İBB tramvaylarda nelere dikkat etmelidirİstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin “tramvayını sen seç” kampanyasında, başka bazı hususların da bulunması gerektiğini düşünüyorum.
“www.istanbultramvayiniseciyor.com” adresine girip, tramvayını seçmek isteyen İstanbullular, A ve B şıklarından birine tıklamak zorundalar. Beğenmedim şıkkı yok. Bunun ötesinde metrekareye 7 kişi düşünülmesi çok şaşırtıcı. 245 kişinin ayakta gitmesi gerektiğinin söylenmesi, tramvayın teknik özelliğinde belirtilen rakamlara ters düşmektedir. Bu ağırlıkta bir araç 245+40, toplamda 285 kişiyi çekemez. Düz yolda çekse de yokuşlarda zorlanacağından bu da aracın çok kısa zamanda yıpranmasına, arızalanmasına sebep olacaktır.
Sitede en büyük eksiklik, iç tasarımından söz edilmemiş olmasıdır. Vatandaşın ne şekilde seyahat edeceğinden, koltukların durumlarından söz edilmemiş olması seçimin sağlıklı olmayacağını göstermektedir.
Bizim halkımız öncelikle rahat seyahat etmek istemektedir. Bunun için geniş bir koridorun olması önemlidir. Tramvayın iç düzeneği geniş ve yüksek olmalıdır. Ferah bir ortamda seyahat etmek tercih sebebidir.
Koltukların, yüz yüze yolculuk edilmesi şeklinde tasarlanmaması ve yerleştirilmemesi lazımdır. Halkımız neticede karısının, kızının karşısına yabancı bir kimseyle oturmak istemez. Ya da bayanlarımız tanımadığı bir erkeğin yüzüne bakarak oturmayı tercih etmez. Bu sebeple, otobüslerde ve mevcut tramvaylardaki koltukların sistemi değiştirilmelidir. Hâlihazırda muhafazakâr bayanlarımız, bu şekilde oturmaktansa, ayakta gitmeyi tercih etmektedirler. Koltukların arka arkaya oturacak şekilde tasarlanması ve yerleştirilmesi gerekir. Ayrıca, bazı insanların, aracın ters istikametine doğru oturması hâlinde, mide bulanması geçirmeleri de, ters koltukların konmaması için yeterli bir sebeptir.
Araçta ayakta yolculuk edenler için, tutunacak yerlerin sayısı artırılmalıdır. Askıların, reklam taşımalarından ziyade, sağlamlığı ve yer değiştirme kolaylığı olmalıdır.
Camların açılmayacak değil, gerektiğinde açılma kolaylığı sağlanmalı. Açılacak pencerelerin sadece hava dolaşımı sağlaması, kafa kol çıkartılmasına engel olması gerekecek şekilde tasarımı olmalıdır.
Yoksa A ya da B diye seçmek, havanda su dövmeye benzer. Seçsek de olur, seçmesek de... Dış görünüşten ziyade, iç tasarımının halkımıza, örf ve âdetlerimize uygun olması daha önemlidir.
Engelli vatandaşların ve bebek arabalarının da yolcuyu rahatsız etmeyecek şekilde konuşlandırılacağı yerlerin, kapıların yakınında olmaması gerekmektedir. Ancak çıkışlarının da o denli kolay olması sağlanmalıdır.
Erol Kara- 19.1.2011
