Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.” şeklinde düzenlenmiştir.
Uygulamada belediyeler borçlu oldukları bütün icra dosyalarına aynı taşınır/taşınmaz listesi vererek haczin bu mallara konulmasını talep etmekte, bütün dosyalardan bu mallar üzerine haciz konulmakta, bu durumun sonucu olarak da sonradan haciz talep eden alacaklı yönünden hacizli malın paraya çevrilmesi güçleşmekte ve paraya çevrilen taşınmazdan diğer alacaklılara pay düşmeme tehlikesi doğmaktaydı.
Fakat 17/06/2015 tarihinde, belediyeler aleyhinde yapılan icra takiplerinde, belediyelerin mallarına doğrudan haciz konulmasını engelleyerek borçlu belediyenin gösterdiği mallar üzerine haciz konulmasını sağlayan 03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesine 6552 sayılı Kanun’un 121. maddesiyle eklenen fıkranın 1. cümlesinde yer alan “…ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır.” ibaresi, Anayasa Mahkemesi’nin 17.06.2015 gün ve 2014/194 E. 2015/55 K. no’lu kararı ile iptal edildi.
İptal kararı sonrasında oluşan duruma göre ise Belediyelerin haczedilemez malları dışında kalan tüm malları haczedilebilir. Haczedilemez malları dışında kalan mallar açısından ise malın Belediye’ye ait olmasının özel kişiye ait olmasına nazaran imtiyazlı bir durumu (Belediye Kanununun 15. Maddesinde yer alan icra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir. On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak şekilde yapılamaz.) hükmü dışında kalmamış olup, Belediye’nin haczedilemez malları dışındaki tüm para ve malları genel hükümlere göre haczedilebilir.
İİK’nun 82. Maddesine göre Devlet malları ile diğer özel kanunlarda haczi mümkün olmadığı ifade edilen mallar haczedilemez. Bu kapsamda Belediye Kanunu’nun özel kanun olduğu hususunda duraksama bulunmadığına göre Belediye Kanununda gösterilen Belediye mallarının haczedilmesi İİK’nın 82. Maddesi dolayısıyla mümkün değildir. Belediye Kanununa göre ise Belediyelerin haczedilemeyecek malları şunlardır:
1. Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.
2. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları verilir. Anlaşma sonucu belediye mülkiyetine geçen gayrimenkuller haczedilemez.
3. Belediye Kanununun Geçici 5. Maddesinde yer alan durumda İlgili kuruluşun uzlaşma ve hacizlerin kaldırılmasına dair başvurusunun uzlaşma komisyonunca kabul edilmesini müteakip 31.12.2004 tarihinden önceki borçlar için tatbik edilen hacizler kaldırılması hükmüdür.
Yukarıda ifade edilen durumlar dışında Belediyenin maliki olduğu malların haczedilmesi hususu artık herhangi bir özellik arz etmemektedir.
Derleme @erolkaranet - 02.02.2017
