SİTTE MELİK (ŞAHİNŞAH) KÜMBETİ
Süleyman oğlu, Seyfeddin Şahinşah tarafından 592 H.(1196) de yaptırılmıştır. Kümbetin kapı üstünde: ”Bu şerefli türbe, şanı yüce komutan, Ulus Başkanı,Seyfeddin Şahinşah bin Süleyman’ ındır. Ölüm herkesin geçmek zorunda olduğu kapıdır."
Kümbetin külah altında sekizgen olan yüzde dolanan yazı, noksan olmasına rağmen şöyle çözümlenmiştir.
“Kendi nefisleri için bu kutsal türbenin yapımını milletin ve Müslümanların Sultan’ı halkın tacı, din başkanlarının dayanağı, Zamanın direği, devletin yücesi, ulusun yıldızı, ümmetin değerlisi, yücelik güneşi, gazilerin ve Allah birleyicilerin yoldaşı, sınırdaki savaşcıların sığınağı, dinsizlerin ve dine sövenlerin öldürücüsü, zındıkları, din değiştirenleri ezen, halifeliğin direği, meliklerin ve sultanların yücesi, güçsüzlerin ve hastaların koruyucusu, yetimlerin ve zulüm görenlerin babası, zalimlerden hesap soran, Anadolu, Suriye ve Ermenistan’ ı dize getiren Alp Kutluğ, Uluğ Hümayun Cebğa Tuğrul Tekin, Mengücek soyunun övüncü, zaferleri çok Şahinşah bin Süleyman bin İshak bim merhum, Said, Şehid, Gazi Emir Mengücek (-ki O) Halifenin Dayanağıdır.” Buyurdu. Allah devletini sonsuz gücünü artık kılsın. Tahtında uğurla oturmasını nasip etsin ve emrihak erişince de ruhunu esirgesin. (590 yılının)
Esmer renkli kalker kesme taş malzemenin, ince işçilikle kullanıldığı yapı, sekizgen gövdeli ve sekizgen piramidal külah örtülüdür. Ana girişin bulunduğu önyüz, ayrıntılı süslemesiyle dikkati çekmektedir. Yan yüzündeki nişleri ve iri oylumlu mukarnas yuvarlaklarıyla,”arkaik” bir karakter gösteren türbenin yazıtlarında da yine aynı karakterde, nesih kitabeler görülmektedir. Üstelik bu yazıtlardan, türbenin Sitte Melik adıyla anılmasına karşın, Seyfeddin Şahinşah bin Süleyman için yapıldığı da anlaşılmaktadır.
EMİR KEMARETTİN TÜRBESİ
Ulu Cami’ ye yakın Garipler Mezarlığı ortasındadır. Kapı nişi üzerinde iki satırlık kitabede: “592 yılı Şaban ayının 20. Günü” (19 Temmuz 1196).” Yazılıdır. Bu tarih kümbetin yapım tarihi olmalıdır.
Diğer kitabe: “Hacc-ül Harameyn Ruzbe oğlu, yüksek soylu büyük Emir Hacib Kamare’d-din” yazılıdır.
NAİB TÜRBESİ (İRANLI AHMED GAZEZLER-NAİB)
Kitabesi okunmayacak durumdadır.Ancak “1291 Naib Eşref” tarih ve ismi okunabilmektedir. Ortada sandukası bulunmaktadır.
SİNANİYE HATUN TÜRBESİ
Kalealtı Mahallesinde bulunan türbenin sadece kuzeydoğudaki tromp kemeri ve kuzeydeki mazgal penceresi kalmış; diğer bölümleri tamamen yıkılmıştır.
Türbenin kuzeybatısında 1866 tarihli, sivri kemerli bir çeşme bulunmaktadır.
HÜSEYİN GAZİ TÜRBESİ
ARAPLIK (HACİP AHMET) TÜRBESİ
Kocapaşa Mahallesi’nde bulunan bu türbenin kitabesi bulunmadığından günümüze de harap bir durumda geldiğinden yapım tarihi konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
MISIRLILAR (HACI MEHMET EFENDİ) TÜRBESİ
ilçe merkezindeki Hükümet Konağı’nın yanındaki mezarlıkta bulunan bu türbenin kitabesi bulunmamaktadır. yöre halkının söylediğine göre bu türbe Mısırlılar tarafından yaptırılmıştır.
SARACIN TÜRBESİ
bu türbenin kitabesi günümüze gelememiştir. Türbe içerisindeki mezar taşında iki ayrı tarih bulunmaktadır. Buna dayanılarak türbenin XVIII.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Türbe kare planlı, kesme taştan dört ayağın taşıdığı sivri kubbeli bir mezar anıtı olup, baldekân tarzında etrafı açıktır.
KADI İSKENDER TÜRBESİ
Halk arasında Hasan Gazi türbesi olarak bilinir. Türbe kalıntıları İmamoğlu Mahallesinde ve nebipaşa konağının bitişiğindedir. Mescit ve türbe yanyanadır. Türbede beşik örtülü bir mezar ve dargun ağacı bulunmaktadır. Burada yatan zatın İskenderun'dan geldiği Divriği'de kadılık yaptığı söylenir.
HOCA MERCAN TÜRBESİ
Türbe Mercantepe yokuşundadır. Türbeye ait temel kalıntıları mevcuttur.
KAYITBAY TÜRBESİ
Türbe İmamoğlu Mahallesinde ve İmamoğlu (Kantepe) camii içerisindedir. Kabirler daha önce cami dışında iken Kabirlerden birisi Memlüklü Sultanı Kayıtbay'ın Divriği'de ölen oğluna aittir. diğeri ise Nasır Seyyit Mehmet'e ait
KEMENKEŞ NURETTİN SALİH TÜRBESİ
Türbe, Ulucami'nin güneyinde ,imamoğlu'na giden sokak üzerinde ve Kemenkeş mescidi'nin bitişiğindedir. Sekizgen planlı ve piramit çatılıdır.
AHİ YUSUF TÜRBESİ
“Küllü Şey’in halikün illa vechehu lehül hükmü ve ileyhi terceun” “Ondan başka her şey yok olcaktır. Hüküm O’nundur, hepiniz O’na döneceksiniz.” Anlamına gelen ayet yazılıdır.üst örtüsü ve iki yan duvarı tamamen yıkılmıştır. Mezar sandukası izine rastlanmamıştır. Bugünkü haliyle Mengücekoğulları Dönemi yapısı olduğu intibaını vermektedir.
ÖMER BEY TÜRBESİ
Ömer Bey türbesine ait kalıntılar Koca Paşa Mahallesinde ve Arsada Memlüklüler döneminden kalmış altı, yedi mezar bulunmaktadır.
ŞEMS-İ BEZİRGAN TÜRBESİ
Şemsi Bezirgan Camisi ve Türbesi, Sitte Melik Türbesi yakınlarındadır. 18. yüzyıl başlarında Şemsi Bezirgan tarafından yaptırılmıştır.
Divriği köylerinde bulunan diğer türbeler
AHİ BABA TÜRBESİ , GARİP MUSA TÜRBESİ, KARADONLU CAN BABA TÜRBESİ, ŞEMMAS PİR TÜRBESİ, AĞCA BABA TÜRBESİ, KOCA HAYDAR TÜRBESİ , HASAN PAŞA TÜRBESİ, SEYYİT BABA TÜRBESİ, SAÇLI TÜRBESİ, MOLLA YAKUP TÜRBESİ, HOŞAVCI AHMET BABA TÜRBESİ, HÜSEYİN ABDAL TÜRBESİ, DERVİŞ MUHAMMED TÜRBESİ , MUHAMMED GANİ BABA TÜRBESİ
Konu hakkında detaylı bilgi için Divriği kaynmakamlığı web sitesi ve diğer kaynaklardan yararlanabilinir.
