Hicaz Demiryolu’nun 110. Sene-i Devriyesi…
Sultan 2. Abdülhamid’in ince siyasetini, emeğini, akıl terini, İslam beldelerinde yaşayan halkların parasını ve alın terini kattığı, Osmanlı’nın son mega projesi Hicaz Demiryolu 110 yaşında.
Hicaz Demiryolu, yıkılmaya yüz tutan bir devleti eğitim, sağlık, ordu, altyapı, istihbarat, kültür gibi alanlarda ileri seviyelere taşıyan, ateşten gömleği 33 yıl giyen Sultan 2. Abdülhamid’in ruhunun inceliğini, zekasının parıltısını taşıyan en önemli eserlerinden biriydi.
Sultan İkinci Abdülhamid Han’ın en büyük hayallerinden biri olan bu demiryolu hattı, 1 Eylül 1908 tarihinde sultanın tahta çıkışının 33. senesinde resmî bir merasimle açılmıştı. İslâm dünyasında büyük bir heyecana sebep olan bu hattın inşaatı, bizzat Sultan İkinci Abdülhamid Han’ın başlattığı bağış kampanyasına verdiği 50 bin liralık destekle beraber çok sayıda devlet erkânının da kampanyaya katılımıyla tamamlandı.
Sultan 2. Abdülhamid, başından sonuna büyük emek verdiği ve her aşamasıyla bizzat ilgilendiği Hicaz Demiryolu’nun Medine’ye yakın kısımlarında ise müthiş bir inceliğe imza attı. Mukaddes topraklarda gürültülü çalışılmasının Hazreti Peygamber’in ruhaniyetini rahatsız edeceğini düşünen Sultan Abdülhamid, ray altına keçe döşetmişti.
Sultan II. Abdülhamid Han Hicaz Demiryolu’nun inşaasında Medine-i Münevvere’nin 20 km’lik yakınına gelindiğinde Peygamber Efendimiz rahatsız olmasın diye Medine’nin merkezine kadar raylara keçe döşetmiş ve trenin raylar üzerinden geçmesi ile çıkacak sesleri engelletmişti.
İşte Sultan Abdülhamid Han’ın böyle bir aşk ile binbir zorluklar içinde yaptırdığı Hicaz Demiryolu inşaatında 2666 kâgir köprü ve menfez, yedi demir köprü, dokuz tünel, 96 istasyon, yedi gölet, 37 su deposu, iki hastane ve üç atölye yapılmıştı.
Hicaz Demiryolu'na 1 Eylül 1900 tarihinde Şam'da yapılan resmi bir törenle fiilen başlandı. 1 Eylül 1904'de hat 460. kilometrede bulunan Maan'a ulaştı. Hicaz Demiryolu'nun Akdeniz'e bağlantısını sağlayacak Hayfa hattı ise Eylül 1905'de bitti. Yapılan başka tali hatlarla birlikte 1918'de Hicaz Demiryolu'nun uzunluğu 1900 kilometreyi aşmış idi.
Hicaz Demiryolu işletmeye açıldıktan sonra Hayfa ile Şam arasında her gün, Şam ile Medine arasında haftada üç gün karşılıklı yolcu ve ticari eşya katarları çalışıyordu. Daha önce Şam-Medine güzergahı develerle 40 günde katedilirken Hicaz Demiryolu ile aynı mesafe 72 saate (3 gün) inmişti. Üstelik hareket saatleri namaz vakitlerine uygun şekilde tanzim edilmişti. 1911'den itibaren başlatılan bir uygulama ile dini ve milli bayramlarda özel tren seferleri düzenlendi. 1918 sonrasında işgal kuvvetlerinin demir yolunu tahrip edip bölgeyi ele geçirmesiyle ulaşım günümüze kadar yapılamadı.
Hicaz Demiryolu şimdi görenlerin içini sızlatıyor. Ama tek sevindirici nokta ise bir harabe görünümü veren Medine Tren İstasyonu’nun restore edilmesi oldu.
