Bir senedin vadesi gelmesine rağmen ödenmemesi durumunda izlenmesi gereken yollar nelerdir
Senet Nedir?
Senet, borç gösteren belgedir. Senet; üzerinde yazan tarihte, belirtilen miktardaki paranın ödeneceğini taahhüt eder ve bu anlamda bir ispat aracıdır.
Alacağınıza karşılık alacağınız senet için kontrol edilmesi gereken
Senet nasıl doldurulur?, Senet nasıl yazılır?, Senet ödeme süresi nasıl hesaplanır
Senet vadesinin yazılı olmasına,
Senet düzenleme tarihinin belirtilmesine,
Ad soyad bilgisinin doğru yazıldığına,
Tutar kısmında hem yazı ile hem rakam ile aynı tutarın yazılı olmasına,
Borçlu imzasının doğru alanlara atılmış olmasına,
Mümkün ise mavi kalem ile doldurulmasına ve tüm bilgilerin aynı kalem ile yapılmasına,
İmkanınız var ise kefil temin ederek senet için kefilden de imza alınmasına,
Borçlunun adres bilgilerinin eksiksiz doldurulmuş olmasına
Bu bilgiler ışığında doldurulmuş olan senet için tahsilat kısmında sorun yaşamazsınız. Fakat borçlu ile itilaf yaşanması durumunda belirttiğimiz detaylar önem kazanacak olup, şekil şartlarının doğruluğunu almadan önce teyit etmenizde fayda vardır.
Senet ne zaman tahsile verilmesi gerekmektedir?
Senetlerin tahsilatı normal şartlarda iki şekilde gerçekleşir. Bunlardan ilki elden tahsildir. Elden tahsil halinde senet üzerinde belirtilen vade gelmiş olduğunda tahsilat gerçekleştirilir. Diğeri ise banka aracılığıyla tahsilattır. Bu yöntemle tahsilat işleminde ise vade tarihinden itibaren 2 iş günü içerisinde tahsilat gerçekleştirilmektedir. İşte bu süreçlerde tahsilatın gerçekleştirilememesi halinde ödenmeyen senet söz konusu olacaktır. Yapılmış olan senedir şayet borçlu kişi ödemiyorsa bu durumda hakkında hukuki işlem başlatılmakta ve bu şekilde ödenmeyen senetlerin tahsili gerçekleştirilmektedir.
Senedin Ödenmemesi
Senet alırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Elinizdeki senedi Bankaya tahsile verecek iseniz, borçlunun adres bilgisinde vereceğiniz Bankanın şubesi mevcut ise en az 15 gün veya daha erken tahsile verilmesi gerekmektedir.
Bir senedin ödeme vakti gelmesine rağmen ödenmemesi durumunda yapılacak olan şey banka yoluyla protesto çektirmektir. Böylece senedi ödemeyen kişi, bankalar nezdinde sorun yaşamamak, kredi çekme konusunda riske düşmemek ve kredi notunu düşürmemek için bu senedi ödeyebilir. Senette yazan tarih gelince borç muaccel olur; yani ödenecek duruma gelir ve ödenmesi gerekir; eğer ödenmezse borçlu temerrüde düşer ve temerrüt faizi işlemeye başlar.
Protestodan da herhangi bir sonuç alınamazsa yapılması gereken bir İcra avukatına başvurmaktır. Senedin ödenmemesi durumunda icra kanalıyla tahsil etmek amacıyla icra müdürlüğünde yasal takip açılacak ve daha sonra eğer senedi ödemeyen kişinin hacze kabil gayrimenkul veya taşıtı varsa bunlar üzerinde ihtiyati tedbir uygulanması talebinde bulunulacaktır.
Aslında senedin ödenmemesi durumunda izlenecek yol tipik icra takibi yöntemleridir. İcra takibinde ödeme emrinin gönderilmesi, ihtiyati tedbir, dosyanın kesinleşmesi, haciz işlemleri, taahhüdü ihlal, yediemini suistimal gibi bütün konular senedin ödenmemesi durumunda da geçerlidir.
Senedin Ödenmeme Cezası
Ödenmeyen senetler için icra takibi, yapılabilecek hukuki işlemlerden birisidir. Ancak bu durumda borçlu hakkında ceza verilmesi mümkündür. Eğer icra sırasında borçlu olan kimse kendi rızası ile borcu ödeyeceğine dair taahhütte bulunursa ve söz konusu taahhütünü yerine getirmezse bu durumda taahhütü ihlal suçu sebebi ile borçlu hakkında açılacak olan davada hakimin cezaya hükmetme hakkı vardır. Belirtmiş olduğumuz bu istisnai durum dışında senet borçlusunun herhangi bir şekilde adli para cezasına ya da hapis cezasına çarptırılması mümkün değildir..
Bunun yanında icra ve iflas hukukunda hapis cezası gerektiren haller burada da mevcuttur. Taahhüdü ihlal ve yediemini suistimal gibi suçlar burada da geçerlidir.
Ödenmeyen Senetler İcraya Nasıl Verilir?
Ödenmeyen senetlerin tahsili için kişilerin uygulamada da sıklıkla başvurdukları yöntemlerden birisi, borçlu hakkında icra takibi başlatmaktır. Senet, borçlu tarafından vadesi gelmiş olmasına rağmen ödenmediği takdirde alacaklı, senedin asılları ile beraber İcra Dairesine başvurma hakkına sahiptir. İcra Dairesi bu durumda alacaklı olan tarafın elinde mevcut olan senetleri inceleyerek icra takibine başlayacaktır.
İcra takibinin başlamasıyla beraber borçlu olan kişinin ikamet etmiş olduğu adrese ödeme emri gönderilmektedir. Bu ödeme emrinin kişiye ulaşmasıyla beraber ödeme yapılması için borçlunun 10 gün daha süresi olmaktadır. Verilmiş olan süre içerisinde icra takibine konu olan senedin ödenmesi halinde tahsilat tamamlanmış olacaktır ve dolayısıyla icra takibine gerek kalmayacaktır. Aynı zamanda şunu da belirtmeliyiz ki kendisine ödeme emri gönderilmiş olan borçlu kimsenin kendisine tebligatın yapılması ile birlikte belirtilmiş olan borca karşı itiraz etme hakkı mevcuttur. Kişi bu hakkını kendisine tebligatın yapılmasıyla birlikte ilk 5 gün içerisinde kullanabilmektedir. Fakat bu hak, gerçekten haklı olan durumlarda kullanılmalıdır. Yani kişi söz konusu borcun muhattabı değilse, borçlu olmadığına dair itirazda bulunur ve borçtan kurtulur. Fakat aksi hallerde sırf itiraz yapmış olmak için bu hakkın kullanılması gereksiz ve sonuçsuz olacaktır; gerçekten borçlu olan kimsenin borcundan kurtulması mümkün olmayacaktır. Eğer borç ödeme emrinde bulunulan kişiye ait ise ve verilen 10 günlük süre içerisinde bu borç ödenmemişse bu durumda icra uygulamasına başlanacaktır.
İcra uygulaması esnasında yapılan masraflardan da borçlu kimse sorumlu tutulacaktır. Yani ödenmeyen senetler tahsilatı için yapılan masraflar da borçla beraber borçluya aittir. İcra adımına geçilmesinden önce borçlu kişi taksitler halinde ödeme yapacağını İcra Hukuku Dairesine bildirirse bu isteği kabul edilecektir. Böylelikle taksitlendirme ve faizlerle ilgili olarak borçluya ödeme kolaylığa sağlanmış olacağı gibi ev ya da iş yerinden haciz işlemi başlar ve devam edilmesi için gidilmesinin de önüne geçilmiş olacaktır. Haciz işleminde kişinin üzerine olan mal ve mülk haczedilebilmektedir ve bu, ödenmeyen senetlerin tahsili için uygulanacak son hukuki işlemdir.
@erolkaranet - 21.05.2020
