
Bu nedenle ziyaretçi olarak hepimize düşen görevler vardır. Gördüğümüz güzellikleri ve aksaklıkları gerektiğinde sorumlulara iletmek zorundayız. Hac ya da Umre’den çok memnun gelmiş olabiliriz. Bir teşekkür yazısı göndermeliyiz. Memnuniyetimizi dile getirmeliyiz. Hizmetten ya da hizmet edenden sıkıntı görmüşüzdür. Bunu aktarırsak yetkililerin bir daha ki uygulamalarda bunlara dikkat edeceği kesindir. “Banane” derseniz yarın bir kez daha gittiğinizde ya da yakınınız gittiğinde aynı dert ve sıkıntılara muhatap olunca çok üzülebilirsiniz.
Ben de âcizane olarak izlenimlerimi aktarmak istedim.
Uçakla Yolculukta
Havaalanında ihram giyilecekse ihramların ilk salonda giydirilip, ihram namazlarının ifa edilmesi sağlanmalıdır.
Uçakta yerleşimde dikkat edilmesi gereken en önemli olan eşi – arkadaşı bulunan yolcuların yan yana oturtulmalarının sağlanmasıdır. Karı kocanın, baba kızın, kardeşlerin, akrabaların farklı koltuklarda tanımadıkları insanların yanlarında oturtulmaları önlenmelidir.
Uçaklarda yaşanılan bir sorunda Hacının getireceği yük miktarının 40 kg da sınırlı olmasıdır. Uçaklarda Hacının getireceği yük miktarı 40 kg olarak belirlenmiş. Ve fazlasının kilosuna 10 dolar alınacağı belirtiliyor. Bir hacının yanında taşıdığı içi boş bir bavulun ağırılığı zaten 7-8 kg.dır. İki bavul götüren bir Hacı boş bavulla 15-20 kg ı doldurmaktadır. Bunun içine gerekli eşyalarını koysa 30 kg oluyor. Gidişte sorun olmayan bu ağırlık gelirlken en az 20 kg hurma alsa 50 kg olur. Zemzem umre zamanı 10 kg ı bedava olarak uçağa alınıyor. 10 kg zemzem kime yeter. Bir hacı zemzem getirdim dediği zaman getireceği miktar 30 kg dır. 20 kg zemzem getirse toplam Hacının ağırığı 70 kg çıkar. Hacı bu, hediyelik eşya almadan gelmez. E, o zaman hacının yükü kaça çıkar hesaplayın.Uçak firmaları bu sınırı Hacıya koymamalıdır. Bir Hacının normalde getireceği zemzem + hurma + kişsel eşyası ve biraz da hediyelik dersek 80 kg normaldir. 40 kg sınırlamasını 80 yada 100 kg da tutmalıdırlar. ( Bu konuda Arabistan Hava Yolları hacılara zorluk çıkartmamaktadır. Üç gidişimde de Arabistan Hava Yollarıyla geldiğimde sorun olmadı. Türk Hava Yolları zemzem bidonlarını almadı. Şimdi ona çözüm bulunmuş , poşetlediğinizde sorun ortadan alkıyor. Son yolculuğumuzda geldiğimiz ve Diyanetin antlaştığı Atlas Jet Cidde görevlisi ile umreciler adeta kavga ettiler. İlk başta bavullarını teslim eden umrecilerden fazlalık ücreti alınması tepki oluşturunca geride kalanlar protesto ederek fazla yükün ücretinin alınmasından, Arabistan görevlilerinin araya girmesi ile vaz geçildi. Ücretler alınmadı. Atlas jetten sadece bu hizmetinden değil diğer hizmetlerinden de herkes şikayetçi idi.
Uçakta yerleşimde dikkat edilmesi gereken en önemli olan eşi – arkadaşı bulunan yolcuların yan yana oturtulmalarının sağlanmasıdır. Karı kocanın, baba kızın, kardeşlerin, akrabaların farklı koltuklarda tanımadıkları insanların yanlarında oturtulmaları önlenmelidir.
Uçaklarda yaşanılan bir sorunda Hacının getireceği yük miktarının 40 kg da sınırlı olmasıdır. Uçaklarda Hacının getireceği yük miktarı 40 kg olarak belirlenmiş. Ve fazlasının kilosuna 10 dolar alınacağı belirtiliyor. Bir hacının yanında taşıdığı içi boş bir bavulun ağırılığı zaten 7-8 kg.dır. İki bavul götüren bir Hacı boş bavulla 15-20 kg ı doldurmaktadır. Bunun içine gerekli eşyalarını koysa 30 kg oluyor. Gidişte sorun olmayan bu ağırlık gelirlken en az 20 kg hurma alsa 50 kg olur. Zemzem umre zamanı 10 kg ı bedava olarak uçağa alınıyor. 10 kg zemzem kime yeter. Bir hacı zemzem getirdim dediği zaman getireceği miktar 30 kg dır. 20 kg zemzem getirse toplam Hacının ağırığı 70 kg çıkar. Hacı bu, hediyelik eşya almadan gelmez. E, o zaman hacının yükü kaça çıkar hesaplayın.Uçak firmaları bu sınırı Hacıya koymamalıdır. Bir Hacının normalde getireceği zemzem + hurma + kişsel eşyası ve biraz da hediyelik dersek 80 kg normaldir. 40 kg sınırlamasını 80 yada 100 kg da tutmalıdırlar. ( Bu konuda Arabistan Hava Yolları hacılara zorluk çıkartmamaktadır. Üç gidişimde de Arabistan Hava Yollarıyla geldiğimde sorun olmadı. Türk Hava Yolları zemzem bidonlarını almadı. Şimdi ona çözüm bulunmuş , poşetlediğinizde sorun ortadan alkıyor. Son yolculuğumuzda geldiğimiz ve Diyanetin antlaştığı Atlas Jet Cidde görevlisi ile umreciler adeta kavga ettiler. İlk başta bavullarını teslim eden umrecilerden fazlalık ücreti alınması tepki oluşturunca geride kalanlar protesto ederek fazla yükün ücretinin alınmasından, Arabistan görevlilerinin araya girmesi ile vaz geçildi. Ücretler alınmadı. Atlas jetten sadece bu hizmetinden değil diğer hizmetlerinden de herkes şikayetçi idi.
Otelde Anahtar Sorunu
Otellerdeki oda anahtarları konusunda uygulamaya geçilmesi gereken en önemli nokta anahtarların birbirine yabancı kişi sayısına göre dağıtımının yapılmasıdır. Otel idaresi için bir dakikalık bir iş olan anahtar olayı birbirini tanımayan, farklı saatlerde ibadet ya da gezme için otelden uzaklaşan insanları birbirine mahkum etmemek gerekir. Anahtar kime verildiyse otel yetkilileri o kişiden imza alır, otel terk edilirken geri alınır. Kaybı haline ücret karşılığı ziyaretçiden tahsil edilir. Çok kişinin anahtar yüzünden mağdur olduğu, kavga ettiği bilinmektedir.
70 yaş üstü yaşlı umreciler için sağlık raporlarının istenilmesi, gerekirse yanında daha genç refakatçi getirtilmelerinin sağlanması ve buna mecbur edilmeleri
Görevliler
Grup sorumlusu olacak kişilerde bilhassa kalp rahatsızlığı bulunanlara görev verilmemesine dikkat edilmelidir. Kalp, epilepsi, diyabet gibi hastalıklara sahip olanlara grup – kafile sorumluluğunun verilmemesi
Bayan grup sorumlusu uygulamasına son verilmesi gerekir. Bayan görevlilerin tüm kafiledeki bayanlara karşı sorumlu bulundurulmaları, irşad görevinde faal olmaları sağlanmalıdır. Zira bayan görevliler erkeklerle çok sıkıntı yaşadığı gibi, onlara sahip çıkma, ilgilenme konularında zayıf kalmaktadırlar. Birçok erkeğin bayanlardan emir almama gibi düşüncelere sahip oldukları göz önüne alınmalıdır
Mekke ve Medine’ye gönderilen irşad görevlilerinin yüksek fayda getirecek şekilde çalışmaları sağlanmalıdır. İrşad görevlileri görevlerini yaparken buralarda bulunan kafile başkanlarını tek tek aramalı, program yapma önerisi getirmelidir. Bugün kafile Başkanlarının talebi doğrultusunda sohbet veren irşad görevlileri için kafile Başkanlarının üst makamlara yazı – istek yaparak bunu sağlaması yerine İrşad sorumlularının kendilerinin öneriyle gitmeleri sağlanmalıdır. Aksi halde yazışma yapmak yerine “adam sende” diyecek Kafile Başkanları çoğalacağından İrşad görevlileri de nasılsa talep yok, Günümü gün edeyim düşüncesi içinde kutsal beldelerde turist durumuna düşmemelidir. Hatta her irşad görevlisinden rapor istenmelidir.
DİB Müfettişleri kendilerini kral sanmamalıdır. Haremeyn’e geldiklerinde kendilerine verilen en önemli görevin organizasyonların ne şekilde yerine getirildiğini tespit etme, iyileştirme, düzeltme, telafi etme, eksikleri giderme yönünde faal çalışmaları olması gerekirken “sırça köşk”te oturmaya gelmediklerini bilmelidirler.

Görevliler
Grup sorumlusu olacak kişilerde bilhassa kalp rahatsızlığı bulunanlara görev verilmemesine dikkat edilmelidir. Kalp, epilepsi, diyabet gibi hastalıklara sahip olanlara grup – kafile sorumluluğunun verilmemesi
Bayan grup sorumlusu uygulamasına son verilmesi gerekir. Bayan görevlilerin tüm kafiledeki bayanlara karşı sorumlu bulundurulmaları, irşad görevinde faal olmaları sağlanmalıdır. Zira bayan görevliler erkeklerle çok sıkıntı yaşadığı gibi, onlara sahip çıkma, ilgilenme konularında zayıf kalmaktadırlar. Birçok erkeğin bayanlardan emir almama gibi düşüncelere sahip oldukları göz önüne alınmalıdır
Mekke ve Medine’ye gönderilen irşad görevlilerinin yüksek fayda getirecek şekilde çalışmaları sağlanmalıdır. İrşad görevlileri görevlerini yaparken buralarda bulunan kafile başkanlarını tek tek aramalı, program yapma önerisi getirmelidir. Bugün kafile Başkanlarının talebi doğrultusunda sohbet veren irşad görevlileri için kafile Başkanlarının üst makamlara yazı – istek yaparak bunu sağlaması yerine İrşad sorumlularının kendilerinin öneriyle gitmeleri sağlanmalıdır. Aksi halde yazışma yapmak yerine “adam sende” diyecek Kafile Başkanları çoğalacağından İrşad görevlileri de nasılsa talep yok, Günümü gün edeyim düşüncesi içinde kutsal beldelerde turist durumuna düşmemelidir. Hatta her irşad görevlisinden rapor istenmelidir.
DİB Müfettişleri kendilerini kral sanmamalıdır. Haremeyn’e geldiklerinde kendilerine verilen en önemli görevin organizasyonların ne şekilde yerine getirildiğini tespit etme, iyileştirme, düzeltme, telafi etme, eksikleri giderme yönünde faal çalışmaları olması gerekirken “sırça köşk”te oturmaya gelmediklerini bilmelidirler.

Tüm görevlilerin kimlik kartlarının ve kart bantlarının, kurdelelerinin “görevli” olduklarını vurgulayacak şekilde belirgin olmasını sağlanması gerekir. Normal ziyaretçiyle aynı kartları ve kurdeleleri kullandıklarında zaman zaman kendilerini saklama, belli etmeme durumuna düşürmektedirler. DİB sorumluluğunda Haremeyn’e gelen her kişiye karşı yardımcı olma, sorumlu olma bilinci görevlilerin tümüne verilmelidir. Görevliler yaka kartlarını sürekli olarak herkesin görebileceği şekilde elbiselerinin dışında taşımaları mecburiyeti getirilmelidir.
Otellerde çamaşır makinesi sorunu vardır. Çamaşır Makineleri kadınların gitmeye korkacağı, güvenlikten uzak bodrum katlara, garajlara konulmamalıdır. Bilhassa uzun süreli kalmalarda elbise yıkama ihtiyacı hâsıl olmaktadır. Bunların önlemi otellerle anlaşmalar imzalandığında özellikle vurgulanmalıdır. Her katta çamaşırhane ve ütü bulundurulmalıdır.Yaşlı hocaların genç kafile başkanlarının emri altına girmelerini gurur yapmaları, genç görevlilerin yaşça büyüklerine emir verememeleri, görevliler arasında iletişimin, koordinasyonun tam anlamıyla sağlanmaması, organizasyonun nasıl ve ne şekilde yapılacağı konusunda planlama, yürütme bilgisine sahip olmamalarının faturası adeta hacılara çıkmaktadır.
Görevlendirilen grup hocalarının da Haremeyn hakkında sıkı bir şekilde hazırlanmaları ve bilgi sahibi olmaları gerekir.
Din görevlilerinin ilk yardım konusunda bilgisiz olmaları bayılan, fenalık geçiren insanların adeta kaderlerine terk edilmesine sebep olmaktadır. Kafilelerde ve otellerde kolay erişilir sağlık çantasının olmayışı da bir başka eksikliğin boyutu olmaktadır.
Görevlendirilen grup hocalarının da Haremeyn hakkında sıkı bir şekilde hazırlanmaları ve bilgi sahibi olmaları gerekir.
Din görevlilerinin ilk yardım konusunda bilgisiz olmaları bayılan, fenalık geçiren insanların adeta kaderlerine terk edilmesine sebep olmaktadır. Kafilelerde ve otellerde kolay erişilir sağlık çantasının olmayışı da bir başka eksikliğin boyutu olmaktadır.
![]() |
namaz vakitleri |
![]() |
Medine'de yemek saatleri |
Yemek saatlerine dikkat edilmelidir.
“Ya namaz ya yemek” tercihine insanlar zorlanmamalıdır. Bilhassa akşam yemek saatlerinde her ay akşam ve yatsı namaz saatleri göz önüne alınarak düzenlemeler yapılmalıdır. Yemek saatleri sabah döneminde hiçbir zaman sorun olmaz. Ancak saat 19 da akşam namazı kılınacaksa yemek saati de 19:00 da başlamamalıdır. Zira mescide akşam için giden ziyaretçi yatsıyı da kılıp geldiğinde saatler 10:30 ya da 11:00 i gösterebilir.
Taharet Sorunu
Tuvaletlerde taharet sorunu vardır. Klozetlerin dışından yapılmış taharet hortumları yüzünden insanlar taharet yaparken çok zorlanmakta, bilhassa yaşlılar tam temizlenmeden ya da klozetten kirlenme şeklinde kalkarak temizliğini tam yapamamaktadır. Klasik alaturka tuvaletler en iyi iken ısrarla klozetleri yerleştirmiş otellere en azından taharet hortumlarını klozetin içinden yaptırmaları sağlanmalıdır.

Duyuru Panoları:
Otellerin girişinde bulunan duyuru panolarının düzensizliğine son verilmelidir.
Düzenlilik panolarda ya da bulundukları yerlerde değil, kullanımda olmaktadır. Her iki otelde ve hatta kaldığımız otellerin dışında gittiğim birkaç otelde duyuru panolarına asılan yazıların düzensiz şekilde yerleştirilmesiydi. Kafilelerin sorumluları yapacakları duyurulara ait yazıları öylesine gelişigüzel koymuştu ki umreciler hangi yazının kime ait olduğunu bilemiyordu. Hatta gezi günleri bir başka kafile mensubu diğer kafileye katılmaya çalışıyordu. Fotoğrafı çekerken yanıma yaklaşan bir grup görevlisi resmi neden çektiğimi merak ettiğini sorduğunda tabloya bakarsa bunu görebileceğini söyledim. Görevli tabloya baktı ama benim resmi neden çektiğimi anlayamamıştı. Ben göremedim dedi. Ben de “ düzensizliğin resmini çekiyorum” dedim. Bakın burada 3–4 kafilenin duyuruları birbirine girmiş. Ben bizim kafileye ait duyuruyu bulmak için bunların hepsini okumak zorunda kalıyorum, dedim. Her kafile, burada 3 kafile var. Panoyu 3 e bölse her bölüme kendi duyurunu astığında benim gibi cahiller gelir kendi kafilesine ait duyuru olup olmadığına bakar. Gider dedim. Böyle karışık olunca hepsini ya okuyacağım ya da okumadan gideceğim dediğimde yüzüme şaşkın şaşkın bakmıştı.
Duyuru panolarının otelde kalan kafile sayısında göre bölünmesi, her bölümün başına kafile numarası ve kafile başkanının adı yazılmalıdır. Bunun aşağısına da duyurular düzenli bir şekilde asılmalıdır. Güncelliğini kaybetmiş duyuruda hemen kaldırılmalıdır. Kafile isimleri yazılırken mesela 6. Kafile 1. Uçak denmemelidir. Zira umreci/hacı kaçıncı uçakla geldiğini bilmez. Kaçıncı kafile olduğunu bilir. Bir de kafile Başkanının, Grup hocasının adını bilir.
Yapılacak olan gezilerin, ziyaretlerin, otelden ayrılış gün ve saatlerinin önceden yazılması çok iyi düşünülmüştü. Bunun için görevlilere teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Bu arada yukarıda yaptığım diyalogun ardından bizim oteldeki duyuru panosu ve Medine’de kaldığımız otelde panolar daha düzgün hale getirilmişti.
Duyuru panolarının otelde kalan kafile sayısında göre bölünmesi, her bölümün başına kafile numarası ve kafile başkanının adı yazılmalıdır. Bunun aşağısına da duyurular düzenli bir şekilde asılmalıdır. Güncelliğini kaybetmiş duyuruda hemen kaldırılmalıdır. Kafile isimleri yazılırken mesela 6. Kafile 1. Uçak denmemelidir. Zira umreci/hacı kaçıncı uçakla geldiğini bilmez. Kaçıncı kafile olduğunu bilir. Bir de kafile Başkanının, Grup hocasının adını bilir.
Yapılacak olan gezilerin, ziyaretlerin, otelden ayrılış gün ve saatlerinin önceden yazılması çok iyi düşünülmüştü. Bunun için görevlilere teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Bu arada yukarıda yaptığım diyalogun ardından bizim oteldeki duyuru panosu ve Medine’de kaldığımız otelde panolar daha düzgün hale getirilmişti.
Hacıların alışverişi.
Hacılarımızın alışveriş hastalığına neşter vurulmalıdır. Bunun için fetva mı çıkartılır, camilerde sohbetler mi düzenlenir, yasa mı çıkartılır bilemem ama Hacımızın Suudi Arabistan'dan hurma, zemzem dışında mal getirmesinin önüne geçilmelidir. Bu konuda daha önce de belirttiğimiz gibi Hacımızın tespih, seccade, başörtüsü, battaniye, yüzük, koku almasının tek yeri Türkiye'dir. Türkiye'de üretilen bu mallar Arabistan'da sokaklarda ya da derme çatma dükkanlarda satılmamakta lüks mağazalarda satılmaktadır. Pahalıdır. Hacının gitmeden önce daha ucuza temin edeceği hatta kargo parası vermeyeceği, evine ulaşıp ulaşmama konusunda tedirgin olmayacağı, yollarda taşıma sıkıntısına girmeyeceği hediyelik eşyaları Türkiye'de iken alması kendisine çok faydalı olacağı gibi dövizin ülkemizden çıkmasına da engel olacak hatta kendi öz malını daha fazla ödeyerek yabancı bir ülkeden almamış olacaktır. Vatansever Hacımıızn bu konuda uyanık olması bir şekilde sağlanmaldır. Hacı'nın getireceği hurma ve zemzem olmalıdır. Bunlarda mübarek ürünlerdir. hacılığı temsil eder. Orada da yiyecek olarak dilediğiniz alınız, yiyiniz. Acil ihtiya. için terlik, ihram elbisei, elbise gerektiği takdirde oradan almanızda bir beis yoktur. Ancak ülkemizde rajhatlıkla bulacağını daha kaliteli ürünler varken Arabistanda hiç üretilmemiş bir malı almak sadece Arabistana değil, Kominist Çine, Çin'e, Japonya'ya, Buda dinine mensup Hindistan'a ve Suriye'ye yarar. Bu konunun muhakka surette seminerlerde, cuma vaazlarında Hacı'ya yaptırımlı şekilde anlatılması lazım. Gerekirse hurma ve zemzemin Türkiyeye bedava getireleceği diğer getirilecek eşyalardan ücret alınacağı söylenmelidir.
Belki bu önerimiz Diyanetin alanında değilse de yazmak işstedim. PTT'nin Medine'de yapılan kargo hizmeti Mekke'de de hacılara ve umrecilere verilmelidir. Yıllar yılı sahtekar kargocuların oyuncağı olan hacılarımız PTT KArgo ile rahat nefes almıştır. Hem Medine'de kargo var diye Mekke'den mallar taşınmamış olur hem de Medine'ye dönmeyecek olan hacılar Mekke'den de PTT Kargoya mallarını vermiş olur.
Otellerin Durumu
Barınılan otellerde denetimlerin olmayışı, havasız odaların, çalışmayan klimaların, lambaların, tıkanan lavabo ve klozetlerin zamanında önlem alınmaması, yatak takımları dahil tam temizlenmeyen mutfak ve banyoların sağlıklı problemleri, içme sularının tam sağlanamaması, araç organizasyonlarının zamanında ve adam gibi yapılmaması sıkıntı üzerine sıkıntı vermektedir.
Not 1 : Hac ve umre konusunda teşekkür ya da şikayeti olanların bu sayfadaki yorum köşesine düşüncelerini aktarmalarını veya erolkara@msn.com adresine veya DİB Hac Dairesi Başkanlığı hac@diyanet.gov.tr adresine eposta göndermelerini rica ederiz.
Not 2 : Umre ve hacca giden vatandaşlarına gereken özeni gösteren Diyanet İşleri Başkanlığı vatandaşların daha iyi hizmetlere layık olması için görülen aksaklıkların kendilerine yol göstereceğine inandığını aşağıda gönderdiği cevabi yazıda dile getirmiştir. Umreci/hacıların daha kaliteli hizmetlerle daha iyi ibadet edebilmesine inanan Diyanet İşleri Başkanlığına bu duyarlılığından dolayı teşekkür eder, 2004 ten bu yana gösterdiği gelişmelerden dolayı emeği geçen herkesten Allahu Tealanın Razı olmasını dilerim.
EROL KARA - @erolkaranet - 05.01.2016
Belki bu önerimiz Diyanetin alanında değilse de yazmak işstedim. PTT'nin Medine'de yapılan kargo hizmeti Mekke'de de hacılara ve umrecilere verilmelidir. Yıllar yılı sahtekar kargocuların oyuncağı olan hacılarımız PTT KArgo ile rahat nefes almıştır. Hem Medine'de kargo var diye Mekke'den mallar taşınmamış olur hem de Medine'ye dönmeyecek olan hacılar Mekke'den de PTT Kargoya mallarını vermiş olur.
Otellerin Durumu
Barınılan otellerde denetimlerin olmayışı, havasız odaların, çalışmayan klimaların, lambaların, tıkanan lavabo ve klozetlerin zamanında önlem alınmaması, yatak takımları dahil tam temizlenmeyen mutfak ve banyoların sağlıklı problemleri, içme sularının tam sağlanamaması, araç organizasyonlarının zamanında ve adam gibi yapılmaması sıkıntı üzerine sıkıntı vermektedir.
Not 1 : Hac ve umre konusunda teşekkür ya da şikayeti olanların bu sayfadaki yorum köşesine düşüncelerini aktarmalarını veya erolkara@msn.com adresine veya DİB Hac Dairesi Başkanlığı hac@diyanet.gov.tr adresine eposta göndermelerini rica ederiz.
Not 2 : Umre ve hacca giden vatandaşlarına gereken özeni gösteren Diyanet İşleri Başkanlığı vatandaşların daha iyi hizmetlere layık olması için görülen aksaklıkların kendilerine yol göstereceğine inandığını aşağıda gönderdiği cevabi yazıda dile getirmiştir. Umreci/hacıların daha kaliteli hizmetlerle daha iyi ibadet edebilmesine inanan Diyanet İşleri Başkanlığına bu duyarlılığından dolayı teşekkür eder, 2004 ten bu yana gösterdiği gelişmelerden dolayı emeği geçen herkesten Allahu Tealanın Razı olmasını dilerim.