Balık, vitamin, mineral bakımından oldukça zengin bir gıdadır. Bunu bilmeyen yok gibidir. Beynin kullandığı omega yağ asitlerince de çok zengindir. Sağlıklı beslenmenin olmazsa olmazı, vazgeçilmezi olan balık; folik asit, fosfor, kalsiyum, iyot ve selenyum gibi mineraller içeriğiyle de çok zengin bir besindir.. Ancak balık, doğru zamanda tüketildiğinde daha sağlıklı oluyor ve en önemlisi balığı mevsiminde tüketmek gerekir.
Örnek vermek gerekirse, kış mevsiminin dışında tüketilen hamsi ve palamut, yaz aylarında tüketilen lüfer ve kefalden çok da bir şifa beklemek doğru değildir. Bunun yerine, kış bitimine doğru yiyebileceğimiz bir kalkan, ilkbahar mevsiminde yenecek levrek ve mezgit, yaz mevsimi sonuna doğru yiyebileceğimiz çipura bizim için çok daha sağlıklı ve doğru bir tercih olacaktır.
Bilindiği gibi, ülkemizde balık mevsimi Eylül ayında başlar ve 31 Mayıs günü son bulur. Bu tarihler dışındaki zaman balık avlanma yasağıdır. Biz de önerilerimizi Eylül ayı ile başlayalım ve senenin hangi ayı hangi balık şifalı olur, faydalı olur dile getirmeye çalışalım. Yazımızda ayrıca taze balık nasıl anlaşılır, Balık pişirmede dikkat edeceğimiz hususlara da kısaca değineceğiz ve İstanbul Balık halindeki fiyatlara ve ayrıca yetkili balık komisyoncularına ulaşabilirsiniz
Av yasağının bittiği aydır, Eylül.Haberler Balıkçıların denize açılmasıyla hareketlenir. Denizciler vira bismillah diyerek balığın peşine düşer. Tezgahlar şenlenir Hamsiden bu ay uzak durun. Özellikle çingene palamutu soğuk hava depolarında bolca saklanan bir balık olduğu için alırken tazeliğine dikkat edilmesi gerekir. Palamut oldukça yağlı ve besin değerleri yüksek bir balıktır. Eylül ayı içinde her ne kadar fiyatları yüksek olsa da lüfer bir diğer görebileceğimiz balık türüdür. Sardalya ve kılıç lezzetlidir. Palamut irileşir, her türlü pişirmeye elverişlidir. istavrit ve kırlangıç bolca çıkar.
Ekim
Geçici balıkların, yazın Karadeniz'de beslenip, Marmara'ya göçe başladıkları dönemdir. Bu nedenle bol miktarda balık çıkar. Uskumru turfanda olarak kendini gösterir. Lüfer tam lezzetini kazanmıştır, istavrit yağlanmıştır. Palamut bolca çıkar. Tekir, barbunya, kılıç, levrek, mercan, sardunya, eşkina, torik, izmarit
Kasım
Lüfer bolluğu biraz azalırken artık hamsi ufacık boyuna rağmen tezgah payını arttırır. İstavrit yine yerini korurken Uskumrunun en iyi zamanıdır. Torik akışı başlamıştır. Palamut artık iyice irileşmiş ve çokça yakalanır hale gelmiştir. Bir balık sever balık yeme sezonunu palamut ile açtığından Eylül ayına göre daha ekonomik bir fiyata bolca palamut alabilir. Hem daha iri, hem daha besleyici hem de daha ucuzdur. Pisinin en lezzetli olduğu aydır. Ekim ayında bol bulunan ve lezzetli olan balıklar kasım ayında da vardır. Hamsi ve istavrit tezgahlarda ki yerini almıştır. Taze bir istavrit ile nefis lezzetler içinde ev halkını doyurabilirsiniz. Hamsi için biraz daha beklemek gerekir. Uskumru’da soğuk hava deposunda tutulabilen bir balık olmasından dolayı alırken tazeliğine dikkat edilmesi gerekir.
Aralık
Artık hamsi başköşededir. Uskumru, lüfer, palamut ve torik yağlı olduklarından her türlü pişirilebilirler. Hamsi lezzetlidir. Tekir ve kırlangıç; bol bulunur. Barbunya, kılıç ve mercan az tutulur. Tekir, her ne kadar sürekli bir ucuzluk içinde olmasa bile yine de önce ki aylara göre fiyatları düşmüştür. İstavrit ise fırsat buldukça günlük alınabilecek durumdadır.
Mart
Besleyici ve lezzetli bir balık olan levrek tezgahta tercih edilecek öncelikli bir balıktır. Kefal ve kalkanın da en lezzetli zamanıdır. Uskumru çiroz olmaya yüz tutmuştur; tavası ve pilakisi yapılabilir. Gürnüşbalığı fazlaca çıkmaya başlar. Lüfer ve palamut yağını kaybettiğinden, sadece tava ve pilaki yapılmaya elverişlidir. Kofananın ise ızgarası olur. Tekir lezzetlidir. Palamut ve uskumru gibi balıklar sadece soğuk hava deposu ürünleridir. Çinekop azalmıştır. Hamsi devam eder. İstavrit çokça azalır. Mezgit ve tekir Mart ayının yenebilecek balıklarıdır. Bir de alınabiliyorsa kalkan en güzel bu ay olur. Deniz levreği bu ay bollaşır.
Mayıs
Levrek, barbunya, dil balığı, tekir, kılıç ve iskorpit zevkle yenir. Uskumru, torik, palamut, hamsi ve istavrit yağlarını kaybetmişlerdir. Kefal ise lezzetlidir.
Haziran
Haziranda balık az tutulur. Dip balıkları, yumurtalarını dökmüş olduklarından dağınık gezerler. Bu nedenle balıkçılık açısından verimsiz bir aydır. Tekir, barbunya, mercan, levrek ve eşkina bulunur.
Temmuz
Mevsimi başlayan sardalya, ekim ortasına kadar lezzetini sürdürür, istavrit ile uskumru kızartmaya ve haşlamaya elverişlidir. Tekir ve barbunya lezzetli, kefal ise lezzetsizdir. Bu dönem Akdeniz balıkları ön plandadır. Grida, akya, mercan gibi balıkları açık kalan az sayıda ki balıkçıda bulabilirsiniz.
Ağustos
Çingene palarnutu mevsimi açılır. Boyu uskumru kadar ya da biraz daha iridir. Sardalyanın en lezzetli zamanıdır. Ağustos ayında kılıcın tadına doyum olmaz, izmarit lezzetini bulmuştur. Kefal tavsiye edilmez. Ayrıca ağırlıklı olarak yurt dışından gelen somon iyi bir alternatiftir.
Artık hamsi başköşededir. Uskumru, lüfer, palamut ve torik yağlı olduklarından her türlü pişirilebilirler. Hamsi lezzetlidir. Tekir ve kırlangıç; bol bulunur. Barbunya, kılıç ve mercan az tutulur. Tekir, her ne kadar sürekli bir ucuzluk içinde olmasa bile yine de önce ki aylara göre fiyatları düşmüştür. İstavrit ise fırsat buldukça günlük alınabilecek durumdadır.
Ocak
Uskumru, lüfer, palamut, istavrit lezzetini korur. Kefal ve hamsi tam yağlı durumdadır. Çinekop, kofana ve mezgit gibi balıkları daha bol bulabilirsiniz. Mezgit ise etli ve lezzetli bir dip balığı olarak Ocak ayında bolca tüketilebilir.
Şubat
Şubatta başlayan kalkan mevsimi, mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Her ne kadar ülkemizde fiyatı hep yüksek olsa da alınabildiğinde gerçekten lezzetli bir balıktır. Tekir bolca çıkar. Uskumru, lüfer, palamut ise yağını kaybetmeye başlar. Gürnüşbalığı ve kefal lezzetle yenir. Çinekop halen boldur. Mezgit de bu ay bollaşır ve irileşir.
Uskumru, lüfer, palamut, istavrit lezzetini korur. Kefal ve hamsi tam yağlı durumdadır. Çinekop, kofana ve mezgit gibi balıkları daha bol bulabilirsiniz. Mezgit ise etli ve lezzetli bir dip balığı olarak Ocak ayında bolca tüketilebilir.
Şubat
Şubatta başlayan kalkan mevsimi, mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Her ne kadar ülkemizde fiyatı hep yüksek olsa da alınabildiğinde gerçekten lezzetli bir balıktır. Tekir bolca çıkar. Uskumru, lüfer, palamut ise yağını kaybetmeye başlar. Gürnüşbalığı ve kefal lezzetle yenir. Çinekop halen boldur. Mezgit de bu ay bollaşır ve irileşir.
Mart
Besleyici ve lezzetli bir balık olan levrek tezgahta tercih edilecek öncelikli bir balıktır. Kefal ve kalkanın da en lezzetli zamanıdır. Uskumru çiroz olmaya yüz tutmuştur; tavası ve pilakisi yapılabilir. Gürnüşbalığı fazlaca çıkmaya başlar. Lüfer ve palamut yağını kaybettiğinden, sadece tava ve pilaki yapılmaya elverişlidir. Kofananın ise ızgarası olur. Tekir lezzetlidir. Palamut ve uskumru gibi balıklar sadece soğuk hava deposu ürünleridir. Çinekop azalmıştır. Hamsi devam eder. İstavrit çokça azalır. Mezgit ve tekir Mart ayının yenebilecek balıklarıdır. Bir de alınabiliyorsa kalkan en güzel bu ay olur. Deniz levreği bu ay bollaşır.
Nisan
Kalkanın en bol zamanıdır. Kırlangıç, levrek, mercan bolca çıkar. Tekir ve tekirin büyüğü diye sayılan barbunya da önemli miktarda tutulur. Barbunya (Ya da barbun) balığı en lezzetli balıklardandır. Mercan, levrek, kılıç ve kırlangıç bolca çıkmaya baslar. Ancak kılıç çok lezzetli değildir. Gürnüşbalığı, kefal, mezgit, tekir ve barbunya çok tutulur. Eşkina bu ayda görülür. Bu arada Nisan 15 itibariyle avlanma yasağı başladığı için özellikle Karadeniz ve Marmara balıkları artık sezona veda ederler.Mayıs
Levrek, barbunya, dil balığı, tekir, kılıç ve iskorpit zevkle yenir. Uskumru, torik, palamut, hamsi ve istavrit yağlarını kaybetmişlerdir. Kefal ise lezzetlidir.
Haziran
Haziranda balık az tutulur. Dip balıkları, yumurtalarını dökmüş olduklarından dağınık gezerler. Bu nedenle balıkçılık açısından verimsiz bir aydır. Tekir, barbunya, mercan, levrek ve eşkina bulunur.
Temmuz
Mevsimi başlayan sardalya, ekim ortasına kadar lezzetini sürdürür, istavrit ile uskumru kızartmaya ve haşlamaya elverişlidir. Tekir ve barbunya lezzetli, kefal ise lezzetsizdir. Bu dönem Akdeniz balıkları ön plandadır. Grida, akya, mercan gibi balıkları açık kalan az sayıda ki balıkçıda bulabilirsiniz.
Ağustos
Çingene palarnutu mevsimi açılır. Boyu uskumru kadar ya da biraz daha iridir. Sardalyanın en lezzetli zamanıdır. Ağustos ayında kılıcın tadına doyum olmaz, izmarit lezzetini bulmuştur. Kefal tavsiye edilmez. Ayrıca ağırlıklı olarak yurt dışından gelen somon iyi bir alternatiftir.
Balığın gözü çok önemli, Kontrole buran başlayın
Balık avlandıktan kısa bir süre sonra tazeliğini kaybeder, bu yüzden balık alırken tazeliğine çok dikkat edilmelidir.
Balık avlandıktan kısa bir süre sonra tazeliğini kaybeder, bu yüzden balık alırken tazeliğine çok dikkat edilmelidir.
- Taze balığın gözleri parlak dışa doğru bombelidir, bayat balığın göz bebekleri ise buğulanmaya başlar, sonra da içe çöker.çökmüş donuk ve mattır. Balığın tazeliğini koruyan soğuk hava depoları olsa da bu özelliklere dikkat etmek gerekir.
- Taze balığın üzerine elinizi bastırıp çektiğinizde bir iz oluşmaz fakat bayat balığın üzerine elinizi bastırıp çektiğinizde iz kalır, balık eski şekline dönemez.
- Taze balığın solungaçları canlı kırmızı renktedir. Balık bayatladıkça bu renk değişir. Ancak bazı balıkçıların, solungaçları kırmızı mürekkeple boyadığını da hatırlatmamız gerekiyor. Solungaçlardan aşağı doğru akan kırmızı sıvıyı çok kişi kan zannetse de aslında bu mürekkeptir. Böyle bir aldatmacaya başvuran tezgahtan kesinlikle balık almamalısınız.
- Pullu balıkların pulları tazeyken vücuda yapışıktır. Elinizi, kafadan kuyruğa doğru sürterken pulların çıkmaması gerekir.
- Taze balık neredeyse kokusuzdur. Balık, bayatlamaya başlayınca asit kokusu yaymaya başlar
- Taze balığın derisi gergin ve parlak olur. Pulsuz balıklar bayatlamaya başladıkça derisinin parlaklığı azalır, özellikle karın derisi buruşur. Her şeye rağmen parlaklığı, balığın taze olduğunu göstermez. Tezgahtaki balıklara devamlı su serpildiği için parlak görünebilirler.
- Taze balığı başından tutup kaldırınca kuyruğu dimdik durur. Bayat balığı aynı şekilde kaldırınca kuyruk kısmı aşağı sarkar.
En İyi Balık Pişirme Şekli
İçeriğindeki sağlıklı yağların bozulmaması ve fazla yağ tüketiminden kaçınmak için balığı yağda kızartmak yerine, haftada en az iki kez fırında, ızgara veya buğulama olarak tüketmeyi ihmal etmemek gerekiyor.
Güncelleme : 04.10.2020
