Dünya üzerindeki 13 milyon Filistinli yaşıyor. 1.5 milyon kadarı Gazze, Batı Şeria, Lübnan ve Suriye'de yaşarken geri kalan Filistinliler ise diğer ülkelerde mülteci konumunda yaşıyor.
Mülteci olarak yaşayan Filistinlilerin durumu gerçekten çok içler acısı fakat onların yüreklerinin bir köşesinde hep ülkelerine dönme hayali var.
1948’de, evlerinin kapısını kilitleyerek apar topar topraklarını terk eden Filistinlilerin geri dönme inancını üzerinde “Biz Döneceğiz” diye yazan Eriha kentinin girişindeki anahtar temsil ediyor.
2015 gezisinde merkezi bir noktada bulunan aleşveriş merkezi ve önünde duran palmiyeler altındaki havzun dışında bir şey göremeyen bizler bu kez merkezin dışında ve çöl havası içerisindeki bir başka mağazaların önünde duruyoruz.
2005 yılından beri sözde Filistin Ulusal Yönetimi kontrolündeki Batı Şeria bölümünde, Ürdün Nehri yanında yer alan “Eriha”ya sadece gelmiş bulunuyoruz. Gerek internetten gerekse bazı tabelaları okumamızdan dolayı Eriha'da görülecek o kadar çok mitolojik eser var ki, bunları ilerleyen zamanlarda öğrendikçe bizim buraları gezdiğimiz asla söylenemez.
Şehrin girişine asılmış olan ve temsili olarak asılan büyük anahtar yine bizi karşılıyor Yanından otobüsümüzle geçtiğimiz anahtar üzerindeki “We will return” yani "Biz Döneceğiz" yazısı fazla bir anlam ifade etmiyor gibiydi.
Her ne kadar Filistinliler için uzak bir hayal gibi görünen bir eylemi hatırlatsa da Müslümanların bir gün mutlaka yeniden feth edeceği Filistin için bir müjde gibi orada durması bile Siyonistlere gıcıklık olsun tarzı bir durum idi.
Rehberimiz dağın üzerindeki teleferikleri gösterse de ne teleferiklere ne de tepelerdeki tarihsel kalıntıları bu kez de görmeme gibi bir şanssızlığa düşüyorduk.
Eriha'ya her iki gelişimizde sadece Filistinlilerin yetiştirdiği ve onların pazarladığı Kudüs Hurması almaktan bir başka amacımız olmamıştı. Bu amacın temelinde ise rehberlerin yaptığı yönlendirme yatıyordu.
Hurma alışverişimiz için söyleyeceğimiz anekdotlarımız da şu şekilde.
2015 ve 2018 gezilerimizde Eriha'dan aldığımız hurmalar ne yazık ki kaliteli değildi. Bu gelişimizde illa bu kutulardan alın diyen rehberimiz ve ona bağlı dükkancının teşviki ile aldığımız hurmalar cıvık cıvık çıktı. Küçük ve gezi boyunca muhtelif yerlerde atıştırdığımız hurma kalitesinde de değildi.
2015'ye yaptığımız gibi burada bu kez farklı bir mağazada alışveriş ediyoruz. Fiyatlar sözde bizim için indirilmiş dense de pazarlığınızı yapıyoruz 15 dolar denen 1 kg hurmayı 8 dolara alıyoruz.
Aslında tam bir pazarlamacı takdiği ve tur firmalarının yönlendirmesi ile gelenlerin artık uğrak yeri olan bu dükkanda da hemen hemen her yerde karşılaşabileceğimiz diyalogların aynısı idi. Satıcıların fazla dürüst davranmadığını size söyleyebilirim. Farklı turlarla gelenlerden de işittiğim gibi "Filistin Türkiye kardeş. Hurma 15 dolar siz 12 verin, yok yok 10 dolar verin. Biz sizi seviyoruz" sözlerinin herkes için tekrarlanması ve her gelene bu şekilde ayar çekilmeleri şahsen beni hiç memnun etmedi.
Dükkanda bulunan ve sadece Müslümanlara değil Yahudi ve hrisitiyanlara da hitap edecek akla hayale gelmedik bir çok ürün bulmanız mümkün.
 |
| İsrailin barkod ülke kodu: 729 |
Bu yazıyı okuyup hurmayı nereden alalım diyen olursa kalitesini bir çok yerden deneyin. Hoşunuza giden yerden alın ama lütfen İsrail menşeli GDO'lu hurma almayın.
Bir çok tur yolcusu gibi hurma ve zatar denilen otu alarak dükkandan çıkıp yine Eriha'da hiç bir yer görmeden , Telaviv üzerinden Yafa'ya doğru yola çıktık.
Erol Kara - Kudüs İzlenimleri - 2018
