
1-Fetih Mescidi:
Mekke'nin Merv-i Zahran Vadisinde yapılan mesciddir. Peygamberimiz (sas) Mekke'nin fethi sırasında, bu mescidde iki rekat namaz kılmıştır. Mekke'nin fethi hatırasına bağlı olarak bu mescide Fetih Mescidi denilmiştir.
Bu mescid bu gün yedi mescidler diye bilinen mescidlerden biridir. Aslında o mescidlerden Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) veya sahabiyle ilgisi olan tek mescid de budur. Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) ahzab harbinde düşmanlara burada uzunca beddua etmişti. Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) burada üç gün dua etmişti. Pazartesi, Salı ve Çarşamba günleri…Çarşamba günü öğle ile ikindi arasında yaptığı dua kabul olmuş ve ahzab denilen müşrik ordusu darmadağın olmuştu. Sel’ dağının bir kenarında bulunan bu mescide fetih mescidi dendiği gibi ahzab mescidi de denir.
2- Nemire Mescidi :
Arafat Dağına yakın bir yerin adıdır, fakat Arafat'tan değildir. Hill ile Harem arasındadır (Mansur Ali Nâsıf, et-Tâc, Beyrut (t.y), II, 156).
3-Kevser Mescidi:
Mina yolunda orta cemrede bulunan eski mescitlerdendir.
![]() |
Tenim |
: Bu mescid Mescidi’l-Haşiye yakın Kabe’ye 3 mil uzaktadır. Tenim Mescidinin sağ tarafında Tenim dağı vardır. Mescidin bulunduğu vadiye Numan Vadisi denir. ( Geniş Bilgi )
5-Hayf Mescidi:
Mina’nın Şam tarafında gayet büyük bir mesciddir. Kubbesinin altı peygamber efendimizin (sas) çadır kurduğu yerdir. Bu mübarek yerde bir çok peygamber kabrinin olduğu rivayet edilmektedir. Onun için bu mescide Mescid-i Enbiya da derler. Kapısından girenin sol tarafına gelen bir minaresi vardır. Adem Aleyhisselamın kabrinin burada olduğu söylenmektedir. Rivayete göre Adem aleyhisselam Mekke’de vefat etmiş; oğlu Şit Aleyhisselam onun cenaze namazını kıldıktan sonra Cebel-i Kubeys’e gömmüştür. Nuh Aleyhisselam Tufandan sonra gelip Kabe’yi tavaf etmiş sonra mescid-i Hayf tarafına gitmiş ve vefat edenler oraya gömülmüştür.
Peygamber Efendimiz (sas) “Kabe’yi 70 Peygamber tavaf etti. Hepsi de Kabe’yi tavaf ettikten sonra Mescid-i Hayf’ta namaz kıldılar. Orada bulundukça namazı kaçırmayın.” buyurmuştur. Ebu Hureyre ben Mekke ehlinden olsaydım Mescid-i Hayf’ta namaz kılmak için her Cuma gecesi Mina’ya gitmeyi adet edinirdim.” demiştir.
6-Mescid-i Kebş (Kurban Mescidi) :
Mina’dan Arafat’a gidenin sol tarafına gelir. Sevr dağının eteğinde üstü açık bir namazgahtır. Hazreti İsmail’in kurban edilmek üzere getirildiği yerdir. Buraya gökten kurban indirildiği için bu isim verilmiştir. Hazreti İbrahim oğlu İsmail Aleyhisselamı kurban etmek için bıçağı boğazına sürmüş ise de kesmemiş sonra da hiddetle yanındaki taşa vurmuştur ve taş ikiye ayrılmıştır. Mescid-i Kebş her tarafı açık dört direk arasında bir kubbedir.
7-Mescid–i Mürselat:
Bu mescid, Hayf mescidinin güneyindedir. Peygamberimiz (sas) buraya gelmiş hatta mübarek başı o zaman burada mescidin taşına dokunmuş bu taş Resulullahın (sas) mübarek başını incitmemek için gayet yumuşak bir hale gelmiştir. Bu taşın numunesi hala oradadır. Ziyaretçiler, Peygamberimizin (sas) mübarek başını dokunduğu taşa teberrüken yüzlerini ve gözlerini sürerler.
8-Mescid-i İbrahim:
Bu mescide Nemre Mescidi de denir. Cebeli Rahmetin sağ tarafındadır. Burada öğle ve ikindi namazları bir arada kılınır. Mescid-i İbrahim, Vakfe’ye yarım saat kadar uzaklıktadır. Burası gayet sıcaktır. Sıcaklık bazan 39 dereceyi aşar. Hacıların buraya gitmesi için kendisini çok iyi koruması gerekir. Burada Zübeyde suyu ile doldurulan bir sarnıç vardı. Arafat’a çıkılacağı zamanlar, Mekke’de ki, Zübeyde suyu buraya akıtılarak bu sarnıç dolardı.
9-Mescid–i Meş’ar:
Buraya Mescid-i Adem de denir. Mescid-i İbrahim’e 3 mil uzakta Müzdelife, Cebel-i Kuzah’a mukabil bir yerinde dik dörtgen şeklindedir. Üç tarafından merdivenle çıkılır. Duaların kabul olduğu bir yer olmakla gece burada geçirilir. Buranın geceleri soğuk olmakta; iyi korunmak gerekir.
10-Mescid-i Sahra:
Arafat’ta Cebel-i Rahmet’in yanıdan bir kayalık içinde bulunmakta ve buraya Mescid-i Sahra denmiştir. Resulullah’ın (sas) burada vakfe yaptığı rivayet edilir.
11-Mescid-i Cebel:
Arafat’ta Arafat hutbesinin irad edildiği yerdir. Burada bu vakfeye her sene hac ayının 9.ncu günü hacılar toplanır. Arafat Dağı, civar dağların en küçüğü olmakla beraber manevi kıymeti itibariyle hepsinden üstün sayılır. Buraya Cebel-i Rahmet denir. İlahi Rahmetin hacılar üzerine indiği dağ manasını ifade eder. Bu dağın tepesinde eski bir bina vardır. Bu binanın Adem Aleyhisselam’ın mutfağı olduğu söylenir ve Hz. Havva ile burada karşılaştığı rivayet olunur.
12-Mescid-i Çağran:
Mekke ile Taif arasındadır. Mekke’ye Taif’ten daha yakındır. Çağran deresi civarında yapıldığından Mescidü’l-Çağran denilmiştir. Resulullah (sas) Huneyn ganimetlerini burada taksim etmişlerdir. Aynı sene de burada ihrama girip Umrenin şartlarını yerine getirmişlerdir.
13-Mescid-i Mutteka:
Bu mescid Mekke’dedir, yıkılmış olup yerini bilen hemen hemen yok gibidir. Taberi’ye göre Eciyat denen mahaldedir. Resulullah (sas) burada namaz kıldıktan sonra bir yere yaslanarak istirahat ettiklerinden Mescid-i Mutteka denilmiştir.

14-Mescid-i Cin:
Mekke’nin Şam tarafındadır. Mualla kabristanının, Batn-ı Vadiye bitişik olan duvarının karşısında Cebel-i Hacun’un mukabilinde toprak altı bir mescittir. Cennet-i Muallaya gelenler burada ikişer rekat namaz kılarlar.
Peygamber Efendimiz (sas) Taif’ten döndükten sonra buraya gelmiştir. Sabah namazını kılarken okuduğu Kuran’ı cinler dinledikleri için buraya Mescid-i Cin denilmiştir. Bunların sayısının 7 olup Nusaybin cinlerinden oldukları söylenmektedir. Geniş Bilgi
15-Mescid-i Râye:
Bu mescit Mekke’nin doğu tarafındadır. Mescid-i Miha’ya ziyaretten sonra bu mescide gelinir ve iki rekat Tahıyyetü’l-mescid namazı kılınır. Peygamber Efendimiz (sas) burada iki rekat namaz kılmışlardır.
16-Mescid-i Biy’at:
Mekke-i Mükerreme’nin Şam tarafındadır. Mekke’den Mina’ya giden kimsenin soluna düşer. Bir çok sahabe, Peygamberimiz (sas) burada Biy’at ettikleri için Mescid-i Biy’at denilmiştir.
17-Mescid-i Ebu Bekir:
Mekke’nin Yemen tarafında bir kubbe içerisindedir. Mekke’de hacılar bazen buraya birikir ibadet ve zikir ederler. Hazret-i Ebu Bekir burada doğduğundan buraya Mescid-i Ebu Bekir veya Mescid-i Mevlid-i Ebu Bekir denir.
18-Mescid-i Tuva:
Mekke’nin Şam tarafında belde haricinde bulunur. Peygamberimiz (sas) Veda haccında buraya inmiş bir gece kalmış ve sabah namazını burada kılmıştır.

19 - Cirane Mescidi
Bu mescid-i şerif Mekke-i Mükerreme ile Taif arasındadır. Peygamberimiz (s.a.v) Hazretleri, hicretin sekizinci yılında vuku bulan Huneyn harbinin ganimetlerini burada taksim buyurmuşlardı. Aynı senenin Zilkade ayının on ikinci Çarşamba günü burada ihrama girerek umre vazifesini icra etmiştir. Bu mübarek yerden yetmiş peygamberin ihram giyip umre yaptıkları peygamberimiz (s.a.v) efendimizden nakil olunmuştur.
Not: Bu mescidlerin bir kısmının şimdi yerlerini bile tespit zorlaşmıştır. Onun için bilenler ile gidilip fotoğraf ve kamera ile kesin tespitlerinin yapılması gerekmektedir. Veya eski tarihi fotoğraflar üzerinde bir çalışma yapılması icab etmektedir.
Mekke’nin Şam tarafındadır. Mualla kabristanının, Batn-ı Vadiye bitişik olan duvarının karşısında Cebel-i Hacun’un mukabilinde toprak altı bir mescittir. Cennet-i Muallaya gelenler burada ikişer rekat namaz kılarlar.
Peygamber Efendimiz (sas) Taif’ten döndükten sonra buraya gelmiştir. Sabah namazını kılarken okuduğu Kuran’ı cinler dinledikleri için buraya Mescid-i Cin denilmiştir. Bunların sayısının 7 olup Nusaybin cinlerinden oldukları söylenmektedir. Geniş Bilgi
15-Mescid-i Râye:
Bu mescit Mekke’nin doğu tarafındadır. Mescid-i Miha’ya ziyaretten sonra bu mescide gelinir ve iki rekat Tahıyyetü’l-mescid namazı kılınır. Peygamber Efendimiz (sas) burada iki rekat namaz kılmışlardır.
16-Mescid-i Biy’at:
Mekke-i Mükerreme’nin Şam tarafındadır. Mekke’den Mina’ya giden kimsenin soluna düşer. Bir çok sahabe, Peygamberimiz (sas) burada Biy’at ettikleri için Mescid-i Biy’at denilmiştir.
17-Mescid-i Ebu Bekir:
Mekke’nin Yemen tarafında bir kubbe içerisindedir. Mekke’de hacılar bazen buraya birikir ibadet ve zikir ederler. Hazret-i Ebu Bekir burada doğduğundan buraya Mescid-i Ebu Bekir veya Mescid-i Mevlid-i Ebu Bekir denir.
18-Mescid-i Tuva:
Mekke’nin Şam tarafında belde haricinde bulunur. Peygamberimiz (sas) Veda haccında buraya inmiş bir gece kalmış ve sabah namazını burada kılmıştır.

19 - Cirane Mescidi
Bu mescid-i şerif Mekke-i Mükerreme ile Taif arasındadır. Peygamberimiz (s.a.v) Hazretleri, hicretin sekizinci yılında vuku bulan Huneyn harbinin ganimetlerini burada taksim buyurmuşlardı. Aynı senenin Zilkade ayının on ikinci Çarşamba günü burada ihrama girerek umre vazifesini icra etmiştir. Bu mübarek yerden yetmiş peygamberin ihram giyip umre yaptıkları peygamberimiz (s.a.v) efendimizden nakil olunmuştur.
Not: Bu mescidlerin bir kısmının şimdi yerlerini bile tespit zorlaşmıştır. Onun için bilenler ile gidilip fotoğraf ve kamera ile kesin tespitlerinin yapılması gerekmektedir. Veya eski tarihi fotoğraflar üzerinde bir çalışma yapılması icab etmektedir.