Mesken kiralamalarında, kira sözleşmesinin sona ermesi halinde kiracının ev teslim sürecinde bazı sorumlulukları bulunuyor. Kiracının çıkarken, ardında kira borcu, abonelik borçları gibi herhangi maddi zarar bırakmaması gerekiyor.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Kiralananın geri verilmesi” başlıklı 334. maddesi uyarınca kiracı, kiralananı ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde o durumda geri vermekle yükümlüdür.
Peki, kiracı çıkarken evi boyatmak zorunda mı?
Kiracı eve girereken teslimde mal sahibi tarafından yeni boyatılmış bir şekilde almışsa, kendisi de boyatarak çıkmak ile sorumlu oluyor.
Madde metni, çoğu zaman yanlış yorumlanmakta, kiracının, boyalı olarak teslim aldığı evi, boyalı bir şekilde teslim etme yükümlülüğünde olduğu şeklinde anlaşılmaktadır.
Olağan kullanmadan kaynaklanan yıpranma ve eskimeler kaçınılmazdır.
Bu nedenle, kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu olmuyor.
Dolayısı ile kiralananın kullanımdan kaynaklı boya eskimesi de oldukça doğal bir durumdur.Hor kullanma söz konusu olmadığı müddetçe, genel kanının aksine kiracının, mecuru, yeniden boyatıp teslim etmek gibi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Maddenin 2. fıkrasında, kiracının, sözleşmenin sona ermesi halinde, sözleşmeye aykırı kullanmadan doğacak zararları giderme dışında, başkaca bir tazminat ödeyeceğini önceden taahhüt etmesine ilişkin anlaşmalar geçersizdir. hükmü yeralmaktadır.
Buradan anlaşılması gereken, bunun aksini öngören sözleşme maddelerinin geçersiz olacağıdır. Dolayısı ile, örneğin “boyalı teslim edildi-boyalı teslim alınacaktır” ya da “Boya bedeli depozitodan düşülecektir” şeklindeki sözleşme hükümleri TBK 334.maddesinin 2.fıkrası kapsamında geçersiz kalmıştır.
Kiralananın (sözleşmeye aykırı) hor kullanımında ise durum farklılık arzedecekttir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 335. maddesinde ise, kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme başlıklı olup,”.. kiraya veren, geri verme sırasında kiralananın durumunu gözden geçirmek ve kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları ona hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Bu bildirim yapılmazsa, kiracı her türlü sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma sırasında olağan incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ayıpların varlığı hâlinde, kiracının sorumluluğu devam eder.
Kiraya veren, bu tür eksiklikleri ve ayıpları belirlediğinde, kiracıya hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır.” hükmü yer almaktadır.
Madde metninde de görüleceği üzere, yazılı bildirim için somut bir süre öngörülmüş değildir. Bu süre, kiralananın ve hor kullanmanın niteliğine ve büyüklüğüne göre takdir edilecektir.
Örnek Karar
Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin Esas: 2013/9132, Karar: 2014/2227 ve 27.02.2014 tarihli kararında özetle aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;
“O halde, somut olayda davalı kiracı, sadece ve ancak, kira süresi içerisinde kiralananın hor kullanılması nedeniyle oluşan zararlarla sınırlı olarak kiralayana KARŞI SORUMLUDUR.
Dolayısıyla, hor kullanma iddiasının ileri sürüldüğü eldeki davada, YEREL MAHKEMECE öncelikle bu yön üzerinde durulmalı, kiralananda varlığı saptanan hasarların hor kullanım sonucunda oluşup OLUŞMADIĞI BELİRLENMELİDİR.
Delil tespiti raporunda kiralananda mevcut hasarlar tek tek açıklanmış ve taşınmazda hor kullanımdan kaynaklanan ve normal kullanımdan kaynaklanan hasarlar ayrı AYRI BELİRTİLMİŞTİR. Nitekim bu ayırım mahallinde yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporuyla da ORTAYA KONULMUŞTUR.
Buna göre tavandaki kirlenmeden dolayı ve boya badanada meydana gelen hasarlar normal kullanım, kırılan cam bedeli de hor kullanım OLARAK BELİRLENMİŞTİR.
Bu durumda, normal kullanımdan kaynaklanan hasarlardan dolayı Borçlar Kanunu’nun 266/2 nci maddesi uyarınca ve tersini öngören bir sözleşme hükmünün de bulunmaması karşısında, kiracının tazminat sorumluluğu bulunmadığından yazılı şekilde hem normal hem de hor kullanımdan kaynaklanan hasarlara hükmedilmesi DOĞRU DEĞİLDİR.
hukukitavsiyeler.com
