami ziyaretlerinin, İslam adabına ve güvenlik kurallarına uygun bir şekilde yapılmasını sağlamak; camilerin avlu ve müştemilatında satıcılık, dilencilik gibi ibadet huzurunu ihlal eden her türlü davranışı ve faaliyeti önlemek için gerekli tedbirleri almak.
k) Belediye tarafından cenaze hizmeti verilmeyen yerlerde cenaze teçhiz ve tekfin hizmeti vermek, cenaze namazı kıldırmak ve defin işlemlerini yapmak.
l) Bayram, dini gün ve geceler, doğum, sünnet, düğün, hastalık, ölüm ve benzeri vesilelerle görev mahallinde ikamet eden vatandaşlara din hizmeti sunmak.
m) Görev mahallinde ikamet eden kimsesiz, yetim-öksüz, engelli ve ihtiyaç sahibi insanlarla ilgilenerek ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde ihtiyaçlarını gidermeye çalışmak.
n) İnsanlar arasında ülfet, sevgi, dayanışma ve kardeşliği artırıcı faaliyetler yapmak.
o) Görev mahallinde bulunan çocuklar ve gençlerin dini ve ahlaki eğitimlerini geliştirme ye yönelik çalışmalar yapmak.
ö) Müftülüğün bilgisi dâhilinde görev mahallindeki vakıf, dernek ve benzeri kuruluşların Başkanlığın hizmet alanı ile ilgili konulardaki taleplerine katkı sağlamak.
p) Camide kadınların ibadetlerini rahat bir şekilde yapabilmeleri amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak.
r) Müezzin-kayyımın bulunmadığı zamanlarda onun görevlerini de yapmak.
s) 442 sayılı Köy Kanunu gereğince köy ihtiyar meclisi tabii üyeliği görevini yapmak.
ş) Görev alanı ile ilgili verilen diğer görevleri yapmak.
Uzman imam-hatipler
MADDE 41 - (1) Uzman imam-hatipler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki, hitabet, aile ve dini rehberlik hizmetleri, sosyal hizmet kurumları ve hastanelerde yürütülen din hizmetleri, toplumun özel ilgiye muhtaç kesimlerine yönelik din hizmetleri, kadınlara yönelik irşat hizmetleri, çocuklara yönelik din hizmetleri, gençlere yönelik din hizmetleri, olağanüstü durumlarda din hizmetleri gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerin görevlilerine rehberlik yapmak ve bu camilerdeki hizmetleri koordine etmek.
c) Müftülükçe yapılacak hizmet içi eğitim seminerlerinde eğitici olarak görev yapmak.
ç) Müftülükçe belirlenen program dâhilinde vaaz ve irşat hizmetlerinde görev almak.
Başimam-hatipler
MADDE 42 - (1) Başimam-hatipler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki, hitabet, hutbe hazırlama, aile ve dini rehberlik hizmetleri, sosyal hizmet kurumları ve hastanelerde yürütülen din hizmetle ri, toplumun özel ilgiye muhtaç kesimlerine yönelik din hizmetleri, kadınlara yönelik din hizmetleri, çocuklara yönelik din hizmetleri, gençlere yönelik din hizmetleri, olağanüstü durumlarda din hizmetleri gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Görev yaptığı cami ve müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerdeki hizmetleri koordine etmek, buralarda yürütülen hizmetlerin daha etkin ve verimli olması hususunda projeler geliştirmek.
c) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerin görevlilerine rehberlik yapmak.
ç) Müftülükçe belirlenen program dahilinde vaaz ve irşat hizmetlerinde görev almak.
d) Görev yaptığı mahallin dini hayatıyla ilgili ihtiyaç ve sorunları tespit etmek ve rapor hazırlamak.
e) Müftülükçe yapılacak hizmet içi eğitim seminerlerinde eğitici olarak görev yapmak.
Müezzin-kayyımlar
MADDE 43 - (1) Başmüezzin ve müezzin-kayyımların ortak görevleri şunlardır:
a) Vakit namazları ile cuma, bayram, teravih ve cenaze namazlarında müezzinlik yapmak; sala vermek.
b) Güneşin doğmasına bir saat kala sabah ezanını okumak, her gün öğle namazından bir saat önce açıp yatsı namazından sonra kapatmak suretiyle camiyi gün boyu açık tutmak.
c) Kur'an-ı Kerim, meal/tefsir, hadis, siyer ve ilmihal konularının yer aldığı çalışma programını camide uygulamak.
ç) Camideki ses cihazları ile diğer teknik araç ve gereçlerin bakımını, korunmasını ve çalışır durumda bulundurulmasını sağlamak, cami minaresi ve ses cihazının ibadet maksadı dışında kullanılmasına engel olmak.
d) Cami ve çevresinin bakım ve temizliğini yapmak; şadırvan, abdest alma yeri ve tuvalet gibi yerlerin temizliğinin vakıf, dernek, köy tüzel kişiliği, belediye veya ilgililer tarafından yapılmasını sağlamak,
e) Teberrukat eşyasının temizlik, bakım ve korunmasını sağlamak.
f) İsteyen vatandaşlara Kur'an-ı Kerim okumayı öğretmek ve dini bilgiler vermek konusunda imam-hatibe yardımcı olmak, müftülükçe yapılacak program gereğince mukabele okumak, dini gün ve gecelerde düzenlenecek programlarda görev almak.
g) Türk Medeni Kanununa göre akdedilen nikâhtan sonra isteyenlere nikahın dini merasimini icra etmek.
ğ) Cami ziyaretlerinin, İslam adabına ve güvenlik kurallarına uygun bir şekilde yapılmasını sağlamak; camilerin avlu ve müştemilatında satıcılık, dilencilik gibi ibadet huzurunu ihlal eden her türlü davranışı ve faaliyeti önlemek için gerekli tedbirleri almak.
h) Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (l), (m) ve (n) bentlerinde sayılan cami dışı din hizmetlerinin verilmesinde görev almak.
ı) İmam-hatibin bulunmadığı zamanlarda imam-hatiplik görevlerini yapmak.
i) Görev alanı ile ilgili verilen diğer görevleri yapmak.
Başmüezzinler
MADDE 44 - (1) Başmüezzinler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, ezanı güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki ve hitabet gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerdeki müezzin-kayyımlara rehberlik etmek.
c) Ezanı güzel okuma ve dini musiki alanlarında açılan kurslarda eğitici olarak görev almak.
2007 Genelgesinde:
MADDE 1- (1) Başkanlığımızın her kademesinde görev yapan bütün personelimiz; hem vatandaş hem de devlet memuru olarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na ve kanunlarına sadakatle bağlı kalmak ve göreviyle ilgili hükümlerini uygulamakla mükelleftir. Hiçbir görevlimiz; Anayasa ve kanunlara aykırı olan, ülkemizin bağımsızlığına, birliğine ve bütünlüğüne zarar verebilecek herhangi bir söz ve eylemde bulunamaz, bu yönde faaliyet gösteren hareket, grup ve teşekküllere katılamaz, dolaylı da olsa onlara ve eylemlerine destek olamaz ve yardım edemez.
MADDE 3- (1) Bütün personelimiz; hizmet içinde ve dışında, devlet memurluğu sıfatına, Başkanlığımıza mensubiyet ruhuna ve İslâm ahlâkına yaraşır tarzda hareket edecek, iş ve işlemlerinde, iş sahiplerine, vatandaşlarımıza, âmirlerine, memurları na ve hizmetine muhatap olan herkese ve her kesime karşı âdil, eşit, dürüst, hoşgörülü ve güler yüzlü davranacaktır.
Ayrıca söz, fiil ve davranışlarıyla, temizlik, düzen, tertip ve kılık kıyafetiyle, dinî anlamda topluma örnek ve rehber olmak gibi çok önemli bir misyonu üstlendiğinin idrak ve şuuru içinde olacaktır.
MADDE 4- (1) Başkanlığımız merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatlarında her kademede görev yapan memurlar; âmirlerine karşı dürüst, saygılı ve itaatkâr olacaklar, mevzuat dâhilinde kendilerine verilen görev ve hizmetleri en iyi şekilde ve en kısa sürede sonuçlandırma azim ve gayreti içinde olacaklardır.”
Cami hizmetlerinin daha etkin hale getirilmesi
MADDE 33- (1) Toplumu din konusunda aydınlatma görevinin en yaygın bir şekilde icra edildiği mekânların başında camiler gelmektedir. Camilerimiz, birer ibadethane olmalarının yanı sıra, sevgi ve samimiyet duygularının, birlik ve beraberlik bağlarının kuvvetlendiği, her kesimden insanın ayırıma tabi tutulmaksızın yan yana gelebildiği, ilim ve irfanın geliştiği, sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın pekiştiği kutsal mekânlardır. Camilerimizin tarihten gelen müstesna fonksiyonlarını günümüzde de en güzel bir şekilde icra edebilmesi, millî ve manevî varlığımızın geleceği ve toplumsal barışımız açısından hayatî önem arz etmektedir.
Camilerimizin çok yönlü işlevsel hale getirilebilmesi; cami görevlilerinin dinî-meslekî bilgi birikimi yanında sosyal açıdan da daha aktif görevlere yönelmeleriyle mümkün olacaktır. Bu nedenle bütün müftülerimiz ve cami görevlilerimizin, aşağıda belirtilen hususlara riayet etmeleri gerekmektedir:
b) Cami görevlileri;
1) Kılık, kıyafet, tavır, davranış ve aile yaşantıları bakımından topluma iyi örnek olacaklar, estetik açıdan uygun olmayan kıyafetlerle topluma girmeyecekler ve halkın yadırgayacağı davranışlardan uzak duracaklardır.
2) Her türlü siyasî görüş ve düşüncenin dışında kalarak toplumun bütün kesimlerine eşit mesafede duracaklar; hoşgörülü, başkalarının inanç, düşünce ve vicdanî kanaatlerine saygılı, farklı görüşleri anlayışla karşılayan, toplumdaki yanlışlıkları, doğruyu ve güzeli anlatarak düzeltmeye çalışan, herkese karşı tatlı dilli, güler yüzlü, açık kalpli ve samimî kişiler olacaklardır.
3) Görev anlayışlarında korku değil, sevgi hareket noktası olacaktır. Mahallin örf ve âdetlerine saygılı olacaklar, İslâm’a uygun olmayan uygulamaları, kırıcı olmadan ve tedricî bir yöntem takip ederek düzeltmeye çalışacak
4) Görev yaptığı çevredeki halkı çok yönlü olarak tanımak için özel bir gayret içine girecekler, ihtiyaç sahiplerinin sıkıntılarının giderilmesi hususunda varlıklı kimselerle muhtaç kişiler arasında irtibat kurulmasında aktif rol oynayacaklar, gerekiyorsa sorunların çözümü için resmî veya gayri resmî kuruluşlarla irtibata geçerek rehberlik hizmetinde bulunacaklardır.
5) Çevrelerindeki insanların ve özellikle gençlerin uyuşturucu, alkol ve kumar gibi zararlı alışkanlıklardan korunması hususunda ailelerle işbirliği yapacaklardır.
6) İmkânlar ölçüsünde cami içinde veya müştemilatında okuma odaları oluşturarak, buralara konacak müftülükçe uygun görülen kitapları halkın istifadesine sunacaklardır.
7) Halkın ve özellikle gençlerin camilere ilgisini artırmak amacıyla, sosyal faaliyetlere yönelecekler; imkânları uygun olan camilerde, uygun bir yere bilgisayar sisteminin kurulmasına ön ayak olacaklar ve bu sistemden kendi kontrollerinde yararlanılmasını sağlayacaklardır.
8) Uygun mekânı olan müftülük ve cami dernekleri ile işbirliğine giderek, halka ve özellikle kadınlara yönelik konuşma, konferans ve seminerler tertip edeceklerdir.
9) Görev mahallî çevresinde bulunan okullar, çocuk ıslahevleri, huzurevleri gibi kurumları belirli aralıklarla, özellikle mübarek gün ve gecelerde ziyaret ederek, buralarda görevli personel ve diğer şahıslarla diyalog ortamını geliştireceklerdir.
10) Görev mahallindeki insanların nişan, düğün, cenaze vb. merasimlerine ayırım yapmaksızın ve herhangi maddî menfaat beklentisi içinde olmadan iştirak ederek sevinç ve kederlerine ortak olacaklardır.
11) Hizmetlerini aksatacak ve toplumda itibar ve güven duygusunu sarsacak söz ve davranışlardan uzak durarak, birinci derecede mesailerini aslî görevleri olan din hizmetine tahsis edecekler ve diğer meşguliyetlerini arka plana iteceklerdir.
12) Ekolojik dengenin korunması hususunda duyarlı olacaklar ve halkı bu konuda uyaracaklardır”. denilmiştir.
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞININ 05.03.2013 tarihli ve 75718882-216-514 sayılı CAMİLERİN AÇIK TUTULMASI GENELGESİNDE İSE;
(1) Camiler gün boyunca açık tutulacak ve cami çalışma programı (Program) uygulanacaktır.
a-Camiler, sabah namazından sonra özel durum ve yerel şartlar dikkate alınarak, her gün öğle namazından en geç bir saat önce açılıp, yatsı namazından sonra kapanmak üzere gün boyunca açık tutulacaktır.
b-Cami veya müştemilatında cami görevlileri odası oluşturulacak, müftülükçe hazırlanacak program çerçevesinde; görevlilerin namaz vakitleri dışında din hizmeti ve isteyenlere yaygın din eğitimi sunmak üzere hazır bulunmaları sağlanacaktır. Her cami için haftalık bir program hazırlanacak ve bu program cami ilan panolarına asılacak, ayrıca cuma günleri vaaz ve hutbenin sonunda vatandaşlarımıza duyurularak programlara katılmaları teşvik edilecektir.
c-Programın uygulanmasında cami görevlilerinin tamamı görev yapacaktır. İki veya üç namaz vakti açık olan kamu kurum, kuruluş ve iş hanı gibi yerlerdeki camilerde görev yapanlar bu programı, kurumun/iş hanının açık olduğu zamanlarda uygulayacaktır.
ç- Program, birden fazla görevlisi olan camilerde cuma günü; tek görevlisi bulunan camilerde de cuma ve izin günlerinde uygulanmayacaktır.
d-Müftülükçe EK-1 dikkate alınarak hazırlanacak program, mevsim şartları ve ileri-geri saat uygulamalarına göre planlanacaktır.
e-Programın uygulanması ve denetlenmesi müftülükçe sağlanacaktır.
(1) Ezan okunduktan sonra bir müddet beklenecektir.
a-Vakit namazlarının ezanı müteakiben, beklenmeksizin kılınmaya başlanması sebebiyle vatandaşlarımızın cemaatle kılınan namaza yetişmesi mümkün olmamaktadır. Vatandaşlarımızın cemaatle kılınan namaza katılımlarını sağlamak üzere özel durum ve yerel şartlar dikkate alınarak ezanın akabinde makul bir süre beklendikten sonra cemaatle namaza başlanacaktır.
b-Akşam namazının farzından önce iki rekât namaz kılacak kadar beklenecektir.
(1) Namazlardan sonra Kur’ân-ı Kerim okunup meali verilecektir.
Cemaatin katılımının yüksek olduğu vakit namazlarından sonra Kur’an-ı Kerim tilavet edilecek, Başkanlığımızca tavsiye edilen EK-3 eserlerden yararlanılarak beş dakikayı geçmeyecek şekilde okunan ayetlerin anlamı verilip açıklaması yapılacaktır.
(1) Aşağıda sayılan hususların uygulanması sağlanacaktır.
Yerel yönetimler ve ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak camilerin kentsel dönüşüm projeleri kapsamına alınmasını sağlayıp güvenli mekânlar haline getirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Cami ve çevresinin manevi dokusuna yakışmayan ve estetiğini bozan her türlü yapılanmadan uzak kalınacaktır.
Camilerin temizliği konusunda gerekli tedbirler alınacak; cemaatin huzur içinde ve nezih mekânlarda ibadet etmesi sağlanacaktır.
Alışveriş merkezleri ile yol güzergâhındaki camilerin müftülük tarafından ibadete elverişli olup-olmadıkları konusunda denetim ve kontroller yapılarak ibadete uygun olmayanlarının ibadete hazır hale getirilmesi sağlanacaktır.
Camilerde kadınların ibadetine yönelik nezih ve uygun mekanlar, abdest alma yerleri ve WC’lerin hazırlanması sağlanacaktır.
Fiziki alt yapısı müsait olan camilerde çocukların ve gençlerin gelip zamanlarını değerlendirebilecekleri, kitap okuyup ev ödevi ve araştırma yapabilecekleri okuma salonları oluşturulacaktır.
Camilerin, abdest alma yerlerinin ve WC’lerin engelli vatandaşlarımızın erişimine uygun hale getirilmesi sağlanacaktır.
Camilerin, abdest alma yerlerinin ve WC’lerin bakım ve temizliği sağlanacaktır.” denilmiştir.
Resim üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz
Cami ve kuran kurslarında, gerek yapılan denetimler esnasında tespit edilen aksaklıklar, gerekse halktan gelen şikâyetler çerçevesinde, görevlilerimizin görevleriyle ilgili konularda tekrar uyarılmaları ve görevlerinin tekrar hatırlatılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bütün görevlilerimizin ekteki hususlara riayet etmelerini, herhangi bir aksaklığa meydan vermemelerini ve Müftülük web sitesinden indirilerek yazının dosyada muhafaza edilmesi hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.
Ek: Görev ve Sorumluluklar ile ilgi talimat (6 sayfa)
Dağıtım
Tüm Cami Görevlilerine
Bilindiği üzere başkanlığımız personeli 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı olarak görev yapmaktadırlar. Anılan kanunun “Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları” başlıklı 11.maddedinde:
Madde 11 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/4 md.) Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar. denilmiş; “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12.Maddesinde ise:
Madde 12 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/5 md.)Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.” denilmiştir.
Başkanlığımız personelinin çalışma esasları 2007 Genelgesi ve 17.06.2014 tarihli ve 29033 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Diyanet İşleri Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönetmeliği”’ nde belirtilmiştir.
İmam-hatipler
MADDE 40 - (1) Başimam-hatip, uzman imam-hatip ve imam-hatiplerin ortak görevleri şunlardır:
a) Camilerde vakit namazları ile cuma, bayram ve teravih namazlarını kıldırmak.
b) Cuma ve bayram hutbelerini zamanında ve usulüne uygun olarak okumak, gerektiğinde hutbe hazırlamak, hutbe yazma ve okuma konusunda çalışmalar yapmak.
c) Görevli olduğu camide vaaz etmek; isteyen vatandaşlara camilerde veya müftülükçe uygun görülecek yerlerde Kur'an-ı Kerim okumayı öğretmek ve dini bilgiler vermek; yaz Kur'an kursları ile ilgili görevleri yapmak.
ç)Camiyi irşat ve eğitim faaliyetleri için hazır bulundurmak.
d) Her gün öğle namazından bir saat önce açıp yatsı namazından sonra kapatmak suretiyle camiyi gün boyu açık tutmak.
e) Kur'an-ı Kerim, meal/tefsir, hadis, siyer ve ilmihal konularının yer aldığı çalışma programı hazırlamak, müftülüğün onayından sonra bu programı ilan ederek camide uygulamak.
f) Dini gün ve gecelerde görev yaptığı camide program düzenlemek veya müftülükçe düzenlenecek programlarda görev almak.
g) Cami ve çevresinin bakım ve temizliğini sağlamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak; şadırvan, abdest alma yeri ve tuvalet gibi yerlerin temizliğinin vakıf, dernek, köy tüzel kişiliği, belediye veya ilgililer tarafından yapılmasını sağlamak.
ğ) Teberrukat eşyasının bakımını ve korunmasını sağlamak.
h) Cami içinde ve avlusunda izinsiz yardım toplanmasını engelleyici tedbirler almak.
ı) Görevli bulunduğu caminin yönetimiyle ilgili iş ve işlemleri yapmak, caminin ihtiyaçlarını giderici tedbirler almak, gideremediği noksanlıkları müftülüğe bildirmek.
i) Türk Medeni Kanununa göre akdedilen nikâhtan sonra isteyenlere nikâhın dini merasimini icra etmek.
j) Cami ziyaretlerinin, İslam adabına ve güvenlik kurallarına uygun bir şekilde yapılmasını sağlamak; camilerin avlu ve müştemilatında satıcılık, dilencilik gibi ibadet huzurunu ihlal eden her türlü davranışı ve faaliyeti önlemek için gerekli tedbirleri almak.
k) Belediye tarafından cenaze hizmeti verilmeyen yerlerde cenaze teçhiz ve tekfin hizmeti vermek, cenaze namazı kıldırmak ve defin işlemlerini yapmak.
l) Bayram, dini gün ve geceler, doğum, sünnet, düğün, hastalık, ölüm ve benzeri vesilelerle görev mahallinde ikamet eden vatandaşlara din hizmeti sunmak.
m) Görev mahallinde ikamet eden kimsesiz, yetim-öksüz, engelli ve ihtiyaç sahibi insanlarla ilgilenerek ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde ihtiyaçlarını gidermeye çalışmak.
n) İnsanlar arasında ülfet, sevgi, dayanışma ve kardeşliği artırıcı faaliyetler yapmak.
o) Görev mahallinde bulunan çocuklar ve gençlerin dini ve ahlaki eğitimlerini geliştirme ye yönelik çalışmalar yapmak.
ö) Müftülüğün bilgisi dâhilinde görev mahallindeki vakıf, dernek ve benzeri kuruluşların Başkanlığın hizmet alanı ile ilgili konulardaki taleplerine katkı sağlamak.
p) Camide kadınların ibadetlerini rahat bir şekilde yapabilmeleri amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak.
r) Müezzin-kayyımın bulunmadığı zamanlarda onun görevlerini de yapmak.
s) 442 sayılı Köy Kanunu gereğince köy ihtiyar meclisi tabii üyeliği görevini yapmak.
ş) Görev alanı ile ilgili verilen diğer görevleri yapmak.
Uzman imam-hatipler
MADDE 41 - (1) Uzman imam-hatipler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki, hitabet, aile ve dini rehberlik hizmetleri, sosyal hizmet kurumları ve hastanelerde yürütülen din hizmetleri, toplumun özel ilgiye muhtaç kesimlerine yönelik din hizmetleri, kadınlara yönelik irşat hizmetleri, çocuklara yönelik din hizmetleri, gençlere yönelik din hizmetleri, olağanüstü durumlarda din hizmetleri gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerin görevlilerine rehberlik yapmak ve bu camilerdeki hizmetleri koordine etmek.
c) Müftülükçe yapılacak hizmet içi eğitim seminerlerinde eğitici olarak görev yapmak.
ç) Müftülükçe belirlenen program dâhilinde vaaz ve irşat hizmetlerinde görev almak.
Başimam-hatipler
MADDE 42 - (1) Başimam-hatipler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki, hitabet, hutbe hazırlama, aile ve dini rehberlik hizmetleri, sosyal hizmet kurumları ve hastanelerde yürütülen din hizmetle ri, toplumun özel ilgiye muhtaç kesimlerine yönelik din hizmetleri, kadınlara yönelik din hizmetleri, çocuklara yönelik din hizmetleri, gençlere yönelik din hizmetleri, olağanüstü durumlarda din hizmetleri gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Görev yaptığı cami ve müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerdeki hizmetleri koordine etmek, buralarda yürütülen hizmetlerin daha etkin ve verimli olması hususunda projeler geliştirmek.
c) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerin görevlilerine rehberlik yapmak.
ç) Müftülükçe belirlenen program dahilinde vaaz ve irşat hizmetlerinde görev almak.
d) Görev yaptığı mahallin dini hayatıyla ilgili ihtiyaç ve sorunları tespit etmek ve rapor hazırlamak.
e) Müftülükçe yapılacak hizmet içi eğitim seminerlerinde eğitici olarak görev yapmak.
Müezzin-kayyımlar
MADDE 43 - (1) Başmüezzin ve müezzin-kayyımların ortak görevleri şunlardır:
a) Vakit namazları ile cuma, bayram, teravih ve cenaze namazlarında müezzinlik yapmak; sala vermek.
b) Güneşin doğmasına bir saat kala sabah ezanını okumak, her gün öğle namazından bir saat önce açıp yatsı namazından sonra kapatmak suretiyle camiyi gün boyu açık tutmak.
c) Kur'an-ı Kerim, meal/tefsir, hadis, siyer ve ilmihal konularının yer aldığı çalışma programını camide uygulamak.
ç) Camideki ses cihazları ile diğer teknik araç ve gereçlerin bakımını, korunmasını ve çalışır durumda bulundurulmasını sağlamak, cami minaresi ve ses cihazının ibadet maksadı dışında kullanılmasına engel olmak.
d) Cami ve çevresinin bakım ve temizliğini yapmak; şadırvan, abdest alma yeri ve tuvalet gibi yerlerin temizliğinin vakıf, dernek, köy tüzel kişiliği, belediye veya ilgililer tarafından yapılmasını sağlamak,
e) Teberrukat eşyasının temizlik, bakım ve korunmasını sağlamak.
f) İsteyen vatandaşlara Kur'an-ı Kerim okumayı öğretmek ve dini bilgiler vermek konusunda imam-hatibe yardımcı olmak, müftülükçe yapılacak program gereğince mukabele okumak, dini gün ve gecelerde düzenlenecek programlarda görev almak.
g) Türk Medeni Kanununa göre akdedilen nikâhtan sonra isteyenlere nikahın dini merasimini icra etmek.
ğ) Cami ziyaretlerinin, İslam adabına ve güvenlik kurallarına uygun bir şekilde yapılmasını sağlamak; camilerin avlu ve müştemilatında satıcılık, dilencilik gibi ibadet huzurunu ihlal eden her türlü davranışı ve faaliyeti önlemek için gerekli tedbirleri almak.
h) Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (l), (m) ve (n) bentlerinde sayılan cami dışı din hizmetlerinin verilmesinde görev almak.
ı) İmam-hatibin bulunmadığı zamanlarda imam-hatiplik görevlerini yapmak.
i) Görev alanı ile ilgili verilen diğer görevleri yapmak.
Başmüezzinler
MADDE 44 - (1) Başmüezzinler ortak görevlere ilave olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a) Kur'an-ı Kerimi güzel okuma, ezanı güzel okuma, Kur'an-ı Kerim öğretimi, dini musiki ve hitabet gibi Başkanlık hizmet alanlarından birini uzmanlık alanı olarak seçmek, alanıyla ilgili çalışmalar yapmak ve yapılacak seminer, toplantı, hizmet içi eğitim gibi çalışmalara katılmak.
b) Müftülükçe sorumluluk alanına verilen camilerdeki müezzin-kayyımlara rehberlik etmek.
c) Ezanı güzel okuma ve dini musiki alanlarında açılan kurslarda eğitici olarak görev almak.
2007 Genelgesinde:
MADDE 1- (1) Başkanlığımızın her kademesinde görev yapan bütün personelimiz; hem vatandaş hem de devlet memuru olarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na ve kanunlarına sadakatle bağlı kalmak ve göreviyle ilgili hükümlerini uygulamakla mükelleftir. Hiçbir görevlimiz; Anayasa ve kanunlara aykırı olan, ülkemizin bağımsızlığına, birliğine ve bütünlüğüne zarar verebilecek herhangi bir söz ve eylemde bulunamaz, bu yönde faaliyet gösteren hareket, grup ve teşekküllere katılamaz, dolaylı da olsa onlara ve eylemlerine destek olamaz ve yardım edemez.
MADDE 3- (1) Bütün personelimiz; hizmet içinde ve dışında, devlet memurluğu sıfatına, Başkanlığımıza mensubiyet ruhuna ve İslâm ahlâkına yaraşır tarzda hareket edecek, iş ve işlemlerinde, iş sahiplerine, vatandaşlarımıza, âmirlerine, memurları na ve hizmetine muhatap olan herkese ve her kesime karşı âdil, eşit, dürüst, hoşgörülü ve güler yüzlü davranacaktır.
Ayrıca söz, fiil ve davranışlarıyla, temizlik, düzen, tertip ve kılık kıyafetiyle, dinî anlamda topluma örnek ve rehber olmak gibi çok önemli bir misyonu üstlendiğinin idrak ve şuuru içinde olacaktır.
MADDE 4- (1) Başkanlığımız merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatlarında her kademede görev yapan memurlar; âmirlerine karşı dürüst, saygılı ve itaatkâr olacaklar, mevzuat dâhilinde kendilerine verilen görev ve hizmetleri en iyi şekilde ve en kısa sürede sonuçlandırma azim ve gayreti içinde olacaklardır.”
Cami hizmetlerinin daha etkin hale getirilmesi
MADDE 33- (1) Toplumu din konusunda aydınlatma görevinin en yaygın bir şekilde icra edildiği mekânların başında camiler gelmektedir. Camilerimiz, birer ibadethane olmalarının yanı sıra, sevgi ve samimiyet duygularının, birlik ve beraberlik bağlarının kuvvetlendiği, her kesimden insanın ayırıma tabi tutulmaksızın yan yana gelebildiği, ilim ve irfanın geliştiği, sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın pekiştiği kutsal mekânlardır. Camilerimizin tarihten gelen müstesna fonksiyonlarını günümüzde de en güzel bir şekilde icra edebilmesi, millî ve manevî varlığımızın geleceği ve toplumsal barışımız açısından hayatî önem arz etmektedir.
Camilerimizin çok yönlü işlevsel hale getirilebilmesi; cami görevlilerinin dinî-meslekî bilgi birikimi yanında sosyal açıdan da daha aktif görevlere yönelmeleriyle mümkün olacaktır. Bu nedenle bütün müftülerimiz ve cami görevlilerimizin, aşağıda belirtilen hususlara riayet etmeleri gerekmektedir:
b) Cami görevlileri;
1) Kılık, kıyafet, tavır, davranış ve aile yaşantıları bakımından topluma iyi örnek olacaklar, estetik açıdan uygun olmayan kıyafetlerle topluma girmeyecekler ve halkın yadırgayacağı davranışlardan uzak duracaklardır.
2) Her türlü siyasî görüş ve düşüncenin dışında kalarak toplumun bütün kesimlerine eşit mesafede duracaklar; hoşgörülü, başkalarının inanç, düşünce ve vicdanî kanaatlerine saygılı, farklı görüşleri anlayışla karşılayan, toplumdaki yanlışlıkları, doğruyu ve güzeli anlatarak düzeltmeye çalışan, herkese karşı tatlı dilli, güler yüzlü, açık kalpli ve samimî kişiler olacaklardır.
3) Görev anlayışlarında korku değil, sevgi hareket noktası olacaktır. Mahallin örf ve âdetlerine saygılı olacaklar, İslâm’a uygun olmayan uygulamaları, kırıcı olmadan ve tedricî bir yöntem takip ederek düzeltmeye çalışacak
4) Görev yaptığı çevredeki halkı çok yönlü olarak tanımak için özel bir gayret içine girecekler, ihtiyaç sahiplerinin sıkıntılarının giderilmesi hususunda varlıklı kimselerle muhtaç kişiler arasında irtibat kurulmasında aktif rol oynayacaklar, gerekiyorsa sorunların çözümü için resmî veya gayri resmî kuruluşlarla irtibata geçerek rehberlik hizmetinde bulunacaklardır.
5) Çevrelerindeki insanların ve özellikle gençlerin uyuşturucu, alkol ve kumar gibi zararlı alışkanlıklardan korunması hususunda ailelerle işbirliği yapacaklardır.
6) İmkânlar ölçüsünde cami içinde veya müştemilatında okuma odaları oluşturarak, buralara konacak müftülükçe uygun görülen kitapları halkın istifadesine sunacaklardır.
7) Halkın ve özellikle gençlerin camilere ilgisini artırmak amacıyla, sosyal faaliyetlere yönelecekler; imkânları uygun olan camilerde, uygun bir yere bilgisayar sisteminin kurulmasına ön ayak olacaklar ve bu sistemden kendi kontrollerinde yararlanılmasını sağlayacaklardır.
8) Uygun mekânı olan müftülük ve cami dernekleri ile işbirliğine giderek, halka ve özellikle kadınlara yönelik konuşma, konferans ve seminerler tertip edeceklerdir.
9) Görev mahallî çevresinde bulunan okullar, çocuk ıslahevleri, huzurevleri gibi kurumları belirli aralıklarla, özellikle mübarek gün ve gecelerde ziyaret ederek, buralarda görevli personel ve diğer şahıslarla diyalog ortamını geliştireceklerdir.
10) Görev mahallindeki insanların nişan, düğün, cenaze vb. merasimlerine ayırım yapmaksızın ve herhangi maddî menfaat beklentisi içinde olmadan iştirak ederek sevinç ve kederlerine ortak olacaklardır.
11) Hizmetlerini aksatacak ve toplumda itibar ve güven duygusunu sarsacak söz ve davranışlardan uzak durarak, birinci derecede mesailerini aslî görevleri olan din hizmetine tahsis edecekler ve diğer meşguliyetlerini arka plana iteceklerdir.
12) Ekolojik dengenin korunması hususunda duyarlı olacaklar ve halkı bu konuda uyaracaklardır”. denilmiştir.
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞININ 05.03.2013 tarihli ve 75718882-216-514 sayılı CAMİLERİN AÇIK TUTULMASI GENELGESİNDE İSE;
(1) Camiler gün boyunca açık tutulacak ve cami çalışma programı (Program) uygulanacaktır.
a-Camiler, sabah namazından sonra özel durum ve yerel şartlar dikkate alınarak, her gün öğle namazından en geç bir saat önce açılıp, yatsı namazından sonra kapanmak üzere gün boyunca açık tutulacaktır.
b-Cami veya müştemilatında cami görevlileri odası oluşturulacak, müftülükçe hazırlanacak program çerçevesinde; görevlilerin namaz vakitleri dışında din hizmeti ve isteyenlere yaygın din eğitimi sunmak üzere hazır bulunmaları sağlanacaktır. Her cami için haftalık bir program hazırlanacak ve bu program cami ilan panolarına asılacak, ayrıca cuma günleri vaaz ve hutbenin sonunda vatandaşlarımıza duyurularak programlara katılmaları teşvik edilecektir.
c-Programın uygulanmasında cami görevlilerinin tamamı görev yapacaktır. İki veya üç namaz vakti açık olan kamu kurum, kuruluş ve iş hanı gibi yerlerdeki camilerde görev yapanlar bu programı, kurumun/iş hanının açık olduğu zamanlarda uygulayacaktır.
ç- Program, birden fazla görevlisi olan camilerde cuma günü; tek görevlisi bulunan camilerde de cuma ve izin günlerinde uygulanmayacaktır.
d-Müftülükçe EK-1 dikkate alınarak hazırlanacak program, mevsim şartları ve ileri-geri saat uygulamalarına göre planlanacaktır.
e-Programın uygulanması ve denetlenmesi müftülükçe sağlanacaktır.
(1) Ezan okunduktan sonra bir müddet beklenecektir.
a-Vakit namazlarının ezanı müteakiben, beklenmeksizin kılınmaya başlanması sebebiyle vatandaşlarımızın cemaatle kılınan namaza yetişmesi mümkün olmamaktadır. Vatandaşlarımızın cemaatle kılınan namaza katılımlarını sağlamak üzere özel durum ve yerel şartlar dikkate alınarak ezanın akabinde makul bir süre beklendikten sonra cemaatle namaza başlanacaktır.
b-Akşam namazının farzından önce iki rekât namaz kılacak kadar beklenecektir.
(1) Namazlardan sonra Kur’ân-ı Kerim okunup meali verilecektir.
Cemaatin katılımının yüksek olduğu vakit namazlarından sonra Kur’an-ı Kerim tilavet edilecek, Başkanlığımızca tavsiye edilen EK-3 eserlerden yararlanılarak beş dakikayı geçmeyecek şekilde okunan ayetlerin anlamı verilip açıklaması yapılacaktır.
(1) Aşağıda sayılan hususların uygulanması sağlanacaktır.
Yerel yönetimler ve ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak camilerin kentsel dönüşüm projeleri kapsamına alınmasını sağlayıp güvenli mekânlar haline getirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Cami ve çevresinin manevi dokusuna yakışmayan ve estetiğini bozan her türlü yapılanmadan uzak kalınacaktır.
Camilerin temizliği konusunda gerekli tedbirler alınacak; cemaatin huzur içinde ve nezih mekânlarda ibadet etmesi sağlanacaktır.
Alışveriş merkezleri ile yol güzergâhındaki camilerin müftülük tarafından ibadete elverişli olup-olmadıkları konusunda denetim ve kontroller yapılarak ibadete uygun olmayanlarının ibadete hazır hale getirilmesi sağlanacaktır.
Camilerde kadınların ibadetine yönelik nezih ve uygun mekanlar, abdest alma yerleri ve WC’lerin hazırlanması sağlanacaktır.
Fiziki alt yapısı müsait olan camilerde çocukların ve gençlerin gelip zamanlarını değerlendirebilecekleri, kitap okuyup ev ödevi ve araştırma yapabilecekleri okuma salonları oluşturulacaktır.
Camilerin, abdest alma yerlerinin ve WC’lerin engelli vatandaşlarımızın erişimine uygun hale getirilmesi sağlanacaktır.
Camilerin, abdest alma yerlerinin ve WC’lerin bakım ve temizliği sağlanacaktır.” denilmiştir.
Resim üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz
