Borçlunun, icra dosyasındaki hacizlerin fekkini talep edebilmesi için, dosyadaki hacizlerin düşmüş olması gerekir. Haciz, menkullerde 6 ay, gayrimenkullerde bir yıl içinde satış talep edilmediği ve satış avansı yatırılmadığı durumlarda düşer.
Talebin kabulü halinde, icra müdürlüğü, herhangi bir müzekkere yazmadan, araç üzerine Uyap üzerinden koymuş olduğu haczi fekkeder. (Eğer haciz 2007 öncesine ait ise, Uyap üzerinden değil, Trafik Şube Müdürlüğü’ne yazılan müzekkere ile konulduğundan, yine aynı şekilde müzekkere ile fekkedilecektir.)
Gayrimenkul haczinde ise durum biraz daha farklıdır. Haciz, müzekkere ile konulduğundan, yine müzekkere ile kaldırılması gerekir.
Talebin kabulü halinde, icra müdürlüğü, ilgili tapu sicil müdürlüğüne haciz fek müzekkeresi yazacak ve posta ile göndermek için sizden tebligat masrafı isteyecektir. Haciz fek müzekkeresini elden tapuya götürerek haczi fek etmeniz mümkün değildir. Yönetmelik gereği, tapu müdürlükleri, müzekkereleri elden kabul etmemektedirler.
Hacizlerin düşmemesi durumunda ise, borçlunun icra dosyasında talep açıp hacizlerin fekkini talep edemez.
Alacaklıda ise durum daha farklıdır. Alacaklının icra dosyasında açacağı talebe ve dosyanın durumuna göre, harçlı veya harçsız olarak değişmekle birlikte, dosyadaki hacizlerin fekki her zaman talep edilebilir.
Alacaktan feragat edilmesi durumunda; dosyanın bulunduğu aşamaya göre, takip tutarı üzerinden hesaplanacak feragat harcı yatırılmadan, haczin fekki mümkün değildir.
Haricen tahsil beyanı durumunda; Alacaklı, icra dosya alacağını borçludan haricen tahsil ettiğini icra dosyasına beyan ederek hacizlerin fekkini isteyebilir. Bu durumda da, icra müdürlüğü, takip tutarı üzerinden tahsil harcı hesaplayacak ve bu harç ödenmedikçe hacizleri fekketmeyecektir. Tahsil harcının yükümlüsü kural olarak borçlu ise de, icra müdürlüğü, harcı kimin ödediğine bakmayacaktır. Harç ödenmesi durumunda gerekli fek işlemlerini yapacaktır.
Gerek feragatte, gerekse haricen tahsilde, hesaplanacak harç, tahsilat icra müdürlüğünce yapılmış olsa idi alınacak olan harcın yarısı oranında olacaktır. Dolayısı ile, aşağıdaki tabloda yer alan yüzdelerin yarısı harç hesabında dikkate alınacaktır.
Tahsil harcı oranları %
Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden önce ödenen paralarda 4,55
Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralarda 9,10
Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle tahsil olunan paralarda 11,38
Örneğin, takip tutarı 10.000,00 TL olan bir icra dosyasında, borçlunun aracı üzerine haciz konulduğunu varsayarsak, haricen tahsil veya feragat beyanı ile dosyaya yatırılması gereken harç miktarı, hacizden sonra ve satıştan önce olduğundan, 10.000,00 TL’nin %9,10 ‘un yarısı yani %4,55 i 455,00 TL haricen tahsil harcı çıkacaktır. İcra takibi başlatılırken yatırılmış olan peşin harç mahsup edildiğinde, (10.000,00 TL’nin Binde 5’i 50,00TL), haczin fekki için yatırılması gereken harç tutarı 455,00 – 50,00 = 405,00 TL olarak hesaplanacaktır.
Kısmi tahsilat beyanlarında, peşin harç hesaba katılmaz. Dosya alacağının tamamının tahsil edildiği veya tamamından feragat edildiği durumlarda, peşin harcın mahsubu mümkündür. Uygulamada bazen icra müdürlükleri , peşin harcı mahsup etmeyi unutmaktadırlar. İcra dosyasına açılacak talepte bu hususun hatırlatılmasında fayda bulunmaktadır.
Haricen tahsil nedeniyle haciz fekki için talep örneğine buradan ulaşabilirsiniz.
Alacaklı tarafından dosyadaki tüm hacizlerin fekkine muvafakat edilmesi, alacağın haricen tahsil edildiğine karinedir. Bu nedenle haricen tahsil harcı veya feragat harcı ödenmedikçe, dosyadaki tüm hacizlerin fekki istenemez.
Eğer dosyada birden fazla haciz mevcut ise, hacizlerden birinin kaldırılmasına muvafakat edilmesi durumunda, harç ödenmesi gerekmemektedir.
Yargıtay, eski kararlarında, bir haczin fekki için dahi, hacizden feragatin, alacağın tahsil edildiği anlamına geldiği ve harçsız haczin kaldırılamayacağı görüşünü savunurken, sonra içtihat değiştirmiş ve dosyadaki tüm hacizler kaldırılmadığı müddetçe, bir veya birkaç haczin kaldırılması için harç alınmasına yer olmadığına karar vermiştir.
Uygulamada, alacaklı ve borçlu genellikle anlaşıp, borçlu için önemli olan araç veya gayrimenkul üzerindeki haczi kaldırmakta, dosyada borçlu için önemsiz olan hacizleri kaldırmayıp, bu hacizleri de düşmeye bırakmaktadırlar.
Yazar: Av. Ahmet Erkan
http://hukukitavsiyeler.com/2015/02/icra-dosyasinda-hacizlerin-fekki-icin-yapilmasi-gereken-islemler-nelerdir/
